NASAk misio bat abiatuko du azaroan asteroide bat desbideratzeko
NASAk espazio-ontzi bat jaurtiko du azaroaren Dimorphos asteroidearen aurka, hori desbideratzea helburu. Dimorphosek ez du inolako arriskurik Lurrerako, baina misioak, DART izenekoa bera, egiaztatu nahi du posible ote den arriskutsuak izan litezkeen asteroideak desbideratzea.
Hain zuzen ere, espazio-ontzia azaroaren 24an aireratuko da, baina datorren urtean egingo du talka asteroidearen aurka.
Dimorphos Didymoseko asteroiderik txikiena da. Didymos Lurretik gertuko biko asteroide-sistema da. Bere gorputz nagusia 780 metro zabal da, eta Dimorphos, haren ilargirik txikiena, 160 metroko diametroa du; gutxi gorabehera, Egiptoko Piramide Nagusiak bezala.
2022an, Dimorphos NASAren DART misioaren jomuga izango da; DART da Asteroide Bikoitza Helbideratzeko Proba izenaren akronimoa. Lehen aldiz probatuko du asteroideak desbideratzeko teknologia bat, planeta-defentsarako.
Bi urteren buruan, 2024an, Hera misioa jaurtiko du ESA Europako Espazio Agentziak; misio horrek gertutik ikertuko du Dimorphos, bai eta Didymos ere, DARTen talkaren ostean.
"Dimorphos izenak, grekoaz, 'bi forma' esan nahi du", azaldu zuen iaz Kleomenis Tsiganisek, Tesalonikako (Grezia) Aristoteles Unibertsitateko zientzialari planetario eta DARTeko eta Herako taldeetako kideak, misioaren berri eman zuenean. Berak proposatu zuen NASA desbideratzen ahaleginduko den asteroidearen izena.
Tsiganisek zehaztu zuenez, izena hautatzean kontuan hartu dute Dimorphos asteroidearen itxura gizakiak nahita aldatua izango dela, DARTen talkagatik.
"Hala, guk bi modutara ezagutuko dugu: DARTek talka izan aurretik ikusiko duen moduan, eta Herak handik urte batzuetara ikertuko duen modura", esan zuen.
Aurreikuspena da DARTek Dimorphosek Didymosen inguruan egiten duen orbita desbideratzea, eta krater bat sortzea; Herak, gerora, krater hori ikertuko du.
DARTek espazio-ontzi bat zabalduko du, asteroidera iritsi aurretik, eta horrek talka erregistratuko du. Epe luzerako ondorioak espazio- eta lur-teleskopioen bidez ikertuko dituzte.
Hera misioak ere zabalduko ditu espazio-ontziak, ikerketa osagarriak egitea helburu, Michael Kueppers misioaren zientzialariak azaldu duenez: "Juventas espazio-ontziak ekorketa egingo du asteroidearen barnealdean; historian lehen aldiz, maiztasun txikiko radarra erabiliko dugu horretarako. Barne-egitura hori ulertzea DARTek Dimorphosen egingo duen talka ondo ulertzeko funtsezko aurrerapausoa da".
Didymos 1996an detektatu zuten lehen aldiz. Hasieran, zientzialariek pentsatu zuten objektu bakarra zela, eta izen ofiziala izateko irizpideak ez zituela betetzen; izan ere, ikertzaileek orbita uniformea marratu behar dute, eta egiaztatu behar dute ez dela espazioan galduko izendapen baterako eskaria formala azkenean egin aurretik.
Gerora, 2003an, Txekiako Ondrejov behatokiko Petr Pravec astronomo planetarioak asteroidearen distira jarraitzen zuen bitartean, patroi bat atzeman zuen. Horren arabera, posible zen satelite batek objektu nagusiaren inguruko orbita egitea.
Zure interesekoa izan daiteke
BiomaGUNEk ohartarazi du aspartamoa "kaltegarria" izan daitekeela bihotzerako eta garunerako
Aspartamoa pisua galtzen lagun dezakeen edulkoratzaile artifiziala da, baina azukrea baino 200 aldiz gozoagoa da.
Hego Euskal Herrian premiazko txertaketa baimendu dezala eskatu dio Espainiako Gobernuak Europar Batzordeari, dermatosi nodularrari aurre egiteko
Frantziako estatuarekiko mugatik hurbil dauden eskualdeetan txertatu nahi ditu Espainiako Gobernuak abelburu guztiak, hau da, Euskadin, Nafarroan eta Aragoin. Izan ere, azken orduetan foku gehiago agertu dira Frantziako Estatuan, mugatik hurbil, gainera. Neurri horren helburua da gaixotasunaren hedapena eten eta gainerako erkidegoetara ez iristea.
Osakidetzak markak hautsi ditu: 34 transplante egin dituzte azaroan Gurutzetako Ospitalean
Zentroak 25 giltzurrun-transplante eta 9 gibel-transplante egin ditu hilabetean, eta arlo horretan Estatuan eta nazioartean duen lidergoa sendotu du.
Esquadra Mossoek eta Guardia Zibilak IRTA-CReSA laborategiaren egoitza miatu dute, txerri-izurri afrikarra dela eta
Zero gunetik gertu dagoen eraikinean sartu dira gaur goizean, epailearen aginduz. Inguru hori susmopean dago, txerri-izurri afrikarra zabaltzea eragin omen zuen ihesaldi bat ikertzeko.
Mancisidor hautatu dute ararteko, EAJ, PSE-EE eta PPren babesarekin, eta EH Bilduren oposizioarekin
Haren aurrekoak, Manuel Lezertuak, ekainaren 19an formalizatu zuen karguari uko egin ziola, eta, harrezkero, Ines Ibañez de Maeztu izan da jarduneko arartekoa.
Hiru pertsona zauritu dira BI-637 errepidean, Erandion, hiru ibilgailuk eta autobus batek izandako istripuan
Ezbeharra 07:50 aldera gertatu da, eta ezkerreko eta erdiko erreiak itxi behar izan dituzte. Ondorioz, hiru kilometroko auto-ilarak sortu dira.
Bizkaibusen Mugi txartela erabilita ibili ahal izango da aurrerantzean
Horrela, hiru lurraldeetako edozein garraio-txartel (Bat, Barik eta Mugi) erabilita, erabiltzaileek Bizkaibusean ibiltzeko aukera izango dute, ordainketa-sistema integratu eta homogeneo baten bidez.
Albiste izango dira: EITB Maratoia, Talgo Euskadira itzuli da eta 2026rako aurreikuspen ekonomikoa
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Baserritar jantziak, maileguan: “Sarerik ez duten familiak etortzen dira gehienbat”
Orioko Herri Ikastolan baserritar jantziak maileguan uzteko egitasmoa antolatu dute, bigarren urtez jarraian, "piztu eta eragin" ekimenaren baitan. Arropak berrabiltzea du helburu, baita herrian sarerik ez duten familiei laguntzea ere. Abarkak, gonak, zapiak, artilezko galtzerdiak... Denetarik bildu dute, eta egunotan familiak hurbilduko dira behar duten hori jasotzera.
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.