Inoiz hautemandako galaxia nano urrunena aurkitu dute
Euskal Herriko Unibertsitatearen (EHU) lankidetza duen nazioarteko ikerketa talde batek ondorioztatu du hasierako unibertsoan sortu ziren galaxiak oso txikiak zirela. Horrek adierazten du bilakaera prozesu hierarkiko bat gertatu zela, zeinetan galaxia nanoetatik abiatuta galaxia handiak sortu baitziren, hala nola Esne Bidea. James Webb Space teleskopioaren bereizmen handia eta grabitazio lente ahaltsu bat erabili dituzte horretarako. Urruneko unibertsoko zenbait galaxiaren espektroak aztertuz, taldeak orobat baieztatu du inoiz aurkitu den galaxia nano urrunena hauteman dutela.
Tom Broadhurst EHUko Ikerbasque Research-eko irakaslea eta Donostia International Physics Centerreko (DIPC) irakasle elkartua da. Science aldizkariak argitaratutako ikerketan parte hartu du, eta, azaldu duenez, "galaxia txiki eta argitasun oso gutxiko hori eratu zen lehenetariko bat izan zen, Big Banga gertatu eta 500 milioi urte soilik igaro ondoren, unibertsoaren bolumena gaur baino milaka aldiz txikiagoa zenean".
Ustekabeko aurkikuntza
Galaxia horren tamaina neurtuta jakin ahal izan da oso argitasun gutxiko galaxia nano bat dagoela 13.200 milioi argi urtera. "Neurketa horiek James Webb teleskopioaren bereizmen handiari esker egin dira, lehen planoan dagoen eta lente erraldoi gisa jokatzen duen galaxia multzo masibo horren handipen gaitasunarekin konbinatuta", azaldu du irakasleak.
Ikerlariaren hitzetan, "galaxia hori ez zen gure lehenengo helburua, baina, zorionez James Webb teleskopioarekin lortutako irudietan agertu zenez, espektroskopia osagarriaren helburuen zerrendan sartzea erabaki genuen".
Ustekabeko aurkikuntza horren ondorioz, taldeak ondorio hau atera du: "Oso litekeena da argitasun gutxiko galaxia nano mota hori ohikoa izatea unibertso goiztiarrean sortutako lehen galaxietan, grabitazio lentea erabiltzen ez duten beste talde batzuek baieztatutako galaxia distiratsuak izan ordez".
Albiste gehiago gizartea
Bilboko Fika kaleko homizidioan inplikatutako hirugarren pertsona bat atxilotu dute
Ertzaintzak hiru pertsona atxilotu ditu dagoeneko igandean Bilbon izandako krimenarekin lotuta. Azken atxilotuak 28 urte ditu, eta bere borondatez entregatu zuen bere burua Ertzaintzaren komisarian.
Gizon bat atxilotu dute Bilbon, atzo izandako hilketarekin zerikusia duelakoan
31 urteko gizon bat da. Ertzaintzak ikerketa zabalik du oraindik, gertakaria argitzeko. Beste bi gizonezko daude identifikatuta.
Haurtxo bat hil da Gasteizen, bigarren solairuko leiho batetik erorita
Adingabea Txagorritxuko ospitalera eraman zuten urgentziaz, eta han heriotza egiaztatu besterik ezin izan zuten egin.
Israelek Gazan hil dituen 1.580 osasun-langileak omendu dituzte Gasteizen
Txagorritxuko Ospitalearen atarian egindako irakurketaren helburua "genozidio sionistak hildako osasun-langileen memoria eta bizitzak gogoan izatea" izan da. Mugarik Gabeko Medikuen arabera, bi urte hauetan 1580 osasun-profesional hil ditu Netanyahuren Armadak ospitaleen, kliniken eta larrialdi eta erreskate taldeen aurka egindako erasoetan.
Abian da Beldur Barik egitasmoaren 16. bideo lehiaketa, gazteek indarkeria matxistaren aurrean duten jarrera erakuts dezaten
Miren Elgarresta Emakunderen zuzendariak Donostiako Lauaizeta ikastetxean egindako ekitaldian gogorarazi duenez, programaren helburua da gazteen artean indarkeria matxista prebenitzea, "neskak ahalduntzea lagunduz eta mutilei berdintasunaren beharraren gainean hausnartzen lagunduz, denen parte-hartzearekin gizarte berdinzaleago baten alde egiteko".
Berdintasun Ministerioak orkatilako telematikoak kudeatzeko kontratu berri bat lizitatuko du "hilabete gutxi barru"
"Hobekuntza teknikoak" egongo dira, hala nola plataforma bat gailu horien datuen jarraipen etengabea egin ahal izateko. Dena dela, Berdintasun ministroak esan duenez, "orkatilakoek funtzionatzen dute, ondo funtzionatu ere".
Gizon bat atxilotu dute Hernanin, urtebetean laugarrenez, pertsonen trafikoan ibiltzea egotzita
25 urteko atxilotuak bost lagun zeramatzan gidatzen zuen furgonetan, modu irregularrean. Gainera, atxilotuak ez zuen gidabaimenik.
Gizon batatxilotu dute Gasteizen, denda bateko langileari genitalak ukitzea leporatuta
Antza denez, susmagarria langilearengana hurbildu zen, produktuak apaletan jartzen ari zenean, eta genitalak ukitu zizkion.
Aburtok bizilagunen laguntza eskatu du Bilboko hilketaren egileak atxilotzeko
Igandean Solokoetxe auzoan 21 urteko gizon bat labankadaz hil zutela eta, atzoko eguna "oso gogorra" izan zela onartu du Bilboko alkateak. Halaber, hilketaren egileak aurkitzeko Ertzaintzarekin kolaboratzeko dei egin die bizilagunei.
Ertzaintzak identifikatu ditu jada Bilbon 21 urteko gizon bat hil zuten hiru lagunak
Identifikatu ostean, bilatzeko lanean ari dira. Erasoa igande goizean gertatu zen, Bilboko Solokoetxe auzoan. Biktimak arma zuriz egindako zauria zuen bularrean, eta Gurutzetako Ospitalean hil zen.