Osasunera, Hezkuntzara eta Lan eta Enplegura bideratuko dute 2024ko aurrekontuaren erdia baino gehiago
Eusko Jaularitzako hiru sailek —Osasuna, Hezkuntza eta Lan eta Enplegua— 2024rako Eusko Jaurlaritzak prestatu duen aurrekontu proiektu osoaren (15.025 milioi euro) % 65 pasatxo jasoko dute, kontuen sailen arteko banaketari erreparatuz gero.
Proiektuak 4.896 milioi euro bideratuko dizkio Osasun Sailari, eta horietatik ia % 80 Osakidetzak jasoko du. Gotzone Sagarduik zuzentzen duen sailak 137 miloi euroko inbertsioak egingo ditu osasun-sistema "modernizatzeko". Halaber, farmazia-gastuen aurrekontua 20,5 milioitan haziko da.
Hezkuntza Sailak, lege berria izapidetzen duela, 3.672 milioi euro izango ditu datorren urtean. Besteak beste, ikastetxe publikoetako langileentzat aurreikusitako partida % 5,4 haziko da eta azpiegituretako inbertsioena, % 31,3. Hezkuntza-itunak % 3 igoko dira, 785 milioi euroraino. Azkenik, HAURRESKOLAK Partzuergoak % 17ko igoera izango du, 74,4 milioira iritsita, doakotasuna bermatzeko. EHUk ere diru gehiago izango du, 375,3 milioi, zehazki —% 6,2ko gehikuntza—.
Bi sailok % 5etik gorako hazkundea izango dute 2023ko kontuekin alderatuta.
Bestalde, Idoia Mendia lehendakariordea buru duen sailak, Lana eta Enplegua departamentuak, 1.177,4 milioiko partida izango du. Gehiena, 641 milioi euro, prestazioetara bideratuko dute: diru-sarrerak bermatzeko errenta (DSBE, 382 milioi), bizitzeko gutxieneko bitarteko diru-sarrera (BGDS, 180 milioi), eta etxebizitzako gastuetarako prestazio osagarria (79 milioi). Lanbideri dagokion partida 1.161,7 milioikoa izango da.
Etxebizitza eta Garraioa eta Lehendakaritza, gehien igotzen diren Sailak
Gainerako sailei dagokienez, Iñaki Arriolak zuzentzen duen sailaren aurrekontua (Lurralde Antolamendua, Etxebizitza eta Garrioa) ia % 23 haziko da datorren urtean, eta Lehendakaritza, hortik gora (% 118). Ifrentzuan, diru gutxiago izango dute Turismo, Merkataritza eta Kontsumoak (% 16,5eko beherakada) eta Gobernantza Publikoa eta Autogobernuak ( % 3,1ko jaitsiera).
Arriolaren sailak Europako funtsen inpaktu argia izango du, programetarako 180,8 milioi gorde baitizkiote. Etxebizitzako 210,8 milioi izango dira, hainbat partida handi programei zuzenduta: Gaztelagun (gazteentzako alokairurako programa, 17,6 milioi), Bizigune (etxebizitza hutsen programa, 35,8 milioi). Garraioan, ez daude jasota Euskal Y eta Hegoaldeko Saihesbidea egiteko lanetarako zenbatekoa. Euskal Trenbide Sarearentzat (ETS) dirulaguntza 30 milioikoa izango da, 26 milioi gehiago, alegia.
Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailak 873,7 milioi izango ditu, 23,9 gehiago. SPRIk 143 milioiko aurrekontua izango du, Energiaren Euskal Erakundeak 160,5 milioikoa eta IHOBEk 12 milioikoa.
Bestalde, Segurtasuna Sailera 790 milioi bideratuko dituzte, eta horretatik gehiena, Ertzaintzarentzat izango da (737,9 milioi, 23 milioi langileen soldatak ordaintzeko). Aurten, gainera, 9,6 milioi gorde dira hauteskunde-prozesuetarako.
Berdintasuna, Justizia eta Gizarte Politikak 682 milioi izango ditu, 37,1 gehiago. Familiei eta Haurrei eskainitako zenbatekoa 162 milioi izango da; 0-3 urteko seme-alaba bakoitzeko hilean 200 euroko laguntzak eta familia eta lana bateragarri egiteko laguntzak barne. Justiziak 316,2 milioiko partida edukiko du (+25,4 milioi), eta horietatik 11 milioi justiziako funtzionarioen soldata-homologazioari dagozkio.
Kultura eta Hizkuntza Politika sailak 369,4 milioi izango ditu (16,2 gehiago). Gehiena, EITBrentzat: 192,4 milioi (11,4 gehiago). HABE helduak euskaraz alfabetatzeko programak 61,6 milioi izango ditu.
Ekonomia eta Ogasun sailak 139,1 milioi izango ditu eskura; hau da, soilik 1,1 gehiago. Finantzen Euskal Institutuak 55 milioiko ekarpena jasoko du, gizarte-funtsa handitzeko.
Lehendakaritzak 107,3 milioi (58,2 gehiago) izango ditu. Horien barruan, 51 milioi gazteak emantzipatzeko programarentzat izango dira.
Gobernantza Publikoa eta Turismoa, gutxiago jasoko duten bakarrak
Gobernantza Publiko eta Autogobernu sailak 166 milioi (% 3 gutxiago) izango ditu. 2024an ez ditu izango aurten jasotako digitalizaziorako 9,2 milioi euro, Europako funtsen barruan. Ejie sozietate informatikoak 221,5 milioiko aurrekontua izango du eta 49 pertsona hartuko ditu.
Turismoa, Merkataritza eta Kontsumo sailak ere behera egingo du: 53,4 milioi, hau da, 10,6 gutxiago (% 16ko jaitsiera). Kasu horretan ere, jaitsieraren arrazoia da Europako funtsak egongo ez direla (9 milioi).
Albiste gehiago ekonomia
Euskadiko etxebizitza berrien prezioa, maximo historikoetan: 3.450 euro metroko
Nafarroaren aurretik (% 6,4) dago etxebizitza berrien prezioaren urte arteko igoeran. Hiriburuen arabera, batez besteko preziorik altuena Donostian dago, gero Bilbon eta azkenik Gasteizen.
Euskadik 3.074 langabe gutxiago zenbatu ditu iazko uztailarekin alderatuta, eta 78.743 kontratu berri sinatu dira
Ekainean baino 1.600 langabe gehiago daude, 104.991 guztira. Nafarroan duela urtebete baino 801 langabe gutxiago zenbatu dira, eta Espainiako Estatuan, oro har, 1.357 langabe gutxiago daude eta 21.865.503 kotizatzailera iritsi dira, maximo historiko berri bat.
Kutxabank, Espainiako bankurik kaudimendunena Europako Banku Zentralaren arabera
Erakundeak aise gainditzen du Europako batezbestekoa erresistentzia-testetan, eta Espainiako finantza-sektoreko kapital- eta palanka-adierazle nagusien buru da.
Ardo-ekoizleek AEBko muga-zergen eragin handiaz ohartarazi dute: "Ardoa % 50 garestituko da"
Mariasun Saenz de Samaniegok (Ostatu) Europako ardoaren garestitzeaz ohartarazi du, eta merkatu berriak bilatzeko deia egin du, Estatu Batuetan salmentak galduko direlako.
BBVAk 5.447 milioi euro irabazi ditu ekainera arte, % 9,1 gehiago, Espainian eta Mexikon izandako negozioari esker
Entitateak merkatuaren aurreikuspenak gainditzeaz gain, datozen urteetarako aurreikuspenak hobetu ditu, Sabadell erosteko eskaintza publikoaren harpidetza irekitzeko atzerako kontaketa bete-betean murgilduta dagoela. Hala ere, erakundeak ez du baieztatzen abiaraziko dutenik eta atzera egiteko aukera zabalik uzten du.
Bruselak baieztatu du ardoak AEBn % 15eko muga-zerga izango duela ostiraletik aurrera
Arabako Errioxarentzat, Ameriketako Estatu Batuak oso garrantzitsuak dira, bigarren merkatua baita bolumenari dagokionez eta lehena balioari dagokionez. Horregatik, Amaia Barredo Nekazaritza sailburuak "bide diplomatikoa eta negoziazioa azken minutura arte agortzea" eskatu du, ardoa salbuespena izan dadin.
ArcelorMittalen mozkinak % 80 handitu dira mundu mailan, 2.268 milioi euroraino
Sestaon, Basaurin, Legution, Agurainen, Olaberrian, Bergaran, Berriobeitin, Legasan eta Lesakan fabrikak dituen taldeak 2025eko bigarren hiruhilekoari dagokion txostena argitaratu du.
Gorenak arrazoia eman dio Bizkaiko Ogasunari BEZaren auzian, eta Euskadik 700 milioi euro berreskuratuko ditu
Gorenak eman berri du Coca-Cola enpresaren BEZa dela eta Foru Ogasunak eta Estatukoak zuten desadostasunari buruzko epaia. Horrelako kasuetan BEZa nork bildu behar duen zegoen auzibidean, eta ebatzi du Bizkaiak egin behar duela.
Elkarretaratzea egingo dute ostegunean Gasteizko Mercedesen, bederatzi orduko lanaldien aurka
Enpresak bederatzi orduko bi lanaldi ezarri zituen martxoan. CCOOk salatu duenez, eredu horrek "kontziliazioa eta atsedena erabat bazter uzten ditu".
Gehiengo sindikalak 100.000 sinaduratik gora bildu ditu gutxiengo soldata propioaren alde, eta abuztuan eramango ditu Legebiltzarrera
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek "arrakasta ikaragarritzat" jo dute kanpaina, eta ezarritako epea agortu baino itxi dute lehen sinadura-bilketa, "Eusko Legebiltzarrak gutxiengo soldataren eskumena lehenbailehen eska dezan".