Matilda gehiegi izan dira
"Ez ikusiarena egin zaie, aitorpena ezeztatu zaie edo baztertuta utzi dira emakume zientzialariak, sexuarekin zerikusia duen fenomeno bat dela eta". Horrela deskribatu zuen Margaret W. Rossiter zientziaren historialariak Matilda efektua 1993an, zientzia-komunitateko bidegabekeriak salatzeko. Emakumeek kontra zuten errealitate bat, gaur egun ere neskatoak zientzialari izateko motibazioan ere eragina duena. Galdera honakoa da: zergatik uxatzen ditu zientziak neskak?
#NoMoreMatildas proiektua erantzunaren bila abiatu zen, emakumeak zientzian duen zeresan urria argitzeko asmoz. Lucia de la Vega proiektuko bozeramailearen arabera, emakume izate hutsagatik "sistematikoki isildu" zituzten emakumeekin egin zuten topo: "Honakoa galdetzen genion geure buruari: 'Nolatan bizi gaitezke jakinda efektu hau badela eta normaltasun osoz onartzen dugula?'. Horrela da eta inor ez da asaldatzen".
"Neskak inspiratzeko moduko emakumeak" bilatu nahian, "behar baino gehiago" aurkitu zituzten. #NoMoreMatildas kanpainakoen asmoa izan zen zientzialari horietako batzuk itzaletik ateratzea, arazoari "izen-abizenak jartzea". Justizia historikoagatik zein konbenientzia sozialagatik ekin zioten lanari. "Neskei adierazi nahi genien zientzia guztiona dela, eta zientzian ibilbidea egiteko gai baino gehiago direla", De la Vegaren hitzetan.
Kontzientziatzeko behar hori ez du soilik zientzian erreferente femeninoen faltak eragiten, eskolako eduki orokorrek ere eragiten baitute; "ehuneko minimora" murrizten dira, gizon kopuruarekin alderatuta. "Zortzi urte inguru dituztenean kristalizatzen dira aurrejuzguak; ondorioz, neskak ez daude motibatuta zientzian aritzeko", azaldu du De la Vegak. Emakumeek egindako ekarpenak ezagutu gabe, neska gutxi ikusten da gai STEM (zientzia, teknologia, ingeniaritza, matematika) graduren bat egiteko.
De la Vegak azpimarratu du "Matilda efektua" oraindik badela indarrean: "Berriro gerta ez dadin saiatu behar gara. Agian ez du aspaldiko eragina, baina bada itxi gabeko zirrikituren bat. Horregatik borrokatu behar dugu, neskak inspiratzeko". Hemendik aurrera, Matilda gehiago ez izateko.
Nahitaezko irakurketa
#NoMoreMatilda kanpainak duela urtebete ikusi zuen argia "aldarrikatzeko asmoz". Emakume Ikertzaile eta Teknologoen Elkartearekin (AMIT) batera, Gettingbetter estudioak 20 emakume zientzialariren biografiez osatutako eranskin bat argitaratu zuen, baita hiru ipuin ere, emakume jaio izan balira, agian, beste ibilbide bat izango zuten hiru gizon zientzialari famaturen bizitza birplanteatzen dutenak. Einstein, Fleming eta Schrödinger dira horien protagonista.
Eduki horiek "probokazio bat" dira, irakasleek eskoletan erabil ditzaten eta beren kabuz ere edukiak sor ditzaten. Orain, crowfunding kanpaina bat ireki dute, hiru liburu horiek inprimatzeko asmoarekin.
Osakidetzan emakumezkoak dira ikerlarien % 66
Osakidetzako zentroetan osasun arloko ikerketak egiten dabiltzan 2.789 pertsonen % 66tik gora emakumezkoak dira, otsailaren 11n ospatzen den Neska eta Emakume Zientzialarien Nazioarteko Egunaren kariaz Osasun Sailak emandako datuen arabera.
Aurten ere, Osasun Sailak eta Osakidetzak (ikerketara zuzendutako Bioaraba, Biocruces-Bizkaia, Biodonostia eta Kronikgune zentroekin batera) bat egingo dute egun horrek ekarriko dituen "ospakizunekin".
Horregatik, zientzia eta teknologiaren esparruetan berdintasun politikekiko duten konpromisoa berretsi dute, baita ikerketaren eta berrikuntzaren alde egindako apustua ere.
Osasun Sailak eta Osakidetzak, baina, kezka agertu dute zientzia, teknologia, ingeniaritza eta matematika sektoreetan dagoen genero arrakalaren aurrean, nahiz eta azpimarratu duten EAEn egoera bestelakoa dela, aipatu zentroetan, ikerketa proiektuetako parte-hartzaileen artean, emakumezko gehiago baitaude gizonezkoak baino.
Zure interesekoa izan daiteke
Migrazioa delinkuentziarekin eta zerbitzu-abusuarekin lotzen dutenen kopurua jaitsi da
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiak egindako azterlan baten arabera, euskal herritarren % 10ek baino gutxiagok aipatzen du immigrazioa herrialdeko arazo nagusietako gisa, eta % 2,7k baino ez dio modu pertsonalean eragiten diola.
Gipuzkoako Auzitegiak absolbitu egin ditu haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu zituzten gurasoak
Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak absolbitu egin ditu gurasoak, haurra hiltzen saiatzeagatik akusatu ostean; ondorioztatu du ezin izan dela frogatu, neskatoaren lesioek jatorri traumatikoa zutenik edo kolpe baten ondorio zirenik.
3I/ATLAS kometa Lurrera ahalik eta gehien hurbildu da, eta ezustekorik gabe urruntzen ari da
Zientzialari errusiarrek baztertu egin dituzte, berriro ere, estralurtarren ustezko ontzi bat zela zioten teoriak.
Etxebizitzak gero eta gehiago kezkatzen du euskal gizartea, eta Osakidetzarekiko eta Ertzaintzarekiko konfiantza hobetzen ari da
Etxebizitza eskuratzea da euskal gizartearen arazo nagusia, azken Deustobarometroaren arabera; bitartean, osasunaren, segurtasunaren eta migrazioaren inguruko kezkak behera egin du, eta zerbitzu publikoekiko konfiantza berreskuratu da.
Guardia Zibilak erietxera eraman ditu Beloradotik joandakoekin Urduñan bizi ziren mojetako bost, osasun-baldintza kaxkarretan zeudelakoan
Ostegun honetan Santa Klarako monastegitik 87 eta 101 urte arteko bost moja atera dituzte eta Basurtuko erietxera eraman dituzte azterketa egitera, epailearen aginduz. Guardia Zibilak jakitera eman duenez, emakumeak osasun-baldintza txarretan bizi zirela egiaztatu ahala izan dute. Adierazpen horiek gezurtatzeko helburuz, etxeko mojetako batek sareetan zabaldu ditu eraikin barruko irudiak.
Fiskalak erretiratu egin ditu Zestoako akusatu nagusiaren aurkako akusazio guztiak, eta gainerako bostentzat isuna eskatu du
Salatzailearen bikotekide ohiaren deklarazioa entzun ostean, fiskalak frogatutzat jo du gizonarekiko beldur gaindiezina izan zuela eta zigor eskaerak aldatu ditu. Absoluzioa eskatu du akusatu nagusiarentzat eta gainerakoentzat, berriz, espetxe zigorra beharrean isunak eskatu ditu hertsatze delituagatik.
Moto gidari bat zauritu da Donostian, GI-20an hainbat ibilgailuren artean izandako istripuan
08:00ak aurretik izan da ezbeharra eta errepidea itxita gelditu da momentuan, auto ilara luzeak eraginez. Geroxeago zabaldu ahal izan dute erreietako bat.
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.
BiomaGUNEk ohartarazi du aspartamoa "kaltegarria" izan daitekeela bihotzerako eta garunerako
Aspartamoa pisua galtzen lagun dezakeen edulkoratzaile artifiziala da, baina azukrea baino 200 aldiz gozoagoa da.