"Txirrina jotzen badigu tristurak, atea zabaltzeko unea da"
Urtero, urtarrileko hirugarren astelehena gerturatu ahala, bada belarrira egunik tristeena izango dela xuxurlatzen duen ahotsik. Blue Monday (astelehen beltza) eguna zenbat eta hurbilago izan, gero eta gehiago jasotzen dira goibeltasunaren atzean ezkutatzen diren ustezko arrazoiak. Publizitate-kanpainetan, albisteetan, ahoz aho, eta, nola ez, sare sozialetan; inor ez da libratzen halakoen dei-efektuaz.
Ondorioak baino, halako egunek eskaintzen dituzten aukerak nabarmendu beharko lirateke, Karmele Gurrutxaga psikologoaren arabera: "Norbera are tristeago sentitzea eragiten badu, goazen begiratzera atzean zer dagoen. Hori da nire gonbidapena". Izan ere, egun goibelenaren ondorioz, "egoera emozionala bideratzeko baino korapilatzeko arriskua" sortu dezake.
Blue Monday horren atzean hainbat faktore biltzen dira: eguraldia, Gabon ostea, Gabonetako gastuak eta motibazio falta, besteak beste. Gurrutxagaren esanetan, horiek eragin dezakete, modu "partikularrean". Ikerlari gisa begiratu beharrean, baina, beharrezkoa da begirada humanoagoa egitea. Gabonetan ez bezala, ezin izan dira ospatu betiko giro alaia, elkartzeak… "Nik uste dut horrek bai eragin duela tristura olatu batzuk sortzea. Guztiaren gainetik izaki sozialak gara", azaldu du.
Azken asteetan ez ezik, aspaldidanik bizkarrean daramagun neke emozionala ere kontuan hartu behar da, pandemia beste luzatu baita. "Tunel bat zeharkatu behar dugu. Badirudi, zenbaitetan urruti samar bada ere, hasi garela argia ikusten. Eta, bat-batean, 'beste iluntasun aldi bat? atzera ote goaz?' galdetu diezaiokegu geure buruari", erantsi du psikologoak.
Norberaren egoerari ere erreparatu behar zaio: tristura hori etorri bezala joan da edo gurean geratu da? Aurrez aurre jarri behar dela azpimarratu du Gurrutxagak: "Txirrina jotzen badigu tristurak, atea zabaltzeko unea da. Benetan zerbaitetarako balio diezadala bai tristurak, bai haserreak, bai edozein emoziok".
Bi tristura bereizi ditu adituak: zirkunstantziala, etorri bezala joaten den ideia; eta tristura sakonagoa, nahaste emozional bezala ulertua. Lehenbizikoaren kasuan, norberak "neurriak jartzea jakitea" garrantzitsua dela esan du, joera kaltegarriak saihestearren. Gaitasuna izanez gero, hartaz jabetzea.
Bestetik, tristura errotuagoa denean, "zerbait egiteko momentua" dela azaldu du. Badira tratamendu bidez arindu daitezkeen egoerak (izaera organikoa duten gaitzak: gorabehera hormonala, besteak beste). Halere, arreta jarri du gertaera traumatikoekin zerikusia dutenetan: "Elaborazio bat eskatzen du, laguntza profesionala, entzutea, partekatzea". Kasu larrienetan, batek ezer ezin duela egin sentitzen badu, zerbaiten azpian dagoela sentitzen badu, orduan, hortik ateratzeko laguntza behar duela azaldu du. "Zer da? Zer zeresan du niretzat? Gai al naiz zerbait egiteko? Hartaz jabetzen lagundu behar diogu pazienteari".
Nondik dator Blue Monday eguna?
17 urte egin behar ditugu atzera urteko egunik goibelenaren asmakizuna aurkitzeko. 2005ean, Cliff Arnall psikologo eta ikertzaileak formula moduko bat asmatu zuen, egun hori zein litzatekeen kalkulatzeko. Ez da harritzekoa Sky Travel AEBko bidaia agentziaren laguntza eduki izana. Marketin kanpaina hutsaren aitzakiarekin, urdindu egin zuten betiko astelehena.
Formula matematiko bat behar izan zuten soilik kanpainari sinesgarritasuna emateko. Zerikusirik eta unitate komunik ez duten aldagaien pot-pourrien artean aritmetika egin; horra hor egun tristeena kalkulatzeko metodoa: eguraldia, zorrak, soldata, Gabonetatik igaro den denbora, urteko helburuak albo batera uzten den garaia, motibazio falta...
Albiste gehiago gizartea
100.000 biztanleko 15 psikiatrako ratioarekin, EAE da Estatuan arreta psikiatriko gehien ematen duena
Osasun mentaleko arretan, gizartean eragin handia duten arazo konplexuei aurre egiteko proiektu estrategikoak garatzen ditu Osakidetzak, hala nola suizidioaren prebentzioa, lehen gertakari psikotikoetan esku hartzea edo elikadura-nahasmenduen arreta.
Bilboko saltoki batek salgai dituen 65 telefono lapurtutakoak ote diren ari dira ikertzen
Ohar baten bidez, Udalak jakinarazi du Mariaren Bihotza plazan dagoen denda miatu ondoren, bi pertsona ari direla ikertzen, delitua egin dutelakoan.
Osasunaren kalterako baldintzetan prostituitzera behartuta zeuden bost emakume askatu dituzte Donostian
Sexu askatasunaren aurkako delituak jazartzeko ikerketa ekainean hasi zuten. Operazioan, hiru lagun atxilotu dituzte eta Donostiako Isabel II.aren hiribidean zegoen prostituzio etxe bat desegin dute.
Ikasleen ongizate emozionala zaintzeko ingurune positiboak sustatzen dituzte eskola askotan
Ikasleen ongizate emozionala gero eta garrantzitsuagoa da eskolan. Hori dela eta, txikitatik erabateko arreta eta emozioen autogestioa kudeatzen irakasten diete eskola-giroan, irakasleek haurren garapenean duten eginkizun eragingarria sustatzeko.
'Alice' goidiak 120 l/m2 utzi ditu Cartagenan, eta 100 l/m2 Valentziako Erkidegoko eremuetan, gorabehera larririk gabe
Murtziako 12 udalerritan bertan behera utzi dituzte eskolak, eta erkidegoko hainbat bide eta errepide itxi behar izan dituzte.
"Aldez aurretik salaketarik ez badago, Administrazioek ezin dute jarduera pribatuetan esku hartu"
Bernedoko udaleku polemikoen auzia mintzagai izan du Arabako Kultura eta Kirol foru diputatuak. Dagoeneko 18 salaketa jarri dira kanpaleku horietan sexu-askatasunaren aurka egin omen ziren delituengatik.
2026ko Araba euskaraz jaia Amurrion egingo da, ekainaren 14an
Amurrioko Aresketa ikastola laguntzeko egingo da datorren urteko Araba Euskaraz jaia, "Taupadak berpiztu!" lelopean. Logotipoa, berriz, bihotz baten erdira doan txinparta da. Azken lau urteetan Arabako zortzi ikastolek elkarlanean antolatu dute Araba Euskaraz jaia Gasteizko Olarizu parkean. 2026ko edizioari begira, bi berritasun nagusi daude: batetik, Amurrion ospatuko da, ez Olarizun; bestetik, jaiaren antolakuntzaren pisurik handiena Aresketa ikastolak hartuko du bere gain, nahiz eta Arabako gainerako zazpi ikastolek ere lagundu.
"UNRWAk laguntzaz betetako kamioiak ditu Gazatik hiru ordura"
Barbara Ruiz Balzola UNRWA Euskadiren arduradunak adierazi duenez, Israelen baimenaren zain daude Gazan sartu eta laguntza banatzen hasteko. "Gazako egoera apokaliptikoa da. 50.000 haurrek desnutrizio akutua dute", gaineratu du.
Senideen heriotzagatiko baimena 10 egunera arte luzatuko dutela iragarri du Diazek
Halaber, iragarri du zainketa aringarriak jasotzen ari diren senideak zaintzeko baimena ere izango dela. Diazen hitzetan, produktibitateari dagokionez, Espainiako Estatuko arazoetako bat da jendeak lan egin behar duela nahiz eta egoera lanerako desegokia izan. "Ama lurperatzen duelako edo semea zaindu behar duelako lanera ez doanaren kasua ezin da absentismotzat jo", azpimarratu du.
Guardia Zibilak eta Polizia Nazionalak 58 kilo kokaina atzeman dituzte Arrigorriagan
Atxilotutako hiru lagunak espetxeratu dituzte, eta gaizkile-taldea desegin. Kokaina kopuru horrek 1,5 euroko balioa du. Ibilgailuetan droga ezkutatzeko leku bereziak atzeman zituzten, eta, gainera, zazpi telefono mugikor eta 3.400 euro ere. EAEko Guardia Zibilak eta Polizia Nazionalak elkarlanean egindako operazioa izan da.