Marrubi Superilargia, ekainaren 14an: ilbetea, Ilargia gertuen dagoenean, eta marrubiaren bilketa-garaian
Asteartean, ekainaren 14an, gertaera izango da Euskal Herritik 357.658 kilometrora, eta hori oso urrun bada ere aukera izango du gu ere lekuko izateko. Hain zuzen, zeruan, 13:52an (ondorengo orduetan ere izango da ikusgai), udaberri honetako azken ilbetea agertuko da, "marrubi-ilbetea". Baina, horrez gain, ez da nolanahiko ilbetea izango; izan ere, Ilargia perigeoan dagoela gertatuko da, hau da, gure planetatik gertuen dagoen egunetako batean. Hori jazotzen denean, esan ohi da "superilargia" dela. Beraz, dena kontuan hartuta, Marrubi Superilargia izango dugu zain.
NASAk bere web-orrian azalduta duenez, superilargiaren definizioari erreparatuta, urtebetean bi, hiru edo lau superilargi egon litezke ilberriarekin, eta beste hainbeste superilargi ilbetearekin. Richard Nolle astrologo estatubatuarrak (Orlando, 1950) asmatu zuen hitza; 1979an ezarri zuenez, Ilargia perigeoan dela ilberria edo ilbetea dagoenean, superilargia dago. Jakina, gauza bat gertatzen da: ilberria, ez bada Eguzkia eklipsatu egiten duela, ez dugu ikusterik. Hori dela eta, ilbeteko superilargiek bereziki pizten dute ikusmina. Gure satelite natural bakarra, une horietan, ohi baino pixka bat handiagoa eta distiratsuagoa azaltzen zaigu.
Lurraren eta Ilargiaren arteko distantzian sakontzearren: NASAren web-orriaren arabera, nola Ilargiak, Lurraren inguruan, hilabeteko iraupena duen orbita eliptikoa egiten duenez, guregandik gertuen eta urrutien dauden egunak kontuan izanik, 40.000 kilometrotik gorako aldea dago. Perigeoan, Ilargiaren eta Lurraren arteko batez besteko distantzia 363.300 kilometrokoa da; urrunen dagoenean, hau da, apogeoan, aldiz, 405.500 kilometrokoa da. Arestian esan dugunez, ekainaren 14an 357.000 bat kilometrora izango dugu.
Zergatik "Marrubi Superilargia"?
Asteartean izango dugunaren lehen zatia, beraz, argituta: badakigu zergatik izango den "superilargia". Baina, zergatik bigarren zati hori? Hau da: zergatik "Marrubi Superilargia"? Hasieran kontrakoa pentsa zitekeen arren, Ilargiak erakusten duen kolorea ez da horren arrazoia; hori bai, NASAk berak dio, Interneten argitaratuta duen artikulu batean, ekainaren ilbetea hilaren amaieran izatekotan ohi baino "baxuago" izaten dela ikusgai zeruan, eta horrek, batzuetan, arrosa-koloreko kutsua eman diezaiokeela.
Oraingoan, baina, ilbetea ekainaren erdian izango da. Beraz, "marrubiaren" kontua marrubiarekin berarekin lotu behar omen dugu; izan ere, maiatza eta ekaina dira sasiko marrubiak biltzeko garai onena, eta horregatik, dirudienez, Ipar Amerikako tribu batzuek izen hori eman zioten ekaineko ilbeteari: marrubi-ilbetea.
Beraz, ekainaren 14tik 15erako gauean (gainera, urteko laburrenetakoa izango da), modu oso berezian gozatu ahal izango dugu Ilargiaz. Orain… ea eguraldia lagun dugun… EITBko Eguraldiaren lan-taldearen informazioari adi izango gara, hori jakiteko.
Zure interesekoa izan daiteke
Denboraldiko lehen itsas txakur grisak ikusi dituzte euskal kostaldean
Adituek gomendatu dute behatzeko gunea ez argitaratzea, animalia horiengana ez hurbiltzea hamar metro baino gutxiagora, "estresatu egin daitezkeelako", eta jatekorik ez ematea.
Olentzerok eta Mari Domingik magiaz eta ilusioz bete dituzte Bilboko kaleak
Euria eta eguraldi makurra izan bada ere, ez dira falta izan pertsonaia mitologikoak, musika eta dantza. Etxeko txikienek ikazkina aurrez aurre ikusi eta agurtzeko aukera ere izan dute.
Indarkeria matxista egiturazkotzat jo du Argitanek, Barakaldon gertatutako hilketaren ostean
Azken hilketa matxista salatzeko eta emakumeen aurkako indarkeria gaitzesteko, elkarretaratzea egin du elkarte feministak.
Pertsona bat hil da Cabanillasen, Errege Bardean, quad batekin istripua izanda
64 urteko gizonezkoa da hildakoa. Gidatzen ari zen quad-a irauli da, ikertzen ari diren arrazoiengatik, eta azpian harrapatuta geldiut da.
Auzitegi Konstituzionalak erabakiko du EAEko enplegu publikoko hizkuntza-eskakizunei buruz
EAEko Auzitegi Nagusiak Konstituzio Auzitegiari galdetu dio ea konstituzionala den edo ez EAEko lanpostu publiko guztiek hizkuntza-eskakizun bat ezarrita izatea. Epaileetako batek boto partikularra igorri du; bere ustez, zalantzan dagoen legeak ez du "inolako desorekarik eragiten". Eusko Jaurlaritzak "oso larritzat" jo du erabakia.
Gipuzkoak alzheimerraren arreta goiztiarrerako zerbitzu aitzindaria izango du 2026an
Donostian egongo da, eta Europako erreferente bihurtu nahi da bere ikuspegi berritzaile, prebentibo eta komunitarioagatik.
Emakume bat hil da trenak harrapatuta, Gasteizko geltokiaren inguruan
Ezbeharra 14:30ak aldera gertatu da, eta, ondorioz, ordu eta erdiz trenbideko zirkulazioa eten behar izan dute.
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du udalerriko emakume baten hilketa matxista salatzeko
Barakaldoko Udalak elkarretaratzea egin du Herriko Plazan 54 urteko emakume baten hilketa matxista salatzeko. Miren Elgarrestak, Emakunderen zuzendariak, irmo gaitzetsi du hilketa, eta errua "desberdintasun sozialei" egotzi die "matxismo soziala" areagotzearen eragile nagusi gisa.
Gripe kasuek behera egin dute bigarren astez jarraian EAEn
Gripearen eraginak behera egin duen arren, Gabonetan jarduera sozialak gora egingo duela-eta kontuz ibiltzeko deia egin dute Osasun Sailak eta Osakidetzak.
325 milioi euro gastu sozialera beharrean erabilera militarrera bideratu daitezkeela salatu dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Euskadiko GKEen Koordinakundeak eta Zehar-Errefuxiatuekin deitutako protesta batek astearte honetan Eusko Legebiltzarrean salatu duenez, Eusko Jaurlaritzaren 2026rako aurrekontu proiektuak atea irekitzen dio erabilera militarrera bideratzea inbertsio industrialerako ziren 325 milioi euro. Azaldu dutenez, gobernu-taldeek (EAJ eta PSE) zuzenketa bat aurkeztu dute Lankidetza eta Elkartasunaren Euskal Legearen 10. artikulua aldatzeko eta "armamentuen industriarekin ekonomikoki elkarlanean aritzeko, betiere Europakoa bada".