Giza masailezur bat aurkitu dute Atapuercan, "lehen europarraren aurpegiaren” parte izan daitekeena
Atapuerca mendilerroko (Burgos) indusketak ikertzeko taldeak azken urteotako aurkikuntza nagusietako bat aurkeztu du ostiral honetan: Elefantearen Leizean aurkitutako giza fosil berri bat, bere antzinatasunagatik "lehen europarraren aurpegia" nolakoa den ezagutzera ematen duena.
Gaztela eta Leongo Juntako Kultura kontseilari Gonzalo Santonjak aurkikuntza horien aurkezpenean parte hartu du, proiektuaren zuzendarikide Juan Luis Arsuaga, Jose Maria Bermudez de Castro eta Eudald Carbonellekin eta Elefantearen leizea aztarnategiko ikertzaile eta koordinatzaile Rosa Huguetekin batera.
Baieztatu dutenez, gizaki baten aurpegi partziala da, eta 1,4 milioi urte inguruko antzinatasuna izan dezake.
Gogora ekarri dutenez, duela hamarkada pare batetik, eta Dolina Handiko kobazuloko aurkikuntzei esker, komunitate zientifikoko kideek eredu ebolutibo koherenteenaren inguruan eztabaidatzen ari ziren jatorri modernoa azaltzeko.
Homo Antecessor-ek, zeinaren antzinatasuna 850.000 urtekoa den, gizateriaren historian orain arte erregistratutako aurpegi modernorik antzinakoena aurkezten du. Hala ere, Atapuercako aurkikuntza berri honi esker, aurrera egin daiteke gurearen antzeko aurpegi baten jatorriari erantzuteko.
Argudiatu dutenez, indusketa-kanpaina honen helburuetako bat Elefantearen Leizearen goiko aldean 2021ean hasitako lanekin jarraitzea zen.
Eremu horretan esku hartzearen garrantzia bere kokapenean datza, barrunbearen sarrera nagusietako batetik gertu; izan ere, aztarnategi horretan aurrez induskatutako mailek agerian utzi dute inguru horretan berreskuratutako hondakinen aniztasuna eta ugaritasuna beti izan dela aztarnategiko gainerako lekuetan baino handiagoa.
Edgar Tellez ikerketa taldeko kideetako bat izan zen, joan den ekainaren 30ean Elefantearen Leizeko K29 sektorean, buztinetan bildutako hezur batzuk aurkitu zituena.
Garbitu eta taldeko hainbat adituk aztertu ondoren, hondakin horiek giza masailezur batenak zirela egiaztatu ahal izan dute.
Elefantearen leizeko giza fosila 2007an lortutako masailezurra baino bi metro beherago aurkitu dute, gutxi gorabehera, eta Homo sp-i esleitu zitzaion. Espezie hori zehaztugabea da, datu erabakigarririk ez dagoelako.
Horregatik, fosil berria masailezur horrekin lotuta egotea eta Europa kolonizatu zuten lehen gizon-emakume batekoa izatea oso litekeena dela azaldu dute.
"Horrela bada, Elefantearen Leizeko giza espeziearen identitatea zehaztu ahal izango dugu azkenean. Gainera, Elefantearen leizean aurkitutako aurpegi berriaren eta Homo Antecessor-en aurpegiaren arteko konparazio zehatza egin ahal izango dugu, eta duela 25 urte izendatutako espeziearen jatorrian sakondu", baieztatu dute.
Une honetan, lagin geologikoak lortzen ari dira fosil horren antzinatasuna kalkulatzeko, eta Burgosko Giza Bilakaeraren Ikerketarako Zentro Nazionalean (CENIEH) prozesatuko dituzte.
Era berean, aurkikuntza horrekin lotutako industria litikoko hainbat pieza eta gizakien kontsumo-ebidentziak dituzten fauna-hondarrak aztertuko dituzte, Tarragonako Giza Paleoekologiaren eta Gizarte Bilakaeraren Institutuan (IPHES).
Maila horretan lortutako ornodunen espezie fosilak zehazteak oso irudi zehatza emango du Europako lehen biztanleek bizi izan zituzten baldintza klimatikoen eta ekosistemaren inguruan.
Zure interesekoa izan daiteke
Zizur Nagusiko istripuan larri zauritu zen 55 urteko emakumea hil da
Hiru egun garun-heriotza egoeran eman ondoren hil da. Istripuan bost zauritu izan ziren, eta horietako biri alta eman zaie.
Indarkeria matxistaren aurkako borrokan gizarte osoaren inplikazioa aldarrikatu dute erakundeek
Goizean erakundeek elkarretaratze isilak egin dituzte eraikin ofizialen atarietan. Arratsaldean, 19:00etan hegoaldeko hiriburuetan, eta 18:30ean Baionan elkartuko dira mugimendu zibilak, talde feministek deituta.
Abisu horia EAEn euriagatik, metro karratuko 65 litro pilatuko direlako
Batez ere, ipar partean botako ditu zaparradak, eta ekaitzak jo eta txingorra egin dezake kostaldetik gertu.
Antxoa gazteak ugari dira Bizkaiko Golkoan eta batezbesteko historikoa bikoiztu dute
Aurten Juvena kanpainak estimatutako kopuruak —38.160 itsas milia karratuko azalera hartu du aztergai— udaberrian jaiotako ale gazteek bikain biziraun dutela utzi du agerian, eta larba- eta gazte-faseen garapenerako baldintza ozeanografiko eta ekoizgarri oso onuragarriak egon direla erakusten du.
Xabier Anduaga tenoreak jasoko du 2026ko Urrezko Danborra
Donostiako Udalaren Bozeramaileen Batzordeak proposatutako 56 hautagaien artean aukeratu du tenore donostiarra.
Gaur hasiko da Pablo Gonzalezen aurkako epaiketa Polonian, espioitza leporatuta
Kazetaria Ukraina eta Polonia arteko mugan atxilotu zuten 2022ko otsailean, Errusiak Ukraina inbaditu eta egun gutxira, Errusiako zerbitzu sekretuko espioia izatea egotzita.
Luxuzko produktuen faltsifikazioen bost salmenta-puntu desegin dituzte Irunen
Irungo lau establezimendutan egin dute 'Fake Star' izeneko operatiboa, Behobia auzoan, eta bost pertsona ikertu dituzte jabetza intelektualaren aurkako delitu baten ustezko egile gisa.
Indarkeria matxistaren eta konplizitate sareen aurrean, erantzukizun soziala eta erresistentzia feminista aldarrikatuko dituzte azaroaren 25ean
Emakumeen aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Nazioarteko Egunean, Euskal Herriko Mugimendu Feministak manifestazioak deitu ditu Euskal Herriko hiriburuetan (Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, 19:00etan, eta Baionan, 18:30ean).
Albiste izango dira: Emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko eguna, Hertzainak eta Elkarren arteko epaiketa, eta Mendi Film jaialdiaren aurkezpena
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Goiz korapilatsua errepideetan, eta istripuak AP-8an Amorebieta-Etxanon, N-1ean Alegian eta Elgoibarren
Bi autok talka egin dute AP-8 autobidean, Amorebieta-Etxano parean eta Donostiarako noranzkoan, eta, ondorioz, gutxienez bost kilometroko auto-ilarak sortu dira, N-1 errepidean, Alegia parean. Elgoibarko AP-87 autobidean, Gasteizko A-622 autobidean eta Leioako Avanzada autobidean ere arazoak izan dira.