Marrubi Superilargia, ekainaren 14an: ilbetea, Ilargia gertuen dagoenean, eta marrubiaren bilketa-garaian
Asteartean, ekainaren 14an, gertaera izango da Euskal Herritik 357.658 kilometrora, eta hori oso urrun bada ere aukera izango du gu ere lekuko izateko. Hain zuzen, zeruan, 13:52an (ondorengo orduetan ere izango da ikusgai), udaberri honetako azken ilbetea agertuko da, "marrubi-ilbetea". Baina, horrez gain, ez da nolanahiko ilbetea izango; izan ere, Ilargia perigeoan dagoela gertatuko da, hau da, gure planetatik gertuen dagoen egunetako batean. Hori jazotzen denean, esan ohi da "superilargia" dela. Beraz, dena kontuan hartuta, Marrubi Superilargia izango dugu zain.
NASAk bere web-orrian azalduta duenez, superilargiaren definizioari erreparatuta, urtebetean bi, hiru edo lau superilargi egon litezke ilberriarekin, eta beste hainbeste superilargi ilbetearekin. Richard Nolle astrologo estatubatuarrak (Orlando, 1950) asmatu zuen hitza; 1979an ezarri zuenez, Ilargia perigeoan dela ilberria edo ilbetea dagoenean, superilargia dago. Jakina, gauza bat gertatzen da: ilberria, ez bada Eguzkia eklipsatu egiten duela, ez dugu ikusterik. Hori dela eta, ilbeteko superilargiek bereziki pizten dute ikusmina. Gure satelite natural bakarra, une horietan, ohi baino pixka bat handiagoa eta distiratsuagoa azaltzen zaigu.
Lurraren eta Ilargiaren arteko distantzian sakontzearren: NASAren web-orriaren arabera, nola Ilargiak, Lurraren inguruan, hilabeteko iraupena duen orbita eliptikoa egiten duenez, guregandik gertuen eta urrutien dauden egunak kontuan izanik, 40.000 kilometrotik gorako aldea dago. Perigeoan, Ilargiaren eta Lurraren arteko batez besteko distantzia 363.300 kilometrokoa da; urrunen dagoenean, hau da, apogeoan, aldiz, 405.500 kilometrokoa da. Arestian esan dugunez, ekainaren 14an 357.000 bat kilometrora izango dugu.
Zergatik "Marrubi Superilargia"?
Asteartean izango dugunaren lehen zatia, beraz, argituta: badakigu zergatik izango den "superilargia". Baina, zergatik bigarren zati hori? Hau da: zergatik "Marrubi Superilargia"? Hasieran kontrakoa pentsa zitekeen arren, Ilargiak erakusten duen kolorea ez da horren arrazoia; hori bai, NASAk berak dio, Interneten argitaratuta duen artikulu batean, ekainaren ilbetea hilaren amaieran izatekotan ohi baino "baxuago" izaten dela ikusgai zeruan, eta horrek, batzuetan, arrosa-koloreko kutsua eman diezaiokeela.
Oraingoan, baina, ilbetea ekainaren erdian izango da. Beraz, "marrubiaren" kontua marrubiarekin berarekin lotu behar omen dugu; izan ere, maiatza eta ekaina dira sasiko marrubiak biltzeko garai onena, eta horregatik, dirudienez, Ipar Amerikako tribu batzuek izen hori eman zioten ekaineko ilbeteari: marrubi-ilbetea.
Beraz, ekainaren 14tik 15erako gauean (gainera, urteko laburrenetakoa izango da), modu oso berezian gozatu ahal izango dugu Ilargiaz. Orain… ea eguraldia lagun dugun… EITBko Eguraldiaren lan-taldearen informazioari adi izango gara, hori jakiteko.
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.
Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.
Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.