Marrubi Superilargia, ekainaren 14an: ilbetea, Ilargia gertuen dagoenean, eta marrubiaren bilketa-garaian
Asteartean, ekainaren 14an, gertaera izango da Euskal Herritik 357.658 kilometrora, eta hori oso urrun bada ere aukera izango du gu ere lekuko izateko. Hain zuzen, zeruan, 13:52an (ondorengo orduetan ere izango da ikusgai), udaberri honetako azken ilbetea agertuko da, "marrubi-ilbetea". Baina, horrez gain, ez da nolanahiko ilbetea izango; izan ere, Ilargia perigeoan dagoela gertatuko da, hau da, gure planetatik gertuen dagoen egunetako batean. Hori jazotzen denean, esan ohi da "superilargia" dela. Beraz, dena kontuan hartuta, Marrubi Superilargia izango dugu zain.
NASAk bere web-orrian azalduta duenez, superilargiaren definizioari erreparatuta, urtebetean bi, hiru edo lau superilargi egon litezke ilberriarekin, eta beste hainbeste superilargi ilbetearekin. Richard Nolle astrologo estatubatuarrak (Orlando, 1950) asmatu zuen hitza; 1979an ezarri zuenez, Ilargia perigeoan dela ilberria edo ilbetea dagoenean, superilargia dago. Jakina, gauza bat gertatzen da: ilberria, ez bada Eguzkia eklipsatu egiten duela, ez dugu ikusterik. Hori dela eta, ilbeteko superilargiek bereziki pizten dute ikusmina. Gure satelite natural bakarra, une horietan, ohi baino pixka bat handiagoa eta distiratsuagoa azaltzen zaigu.
Lurraren eta Ilargiaren arteko distantzian sakontzearren: NASAren web-orriaren arabera, nola Ilargiak, Lurraren inguruan, hilabeteko iraupena duen orbita eliptikoa egiten duenez, guregandik gertuen eta urrutien dauden egunak kontuan izanik, 40.000 kilometrotik gorako aldea dago. Perigeoan, Ilargiaren eta Lurraren arteko batez besteko distantzia 363.300 kilometrokoa da; urrunen dagoenean, hau da, apogeoan, aldiz, 405.500 kilometrokoa da. Arestian esan dugunez, ekainaren 14an 357.000 bat kilometrora izango dugu.
Zergatik "Marrubi Superilargia"?
Asteartean izango dugunaren lehen zatia, beraz, argituta: badakigu zergatik izango den "superilargia". Baina, zergatik bigarren zati hori? Hau da: zergatik "Marrubi Superilargia"? Hasieran kontrakoa pentsa zitekeen arren, Ilargiak erakusten duen kolorea ez da horren arrazoia; hori bai, NASAk berak dio, Interneten argitaratuta duen artikulu batean, ekainaren ilbetea hilaren amaieran izatekotan ohi baino "baxuago" izaten dela ikusgai zeruan, eta horrek, batzuetan, arrosa-koloreko kutsua eman diezaiokeela.
Oraingoan, baina, ilbetea ekainaren erdian izango da. Beraz, "marrubiaren" kontua marrubiarekin berarekin lotu behar omen dugu; izan ere, maiatza eta ekaina dira sasiko marrubiak biltzeko garai onena, eta horregatik, dirudienez, Ipar Amerikako tribu batzuek izen hori eman zioten ekaineko ilbeteari: marrubi-ilbetea.
Beraz, ekainaren 14tik 15erako gauean (gainera, urteko laburrenetakoa izango da), modu oso berezian gozatu ahal izango dugu Ilargiaz. Orain… ea eguraldia lagun dugun… EITBko Eguraldiaren lan-taldearen informazioari adi izango gara, hori jakiteko.
Zure interesekoa izan daiteke
60 urtetik beherakoei gripearen aurkako txertoa jartzeko deia egin die Osasun Sailak, bereziki haurrei
Aste honetan 889 gripe-kasu izan dira, eta horietatik % 6,2 baino ez dira ospitaleratu; aurreko astean, berriz, % 10 izan ziren. Jaitsiera horrek erakusten du txertaketak kasu larriak murriztu ditzakeela.
Bost atxilotu, horietako bi Nafarroan, adingabe batekin trafikatu eta ezkontzera behartzeagatik
Nafarroako Erriberatik Kataluniara eraman zuten 14 urteko neska, eta familia eroslearen kontrolpean egon zen, behartuta ezkontzera bultzatzeko asmoz. Gizakiak salerostea egotzi diete.
Hodi baten hausturak ur-hornidura arazoak eragin ditu Ezkerraldean
Matxura konpondu dute jada, baina ohartarazi dute ura arre atera daitekeela une batzuetan, eta, beraz, ura isurtzen uzteko eta oraingoz iturrikoa ez edateko gomendatu dute.
'San Juan' baleontzia Pasaiako badian da jada, historia egiteko prest
Oraindik ez dute lan guztia amaitu, mastak, oihalak eta beste xehetasun batzuk falta baitira. Asmoa da 2027an Kanadarantz abiatzea, euskaldunek bere garaian egiten zuten modura.
'San Juan' ontziaren uretaratze hunkigarria Pasaian
Sagardoarekin bataiatu ondoren, San Juan baleontzia Pasaiako badian uretaratu dute. Agintariek eta ehunka herritarrek ez dute une historikoa galdu nahi izan.
Bizkaiko Foru Aldundiaren LEP bat baliogabetu dute plaza gehienetan euskara eskatzeagatik
Epaile batek bertan behera utzi du deialdia, neurriz kanpokotzat jo baitu Gizarteratzeko Goi Mailako Teknikari lanpostuetako 20tik 18tan eskatzen den euskararen hizkuntza-eskakizuna, zerbitzu horren erabiltzaile gehienak gaztelaniaz aritzen direlako.
Auto-ilara luzeak BI-30 errepidean, Sondikan, eta A-8 autobidean, Arrigorriagan
Arazo handiak izan dira zirkulazioan ostiral arratsaldean EAEko errepide-sareko bi puntu horietan, bi zirkulazio-istripuren ondorioz.
Donostiak eta Gasteizek atxilotuen delitu-historia ikusteko aukera izango dute
Berrerortzeari aurre egiteko eta segurtasuna indartzeko neurria da, eta udaltzainek Justizia Ministerioaren artxiboetan izango dute atxilotuen aurrekarien berri zuzenean.
Hasi da Elikagaien Bankuen udazkeneko Bilketa Handia
Elikagaien Bankuen helburua da ia hutsik dauden biltegiak elikagaiz eta beste produktu batzuez betetzea, behar duten familiei laguntzeko. Gehien behar diren produktuak olioa, haurrentzako elikagaiak, arrain-kontserbak, tomate frijitua eta gosaltzeko produktuak dira. Elikagaien Bankuek garbiketarako eta higiene pertsonalerako produktuak ere behar dituzte.
"Zailena hau dena egia bihurtzeko testuingurua sortzea izan da"
Albaola Itsas Kultur Faktoriako arduradun Xabier Agotek esan duenez, Albaola "dimentsio horietako proiektu bati ekiteko beharrezko testuingurua da". "Ezagutza berreskuratzea, azpiegitura sortzea eta zerotik hastea izan da zailena", azaldu du.