Zer da gaur Lurrera helduko den eguzki ekaitza eta nola eragin diezaieke komunikazioei?
Fisikariek koroa-masaren eiekzioa deitzen dutena jazo zen hilaren 15ean. Hots, Eguzkiak espaziora plasma magnetikoko hodei erraldoi bat jaurtitzea. Kasu honetan, baina, Lurrera bidean jarri zen eguzki ekaitz hori, eta gaur helduko da gure planetara, AEBko Ozeano eta Atmosferaren Administrazioaren Agentziak (NOAA, ingelesez) aurreikusi duenez.
Tankera horretako eguzki ekaitzak 11 urtean behin gertatzen dira, Eguzkia jarduera magnetiko altuko fasean sartzen denean.
Berez, magnetosferak, Lurraren geruza magnetikoak, halakoengatik babesten gaitu. Dena dela, gaur egun ditugun satelite eta sare kopuru handia tarteko, eguzki ekaitzek Lurraren kontra talka egiten dutenean "irrati eta satelite bidezko komunikazioetan perturbazioak egon daitezke, eta kasurik larrienetan, argindar etenak", David Montes eta Gonzalo Jose Carracedo fisikariek The Conversation atarian (unibertsitateko adituek sinatutako dibulgazio albisteen webgunea) argitaratutako artikulu batean diotenez.
NOAAk berak egindako aurreikuspenen arabera, 2022ko eguzki ekaitz hori ez da oso handia izango, eta 1. mailakotzat jo du. Hortaz, litekeena da ondorioak txikiak izatea. Dena dela, Montesek eta Carracedok 1959an gertatutakoa gogorarazi dute. Orduko hartan, koroa-masaren eiekzio ikaragarri batek (erregistroak daudenetik izandako eguzki ekaitzik handiena) pikutara bidali zituen Europako eta AEBko telegrafo sistema.
Adituon hitzetan, estatuek oso lan gutxi egin dute eguzki ekaitzen ondorioen kalteak txikitzeko, eta mundua ez dago prestatuta duela 163 urte gertatutako eguzki ekaitz baten ondorenei aurre egiteko.
Albiste gehiago gizartea
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Muturreko beroa izango dugu gaur eta bihar
Abisu horia ezarri dute ostiralera arte; tenperaturak oso altuak izango dira, 27 eta 35 gradu artekoak.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.
Abisu horia ezarri dute Euskadin ostiralera arte, tenperaturak 35 gradura iritsiko baitira
Tenperaturak oso altuak izango dira, 27 eta 35 gradu artekoak, gunearen arabera.
Bilbo eta Arrigorriaga arteko RENFEren zerbitzua berrezarri dute, Alvia batek matxura izan ostean
Ezbeharra 07:20 aldera jazo da, Bilbotik ateratzen ari zen Alvia bat Ollarganen geldirik geratu denean, eta ezin izan du zirkulatzen jarraitu.