Planeta berri bat hauteman dute eguzkitik hurbilen dagoen izarraren inguruan
Very Large Telescope (VLT) erabiltzen duen Txileko Europako Behatoki Astraleko (ESO) astronomo-talde batek Proxima Centauriren inguruan (gure eguzki-sistematik hurbilen dagoen izarra) orbitatzen duen planeta baten zantzuak aurkitu ditu, Astronomy & Astrophysics aldizkariak argitaratutakoaren arabera.
Planeta-hautagaia sisteman hauteman duten hirugarrena da, eta orain arte izar hori orbitatzen deskubritu duten arinena. Lurraren masaren laurden bat baino ez du, eta inoiz aurkitutako exoplaneta arinenetako bat da.
João Faria Portugalgo Astrofisika eta Espazioko Zientzien Institutuko ikertzaile eta azterlanaren egile nagusiak azaldu duenez, aurkikuntzak "agertu du gure izarretako bizilagun hurbilenak mundu berri eta interesgarriz betea dirudiela, ikerketa eta esplorazio berrien irispidean".
Eguzkitik hurbilen dagoen izarra da Proxima Centauri, lau argi-urte ingurura.
Aurkitu berri duten planetak Proxima D du izena, eta Proxima Centauriren inguruan orbitatzen du lau milioi kilometro inguruko distantzian, Merkuriotik Eguzkirako distantziaren hamarren bat baino gutxiago. Izarraren eta eremu bizigarriaren artean orbitatzen du, eta bost egun besterik ez du behar Proxima Centauriren inguruan orbita bat osatzeko.
Jakina da izarrak beste bi planeta hartzen dituela barne: Proxima B, Lurraren antzeko masa duen eta izarra 11 egunean behin orbitatzen duen planeta, eremu bizigarriaren barruan, eta Proxima C hautagaia, izarraren inguruko bost urteko orbitan dagoena.
Lurreko masaren laurden batekin, Proxima D abiadura erradialaren teknikarekin inoiz neurtutako exoplanetarik arinena da, L 98-59 planeta-sisteman berriki aurkitutako planeta baino arinagoa.
Pedro Figueira Txileko ESOko ESPRESSO taldeko zientzialariak esan du lorpen hau "izugarri garrantzitsua" dela. Agerian utzi du abiadura erradialaren teknikak gurea bezalako planeta arinen populazio bat aurkitzeko ahalmena duela. "Gure galaxiako ugarienak izatea espero da, eta bizitza izan dezakete, ezagutzen dugun moduan".
Albiste gehiago gizartea
Zarautzeko Udalak hondartzan erretzea eta bozgorailuak erabiltzea debekatuko du
Udalbatzak aho batez onartu zuen araudia berria, baina alegazioak aurkezteko epea zabalik egongo da abuztuaren 6ra arte.
Harresi baten aztarnak aurkitu dituzte Gasteizko Antzoki Zaharra birgaitzeko lanetan, besaulki-patioaren azpian
Arkeologoek txosten bat egingo dute aurkikuntza aztertzeko, eta, bitartean, lanek normaltasunez aurrera jarraituko dute antzokiaren gainerako eremuetan.
San Adriango kobazuloan neandertalak bizi izan zirela berretsi du Aranzadik
40.000 urte baino gehiago dituzten piezak berreskuratu dituzte arkeologoek. Aranzadik bi hamarkada daramatza Gipuzkoan, Aizkorri mendilerroan, dagoen tunel horretan indusketak egiten. Historiako garai ugaritako aztarnak aurkitu dituzte.
Euskararen aurkako azken epaia salatzeko elkarretaratzeak deitu ditu UEMAk larunbat honetan, udaletxeen aurrean
Euskarak "justizia" behar duela nabarmendu du Martin Aramendi Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko (UEMA) lehendakaria, eta Auzitegi Gorenetik heldu dena, "ez da justizia, euskara bigarren mailara kondenatzen duen epaia baizik". "Horregatik, aukera guztiak aztertu, eta prest gaude EAEko udal legea dagokion lekuan defendatzeko, baita Europako auzitegietan ere, zerbitzu juridikoek horretarako aukera ikusiz gero", gaineratu du. Halaber, gogoratu du EAEko udal legea "mugarri" izan zela udalerri euskaldunentzat, "elebitasun simetrikoa gainditzeko eta euskara lehenesteko aukera eman zuelako".
Atzerapenarekin bada ere, iritsi dira Saharako haurrak Euskal Herrira
Agiriak tramitatzeko izan dituzten arazoen ondorioz, 15 egun beranduago iritsi dira Euskal Herrira Saharako 213 neska-mutikoak. Orain bertako familietan edota aterpetxeetan igaroko dute uda abuztu bukaera arte. Behar dituzten osasun frogak egiteaz gainera, elikadura hobetzea eta basamortuko 50 graduko tenperaturak ekiditea da Oporrak Bakean ekimenaren helburua.
Izaskun Ellakuriaga Bustintza kazetari bizkaitarra hil da
Hainbat hedabidetan aritu zen lanean, tartean Bizkaia Irratian edota 'Bertsolari' aldizkarian. Horrez gainera, erakunde ugariren komunikazio aholkularia ere izan zen, besteak beste, Gerediaga elkartekoa eta Durangoko Azokakoa.
"Torre Pachecoko migratzaileek ultraeskuinak egoera astindu aurretik zegoen bizikidetza itzultzea besterik ez dute nahi"
Asier Sanchez ETBk Torre Pachecon duen berriemaileak nabarmendu du, bertako meloi zelai batetik, poliziaren presentzia izugarria dela herrian, batez ere San Antonio auzoan. Bertan biltzen da magrebtar biztanleria. Ultraeskuindarrek beste elkarretaratze bat deitu dute gaurko, 20:00etan, baina ez dute horretarako baimenik. Torre Pachecoko bizilagunek atzoko egoera errepikatzea espero dute.
"Kezkatuta eta beldur handiarekin gaude. Nire semeak ez du etxetik irten nahi"
Joan den ostiralean 16 urteko gazte bat jipoitu zuten Torre Pachecon. Duela 23 urte Murtziako herria honetan bizi den emakume ondarroar baten eta marokoar baten semea da gaztea. Domingoren aurkako erasoa salatzeko manifestazio baketsu batera joan zen lagunekin, baina, sareetako bulo baten ondorioz, Domingoren erasotzailearekin nahastu zuten, eta pertsona talde batek lintxatu egin zuen. Amak herrian eta familian bizitzen ari diren amesgaiztoa kontatu digu.
Sareetako eduki arrazistek gora egin dute, diskurtso "oldarkorragoa eta sofistikatuagoa" erabilita
Sare sozialetan gorroto-diskurtsoa monitorizatzen duen behatokiak mota honetako 54.000 eduki baino gehiago atzeman zituen ekainean: % 81 Afrika iparraldeko pertsonei zuzenduta zeuden, eta plataformek mezuen % 29 baino ez zituzten ezabatu.
Albiste izango dira: udako helmugarik gogokoenak, abisu horia beroagatik eta elkarrizketa Domingori
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.