Ez, ez dute zientzialari bat atxilotu koronabirusa egin eta Txinari saltzea egotzita
Azken egunotan biral bihurtu da WhatsApp bidez zabaldu den bideo bat, honako testu-mezua duena: "AEBk aurkitu egin du koronabirusa sortu eta Txinari sortu zion gizona. Charles Lieber doktorea, AEBko Harvard Unibertsitateko Kimika eta Biologia Saileko burua, gaur atxilotu dute, AEBko Justizia Departamentutik esan dutenez".
Testuarekin batera zabaldutako irudietan, ABC kateko gaurkotasuneko albisteen berri ematen duen saio bateko pieza bat ikus daiteke, aipatu zientzialari horren atxiloketaren ingurukoei buruz hitz egiten duena.
Asko izan dira EiTBk #Koronabuloak gelditzeko abiatu duen ekimenaren WhatsApp telefonoarekin (600 900 454) harremanetan jarri diren erabiltzaileak mezu horren berri emateko.
EiTBk egunotan koronabirusaren inguruko albiste faltsuak gezurtatzeko lankide duen Maldita.es atariak Maldito Bulo atalean jorratu du jada kontu hau. Bertan ondorioztatu duenez, albiste faltsua da; izan ere, urtarrilean atxilotu zuten, eta ez "koronabirusa egin eta Txinari saltzeagatik".
Hauek dira Maldita.es atariko taldeak bildu eta baieztatu dituen datuak:
Charles Lieber urtarrilaren 28an atxilotu zuen AEBko Gobernuak, "aitorpen guztiz faltsu, fikziozkoa eta iruzurrezkoa egiteagatik", herrialde horretako Justizia Departamentuak komunikatu baten bitartez iragarri duenez.
Komunikatuan zehaztutakoaren arabera, "Charles Lieber doktorea, 60 urtekoa, Harvard Unibertsitateko Kimika eta Biologia Departamentuko burua, gaur goizean atxilotu dute, eta salaketa jarri dute bide penaletik horren kontra, aitorpen zeharo faltsu, fikziozkoa eta iruzurrezkoa egitea egotzita".
Halaber, bertan azaltzen denez, Lieber Harvard Unibertsitateko ikertzailea zen 2008. urtetik, nanozientzian aditua, eta "15 milioi dolarretik gora" jaso zituen dirulaguntza gisa zenbait erakundetatik (AEBko Defentsa Departamentutik eta Osasun Institutu Nazionaletik, besteak beste). Jasotako laguntza horiek, gainera, "interes-gatazka finantzario garrantzitsuak agerian uztea eskatzen dute, atzerriko gobernuek edo atzerriko erakundeek emandako finantza-laguntzak barne".
Justizia Departamentuaren arabera, "2011tik aurrera, Txinako Wuhango Teknologia Unibertsitateko (WUT) zientzialari estrategiko bihurtu zen Lieber, eta kontratupeko partaide izan zen 2012tik 2017ra arte Txinako Mila Talentuen Planean. Hori guztia, Harvard Unibertsitateak jakin gabe".
Horrez gain, bertan jaso dutenez, WUTek hilean 50.000 dolar ordaindu zizkion Lieberri, eta 1.000.000 yuan (158.000 dolar, trukean, garaikoak) mantenu-ordain gisa, eta 1,5 milioi dolarretik gora eman zizkion, WUTen ikerketarako laborategi bat egiteko.
Bideoan ez dute koronabirusa aipatzen
Testuan ez bezala, bideoan (Boston hirian ABC kateak duen WCVB kateko albistegi batetik atera dute) ez diote inolako aipamenik egiten koronabirusari. Massachusetts estatuko fiskala, Andrew Lelling, ikus daiteke bertan prentsaurreko batean, Lieber doktoreak Txinako erakundeetatik jaso zituen diru-kopuruei buruz hitz egiten, baina SARS-CoV-2 koronabirusa sortu edo/eta saltzea aipatu gabe.
Baztertu egin dute SARS-CoV-2 birusa artifizialki sortu izana
Bestalde, aurretik jakitera eman genuenez, komunitate zientifikoak baztertu egin du birusak jatorri artifiziala izatea; izan ere, koronabirus berria laborategi batean sortu izanaren aurkakoa da.
Maldita.es atariarekin ez ezik, EiTBk VOST Euskadi (Euskadiko Larrialdietako Boluntario Digitalen Elkartea) ere bidelagun du buloei aurre egiteko xede horretan. Horrez gain, Eva Caballero kazetariak zuzendutako Radio Euskadiko La Mecánica del Caracol zientzia eta teknologiari buruzko dibulgazio-programan parte hartu ohi duten adituen laguntza ere badauka.
Albiste gehiago gizartea
Edurne eta Zeledon Txikiren jaitsierak Andre Maria Zuriaren plaza bete du txikien egunean
Aiora Diaz, Los Alegrios kuadrillako 12 urteko neska, eta Eñaut Saenz de Viteri, Galtzagorri kuadrillako 10 urteko blusa, izan dira aurtengo Edurne eta Zeledon Txiki. Eguerdian, txupinazoarekin batera, Zeledon Txikiren eta Edurneren panpinak San Migel elizako dorretik jaitsi dira. Ondoren, Aiora eta Eñaut elizako balkoira itzuli dira eta, handik festaz gozatzeko deia egin diete Gasteizko haur guztiei.
Donostiako Boulevardeko puntu morea berriro irekiko dute Aste Nagusian, indarkeria sexista kasuak prebenitzeko eta artatzeko
Larunbat honetatik aurrera, prentsa kiosko zaharrean, profesionalek aurrez aurreko arreta zerbitzua emango dute. Era berean, Emakumeen Etxea eta Berdintasun Sailaren telefonoa ere erabilgarri egongo dira, beste baliabide batzuekin batera.
Osakidetzak haurrei I motako diabetesa goiz detektatzeko Estatuko lehen azterlana abiatu du
6.000 pertsonak baino gehiagok parte hartuko dute Euskadiko Osasun Zerbitzuak zuzendutako lanean. Sintoma klinikoak agertu aurretik gaixotasuna identifikatzea da helburua, eta, horrela, konplikazioak murriztu eta aurretiaz jarduteko aukera ematea.
PPk eta Voxek debekatu egin dute jendaurrean Islamarekin lotutako ekitaldiak egitea, Jumillan, Murtzian
Ezingo dute ospatu, adibidez, musulmanen artean ohikoa den Arkumearen Jaia. Voxek proposatu zuen mozioa, eta PPren babesarekin, aurrera atera da. Jumilla da, hortaz, xenofobia instituzioek bultzatzen duen lehen herria.
EAEk 2.355 biztanle irabazi ditu bigarren hiruhilekoan, atzerritarren etorrerari esker
Jatorriari dagokionez, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan bizi diren atzerritar gehienak Kolonbian (1.400), Marokon (830) eta Venezuelan (760) jaiotakoak dira.
Beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina suhiltzaileek egonkortzea lortu dute
Sutea 18:13an hasi da, eta ez du zerikusirik asteartean piztu ziren biekin. Sutea garagar eta gari uzta jasota dagoen galtzu soro batean hasi da, baina basoa gertu du.
EHUk Bakearen aldeko Adierazpena sinatu du Hiroshiman, eta Bengoetxea errektoreak Gazako sarraskia salatu du
Joxerramon Bengoetxeak "memoria ariketaren garrantzia" azpimarratu du. "Unibertsitateok gure esku dagoena egitera behartuta gaude, errepika ez dadin eta gertatutakoa ahaztu ez dadin", erantsi du.
Beroa Eukal Herrian: osasun alerta gorria Nafarroan, eta abisu horia EAEn eta Iparraldean
Ostegunetik aurrera tenperatura altuak izango dira, eta Nafarroako Erriberan 40 gradura iritsiko dira. Aurreikuspenen arabera, balio horiek igandera arte mantenduko dira, gutxienez. Gainera, ostiralean tenperatura maximoak 35 gradutik gorakoak izan daitezke, ez bakarrik Arabako hegoaldean, baita Kantauri isurialdeko barnealdean ere.
Paketatzeko makina batek eragin zuen Izarbeibarko sutea
Sua kontrolpean dute jada suhiltzaileek. Bilakaera onari esker, Nafarroako Gobernuak malgutu egin du nekazaritzako lanak debekatzen zituen agindua.
Gidari batek mugikortasun-agente bat aurretik eraman du, 5 metro arrastaka eraman ere, aparkalekura sartu nahi zuelako, Donostian
Agentea hiriburuko geltokian dagoen aparkalekuko sarreran zegoen, autoei sartzea galarazten, beteta baitzegoen. Une horretan azeleratu eta parkingera sartzen saiatu zen, eta aurretik eraman du agentea. Atxilotu egin dute autoaren gidaria.