Gazteek sufritu dituzte gehien pandemiaren ondorio psikologikoak
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, 18 eta 24 urte arteko gazteek sufritu dituzte gehien pandemiaren ondorio psikologikoak. Besteak beste, antsietatea, beldurra, isolamendu soziala edo kontrolaren galera pairatu dituzte.
Buru Gaixotasuna duten Pertsona eta Senide Elkarteen Euskadiko Federazioak (Fedeafes) egin zuen ikerketa 2020ko abenduaren eta 2021eko ekainaren bitartean, eta astelehenen honetan aurkeztu dituzte ondorio nagusiak, Gasteizen egindako ekitaldi batean.
Aimar Rubio Ede Fundazioko ikertzaileak azpimarratu du "gero eta pertsona gazteagoak" direla covid-19ak eragindako arazo psikologiko "larriak" sufritzen dituztenak.
Ildo horretan, ondoko datua eman du: Basurtuko Psikiatria unitatean ingresatutako gazteen kopurua boskoiztu egin zen 2021eko lehen bost hiletan, 2019ko epe bereko datuekin alderatuta.
Ikerketaren arabera, 18 eta 24 urte arteko neska-mutilen % 44,2k senideren bat galtzeko beldurra sentitu dute; % 42,8k pandemiagatik negar egin dute; % 30,3k antsietatea edo izua sufritu dute; % 24,5ek arnas falta sentitu dute; eta % 15,4k bakarrik gelditzeko beldurra izan dute.
Halaber, pandemiaren ostean gazteen izaeran "aldaketa handiak" antzeman dituzte: "Suminkorrago, tristeago eta urduriago daude, umore aldaketa konstanteak dauzkate eta antsietate gehiago dute".
Aipatu arazo psikologikoak bederatzi urtetik beherako ikasleen artean ere detektatu dituzte. Ikastetxeetatik osasun zentroetara egindako deien kopurua nabarmen hazi da azkenaldian buruko gaitzei buruz kontsultak egiteko.
Horrez gain, pandemiaren eraginez elikadura-nahasmendu kasu gehiago zenbatu dituzte, batez ere emakume nerabeen artean. "Inoiz ez du horrenbeste kasu larri izan", ohartarazi dute.
Bestalde, pandemiak eragindako tentsiogatik, jarrera oldarkorra duten edo kontrola galtzen duten gazteen kopuruak gora egin du. "Suizidioarekin lotutako pentsamenduak dituzten pertsonen kopurua hazi egin da, eta psikiatria unitateetan ingresatzeko bigarren arrazoia da", zehaztu dute.
Etxeko konfinamendua amaituta eta aurrez aurreko klaseetara bueltatuta, ikasleengan "antsietatea, depresioa eta segurtasunik eza" antzeman dituzte. Halaber, gailu mugikorrak gehiegi erabiltzen dituztela eta sozialki isolatzeko joera dutela ohartarazi dute.
Pandemiak eragindako arazo psikologikoak zerrendatzeaz gain, arazo horiei aurre egiteko eremu ezberdinetan (osasungintzan, hezkuntzan, gizartean, lan esparruan edo alor judizialean) egin beharreko hainbat hobekuntza proposatzen dituzte txostenean.
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.