OMEk covid-19 iraunkorraren definizio ofiziala argitaratu du
Osasunaren Munduko Erakundeak (OME) covid-19 iraunkorra gisa ezagutzen den 'pos-covid-19' gaixotasunaren lehen definizio kliniko ofiziala argitaratu du, mundu mailan egindako galdeketa batean ostean argitaratu ere. Gaixoei tratamendua erraztea da helburu nagusia.
Janet Diaz doktoreak, OMEren kudeaketa klinikoko buruak eman du covid-19 iraunkorraren definizio osoa: "Covid-19 osteko gaixotasuna SARS-CoV-2aren infekzio-aurrekari probableak dituzten pertsonengan gertatzen da, normalean covid-19a hasi eta hiru hilabetera; eta gutxienez bi hilabete irauten dute sintomek, zeinak ezin diren bestelako diagnosi baten bidez azaldu. Sintoma ohikoenak nekea, arnasa hartzeko zailtasuna eta disfuntzio kognitiboa dira, baina gaixoaren eguneroko funtzionamenduan eragina izan ohi duten beste sintoma batzuk ere ager daitezke. Sintomak agertu berriak izan daitezke, covid-19 gertakari akutu baten hasierako errekuperazioaren ondoren ager daitezke, edo gaixotasunaren hasieratik bertatik iraun dezakete. Sintomak aldakorrak izan daitezke, hobetu eta okertu egin daitezke denborarekin. Haurrentzat, beste definizio bat aplika daiteke".
Covid-19 duten paziente gehienak erabat sendatzen dira, baina batzuek "epe luzerako eraginak izaten dituzte beren organismoan, biriketako sisteman, sistema kardiobaskularrean eta nerbio-sistemetan, bai eta ondorio psikologikoak ere". Ondorio horiek berdin gertatzen dira infekzioaren hasierako larritasuna edozein dela ere, eta maizago jasaten dituzte emakumeek, adin ertaineko pertsonek eta hasiera batean sintoma nabariagoak agertu zituztenek.
Diaz doktoreak azaldu duenez, definizio hau "aurrerapauso garrantzitsua" da gaixoen azterketa estandarizatzeko, eta OMEk espero du "medikuei eta osasun-langileei pazienteak ezagutzen laguntzea, tratamendu eta ebakuntza egokiak egiten hasi ahal izateko eta hartu beharreko bideak argiago izateko". Azpimarratu duenez, OMEk "arduradun politikoek eta osasun sistemek gaixo horiek artatzeko osasun eredu integratuak ezartzea eta aplikatzea" espero du.
Covid-19ak eragindako hasierako infekzioa detektatzeko hainbat proba dauden arren, ez dago inongo probarik geroko afekzioa detektatzeko, eta oraindik ez dago argi zerk eragiten duen eritasun iraunkor hau. "Birusaren iraunkortasuna da, edo mikrotrombosiak daude, edo arazoren bat sistema baskularrarekin?", galdetu du Diaz doktoreak, alor hori ikertzen ari diren zientzialarien ideietako batzuk zirriborratuz. "Edo, autoimmunitate arazoak daude? Edo gaizki funtzionatzen ari den eta sintoma batzuk eragiten ari den sistema immunologikoa da?", esan du Diazek.
Albiste gehiago gizartea
EITBk aitortza jaso du EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien fakultateko graduazio ekitaldian
Dozenaka ikaslek jaso dute diploma, eta ekitaldia aprobetxatuz EITBri saria eman diote gizarteari egiten dion ekarpenagatik. Bertan egon da Andoni Aldekoa zuzendari nagusia, Arantza Ruiz albistegietako zuzendaria eta Lontzo Sainz, etxe honetako estrategia eta ikerketa burua.
Gasteizko LEA enpresaren lantegiko sutearen aireko irudiak
Gaur arratsaldean izandako sute handia kontrolatutzat jotzen da, ez baita zabaltzerik espero, baina erabat itzaltzeko "denbora" beharko da. Suteak ez du zauriturik utzi, baina bi auzo konfinatu behar izan dituzte bi orduz, ke handia dela eta. Sutea 13:45 inguruan hasi da, eta litekeena da enpresara produktu kimikoak eramaten ari zen zisterna-kamioi batek eragitea ezbeharra.
"6 edo 7 leherketa izan dira, baina bat oso handia izan da eta eraikin osoa dardarka jarri du"
Abetxuku eta Arriaga auzoetako bizilagunek ez dakite oraindik noiz itzuli ahalko diren etxera. Gasteizko Udalak iragarri du Arriaga Gizarte Etxera eramango dituztela Aramangelu kaleko atarietan, ezbeharraren ingurutik gertu, bizi diren hainbat pertsona.
Sute bat piztu da LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea
Sute handi bat piztu da Gasteizko LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea. Langileak barrutik atera, eta suhiltzaileak bertaratu dira. Sua bertan dagoen oxigeno biltegira ez heltzeko lanean ari dira. Segurtasun Sailak etxeko lehioak itxita izateko gomendatu die inguruko bizilagunei.
LEAko langilea: "Shock egoeran gaude, eta ez dakigu zer gertatuko den gure lanpostuekin"
Ana Esther Condek ia 20 urte daramatza Lascaray-LEA enpresan lanean. EITB Mediari adierazi dionez, 13:30ean suteen aurkako alarma jotzen hasi da, eta alde egin behar izan dute, korrika. "Irtetean, sugarrak ikusi ditugu, eta beldurtu egin gara", gaineratu du.
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzagan
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzaga inguruan, Baso-suteetarako larrialdi plana (INFOBI) osatzen duten taldeen prestakuntza, koordinazioa eta erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
Yazan, gazatarra eta paziente onkologikoa Euskadin: "Handitan medikua izango naiz, beste ume batzuk artatzeko"
Gaixotasun onkologikoak dituzten Gazako 5 ume artatzen ari da Osakidetza Gurutzetako Ospitalean eta Donostiakoan. Horietako bat, Yazan, duela bi hilabete dago Donostian, amarekin, tratamendua jasotzen.
Kontrolpean dute Gasteizko LEA fabrikan piztutako sutea
Oraindik orduak edo egunak beharko dira sua erabat itzaltzeko. Ez da inor zauritu, industrialdea jendez hustu dutelako. Abetxuku eta Arriaga auzoak normaltasunera itzuli dira.
Alkolea pasaiako paumaren habia desagertu da, Donostian
Parkea Bizirik elkarteak parkearen egoera salatu du eta neurriak hartzeko biltzera gonbita egin die udal gobernuari eta oposizioari.
EAJk hautsi egin ditu lan deialdi publikoetan euskara blindatzeko PSE-EEkin abiatutako negoziazioak
Jeltzaleen iturriek aurreratu dute EAJk berak bakarrik egingo duela aurrera eta Enplegu Publikoaren Legea aldatzen saiatuko dela, euskara eskakizunak bermatzeko.