NASAk espazio-ontzi bat jaurtiko du Dimorphos asteroidearen aurka, desbideratzeko
NASAk espazio-ontzi bat jaurtiko du 2022an Dimorphos asteroidearen aurka, hori desbideratzea helburu. Dimorphosek ez du inolako arriskurik Lurrerako, baina misioak, DART izenekoa bera, egiaztatu nahi du posible ote den arriskutsuak izan litezkeen asteroideak desbideratzea.
Hain zuzen ere, Dimorphos Didymoseko asteroiderik txikiena da. Didymos Lurretik gertuko biko asteroide-sistema da. Bere gorputz nagusia 780 metro zabal da, eta Dimorphos, haren ilargirik txikiena, 160 metroko diametroa du; gutxi gorabehera, Egiptoko Piramide Nagusiak bezala.
2022an, Dimorphos NASAren DART misioaren jomuga izango da; DART da Asteroide Bikoitza Helbideratzeko Proba izenaren akronimoa. Lehen aldiz probatuko du asteroideak desbideratzeko teknologia bat, planeta-defentsarako.
Bi urteren buruan, 2024an, Hera misioa jaurtiko du ESA Europako Espazio Agentziak; misio horrek gertutik ikertuko du Dimorphos, bai eta Didymos ere, DARTen talkaren ostean.
Gizakiak nahita aldatutako lehen asteroidea
"Dimorphos izenak, grekoaz, 'bi forma' esan nahi du", azaldu du Kleomenis Tsiganisek, Tesalonikako (Grezia) Aristoteles Unibertsitateko zientzialari planetario eta DARTeko eta Herako taldeetako kideak. Berak proposatu zuen NASA desbideratzen ahaleginduko den asteroidearen izena.
Tsiganisek zehaztu duenez, izena hautatzean, kontuan hartu dute Dimorphos asteroidearen itxura gizakiak nahita aldatua izango dela, DARTen talkagatik.
"Hala, guk bi modutara ezagutuko dugu: DARTek talka izan aurretik ikusiko duen moduan, eta Herak handik urte batzuetara ikertuko duen modura", esan du.
Aurreikuspena da DARTek Dimorphosek Didymosen inguruan egiten duen orbita desbideratzea, eta krater bat sortzea; Herak, gerora, krater hori ikertuko du.
DARTek espazio-ontzi bat zabalduko du, asteroidera iritsi aurretik, eta horrek talka erregistratuko du. Epe luzerako ondorioak espazio- eta lur-teleskopioen bidez ikertuko dituzte.
Hera misioak ere zabalduko ditu espazio-ontziak, ikerketa osagarriak egitea helburu, Michael Kueppers misioaren zientzialariak azaldu duenez: "Juventas espazio-ontziak ekorketa egingo du asteroidearen barnealdean; historian lehen aldiz, maiztasun txikiko radarra erabiliko dugu horretarako. Barne-egitura hori ulertzea DARTek Dimorphosen egingo duen talka ondo ulertzeko funtsezko aurrerapausoa da".
Didymos 1996an detektatu zuten lehen aldiz. Hasieran, zientzialariek pentsatu zuten objektu bakarra zela, eta izen ofiziala izateko irizpideak ez zituela betetzen; izan ere, ikertzaileek orbita uniformea marratu behar dute, eta egiaztatu behar dute ez dela espazioan galduko izendapen baterako eskaria formala azkenean egin aurretik.
Gerora, 2003an, Txekiako Ondrejov behatokiko Petr Pravec astronomo planetarioak asteroidearen distira jarraitzen zuen bitartean, patroi bat atzeman zuen. Horren arabera, posible zen satelite batek objektu nagusiaren inguruko orbita egitea.
Albiste gehiago gizartea
Bilboko Aireportuko suhiltzaileen kamioi bat Sondikako haur-parke batera erori da
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez, ezbeharra 06:20 aldera gertatu da, eta ez da inor zauritu. AENA enpresa publikoa istripuaren nondik norakoak aztertzen ari da, suhiltzaileak ere kudeatzen baititu.
212 urte, Ingelesek eta Portugaldarrek Donostia erre zutenetik
Urtero legez ekitaldi ugarirekin oroitu dute gertakaria. Goizean, esaterako, Donostiako Udalak lore eskaintza egin du Itxas atean goizeko elizkizunaren ostean, 1813 hartan hil ziren donostiarren omenez.
Suteen okerrena igaro da: Espainia alerta eta jarraipen fasera igaro da
Amaitutzat jotzen da Espainiako historia hurbilean baso-suteen gertakaririk tragiko eta suntsitzaileenaren faserik zailena: 300.000 hektarea baino gehiago erre dira, lau lagun hil dira eta 48 zauritu.
Palestinari elkartasuna adierazi diote Bilbon
Ongi Etorri Errefuxiatuak elkarteak bilkura egin du Bilbon. Palestinako herriari babesa adierazi diote bertan, eta haren aldeko aldarrikapenak egin dituzte.
Etxauriko gainean, Ziritzan, piztu den sutea kontrolpean dago
Haizeak sua bizitu duen arren, ez da arriskutsua izan inguruko etxebizitzentzat, nahiz eta Na-700 errepidea itxi behar izan duten bi noranzkoetan.
Mozkortzearen ondorioak simulatzen dituen alkoholik gabeko lehen garagardoa sortu dute
Erresuma Batuko laborategi batek mozkorturik egotearen efektua lortzen duen alkoholik gabeko lehen garagardoa egin du: Sentia Spirits. Ondoezak ez du luze irauten, edan eta hogei minutu edo ordu erdira desagertzen baita horren eragina, eta ez du biharamunik uzten.
Irailarekin batera, neguko ordutegiak itzuliko dira garraio publikora eta TAO zerbitzura
TAO zerbitzua ohiko ordutegietara itzuliko da udan ezarritako aldaketen ondoren. Itzulera hiriko trafikoaren gorakadarekin eta lan-jardueraren gorakadarekin bat dator.
Emakume bat hil eta hiru pertsona zauritu dira Lemoan izandako auto-istripu batean
Ezbeharra 01:40 aldera gertatu da. Ertzaintzak ikerketa abiatu du gertatutakoa argitzeko.
Artzai Egunaren 57. edizioa ospatuko dute Uharte Arakilen igande honetan
Uharte Arakilen egingo den Artzai Eguneko gazta lehiaketak Jose Mari Ustarroz izena hartuko du, duela gutxi hil zen Idiazabal Gaztaren Jatorrizko Deiturako presidente ohiaren lana eskertzeko.
Otsagabiak 100 urte atzera egin du, 1925era, Orhipean jaiarekin
Nafarroako herrian Orhipean jaia ospatu dute larunbat honetan, antzinako lanbide eta tradizioak erakutsiz.