Pandemiaren eraginez, 1.900 tumore inguru atzemateke geratu direla kalkulatu du Osakidetzak
Osakidetzak uste du 2020an 1.897 tumore detektatzeari utzi zitzaiola, pandemiak bularreko eta kolon-ondesteko minbizia bahetzeko programak aldatu zituelako. Izan ere, gaitz bakoitzaren xede-populazioaren % 54,4k eta % 39,1ek baino ez zuten deialdirik jaso, eta horrek "epe ertain eta luzeko hilkortasuna handitzea" eragingo du.
Horixe da Epidemiologiako Espainiako Elkartearen XXXIX. Urteroko Bilera dela-eta Osakidetzako eta BioCruceseko Zuzendaritza Nagusiak egindako azterlan baten ondorioetako bat. Horren txostenak eta komunikazioak Gaceta Sanitaria aldizkari espezializatuaren ale berezi batean jaso dira.
Pandemiak "eragin nabarmena" izan zuen baheketa horietan parte hartzeko gonbidapenetan. Besteak beste, bularreko minbiziaren kasuan aurreko urteetako gonbidapenen erdiak baino ez ziren izapidetu, % 54,4, hain zuzen ere. Ikerketaren egileek uste dute 202 tumore detektatzeke gelditu zirela parte-hartze txikiago horren ondorioz.
Kolon-ondesteko minbiziaren kasuan, gonbidapenen % 39,1 baino ez ziren izapidetu, eta, ondorioz, litekeena da 1.695 neoplasia aurreratu detektatu gabe gelditu izana.
Zerbixaren baheketan –2018an ezarri zen eta estaldura osoa lortu zuen 2019an– xede-populazioko emakumeen % 70 gonbidatu zituzten, baina, kasu honetan, ez da zenbatu atzerapen horrek probak egiteko orduan izan zezakeen eragina.
Pandemiak "eragin nabarmena izan du" Euskadin dauden minbiziaren hiru programa horietan, eta horrek "onurak murriztea eta epe ertain eta luzeko hilkortasuna handitzea dakar, gonbidapenak atzeratzen direlako eta parte-hartzea murrizten delako", ohartarazi du ikerketak.
Hala ere, Osakidetzak eragin hori "minimizatu ahal izan duten" neurriak jarri zituela adierazi dute, baina beharrezkoa da "epe ertainean monitorizatzea" hori egiaztatzeko. Hala, hiru baheketetan, lehentasuna eman zitzaien baieztapen diagnostikoko probei, eta "2020ko lehen seihilekoaren amaieran konfinamenduan zehar etendako jarduera guztia berreskuratu ahal izan zen".
Gainera, beste neurri batzuk ere hartu zituzten, hala nola mamografiak "emakume zaurgarrien artean" lehenestea, eta horrek bularreko minbiziaren detekzioaren galera minimizatu zuen.
Kolon-ondesteko baheketaren kasuan, "antolaketa-aldaketak (kitak eta oroitzapen-gutunak bidaltzea)" egin zituzten, eta "kolonoskopiei eta polipektomia osteko jarraipenei lehentasuna emateko protokoloak" zabaldu zituzten. Protokolo horiek Lehen Mailako Arretaren eta Digestioko espezialisten artean adostu zituzten, eta "2020ko irailean pandemiaren aurreko gonbidapenen erritmoa berreskuratzea ahalbidetu zuten".
Zerbixaren baheketan, gonbidapen-protokoloa aldatu zuten, "emakumeek emaginaren kontsultetarako sarbidea hobetzeko, gonbidapenean hitzordurik behar izan gabe".
Zure interesekoa izan daiteke
Etxegabetzeen aurkako dekretua luzatzeko eskatu dute, 2026an dozenaka familia kalean ez geratzeko
Donostian egindako prentsaurreko batean, Kaleratzeak Stop elkarteko ordezkariek, EH Bilduko, Podemoseko eta EB-IUko kideekin batera, abenduaren 31n amaituko den "babes soziala" luzatzeko eskatu dute, eta Eusko Legebiltzarrak aste honetan onartutako Etxebizitzaren, Lurzoruaren eta Hirigintzaren arloko Premiazko Neurriei buruzko Legearen kontra agertu dira.
Mitika diskotekako atezain batek kolpatuta hil zen Kerman Villate gaztea omendu dute Gasteizen
Kerman Villateren senideek prozesu judizialaren nondik norakoak salatu dituzte, eta egia eta justiziaren bila jarraituko dutela adierazi dute. Ehunka pertsona bildu dira Kermanen omenez egindako ekitaldian.
UEMAren esanetan, 2026ak “hizkuntza politika berriaren orubeak sendotzeko urtea” izan behar du
Urdiain eta Zeberio sartuta, 120 udalerrik osatzen dute jada Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea (355.000 biztanle). Euskararen kontrako oldarraldia dela eta, “euskarak benetako lege-babesa izan dezan akordioak adosteko ahalegin guztiak” egingo dituela esan du Martin Aramendi UEMAko lehendakariak.
Zorteak irribarre egin dio Barakaldori: loteriaren bigarren sari batek 1,2 milioi euro utzi ditu
Larunbat honetako Espainiako Loteriaren zozketak 1,2 milioi euro utzi ditu Barakaldon. Loteriaren 17. administrazioak oso-osorik saldu du bertan 54299 zenbakia.
Adingabe batek Getxoko talde batean jasandako erasoak eta jazarpena salatu ditu horren familiak
Biktimak bi urtez jaso ditu ezkutuko deiak, irainak, jazarpena sare sozialetan eta eraso fisikoak. Eraso larriena udan jaso zuen, erasotzaileek inguratu eta jo egin baitzuten. Konortea galduta, lurrera erori zen, eta erasoa grabatu egin zuten.
1932an Eibarrek Niceto Alcala Zamorari oparitutako pistola berreskuratu dute Frantzian
Pistola 1931 eta 1936 artean II. Errepublikako presidente izan zen Alcala Zamorari oparitu zioten Eibarko elkarte errepublikarreko emakume talde batek. Frantziako poliziak urtarrilean berreskuratu zuen legez kanpo bildumagile frantziarren eskuetan zegoen arma.
Aita Marik 56 pertsona erreskatatu ditu 2025eko azken misioan
Erreskatea gaur goizean egin dute, Lampedusatik 34 mila nautika hegoekialdera. Erreskatatutakoen artean 7 haurtxo eta 16 adingabe daude. Bi hilabeteko haurra eta bere gurasoak Aita Maritik eraman behar izan dituzte haurrak muturreko desnutrizioa eta deshidratazioa zituelako.
Iruñeko Irabia ikastetxeko ikasle ohi batek salatu du Opus Deiko apaiz batek sexu erasoak egin zizkiola nerabezaroan
Opus Deik, bere aldetik, gertatutakoa onartu du, bai eta Donostian eta Madrilen ere antzeko bi kasu izan zirela argitu ere. Lehenengoa, adingabe batekin jazo zen; bigarrena, berriz, 45 urteko emakume batekin.
VacaPop, ganadua erosi eta saltzeko aplikazioa: “Edadekoak ere hasi dira, pixkanaka, erabiltzen”
Inora joan beharrik gabe abereak saldu eta erosteko helburuarekin sortu da VacaPop mugikorrerako aplikazioa. Azoken zain egon barik, Internet bidez behiak, zaldiak, ahuntzak, landako makinaria eta bazka saldu eta erostea posible da honezkero. Oier Aizpuru eta Aitzol Gorospe abeltzain gazteek adierazi dutenez, oso erraza eta azkarra da. Nabarmendu dute, halaber, tratuak era tradizionalean ixten direla, alegia, aurrez aurre.
“Gure hezkuntza, euskalduna” lelopean, milaka ikasle kalera atera dira
Hego Euskal Herriko ikasleriak bat egin du Ikamak deituriko greba egunarekin. Manifestazio jendetsuak egin dira Iruñean, Gasteizen, Bilbon eta Donostian. Euskara oldarraldi judizial eta politiko bat jasaten ari dela eta indarrean dagoen hezkuntza ereduak euskara mesprexatzen duela salatu dute.