Munduan bost herrialdek bakarrik ematen dituzte lan-bajak hileko mingarriengatik
Dismenorrea pairatzen duten emakumeei, alegia, hileko mingarri ezgaitzaileak dituzten andreei, lan-baja eskatzeko aukera ematen dien Europako lehen herrialdea da Espainiako Estatua.
Abortuaren Legearen erreformak jaso zuen neurri feminista, eta beste bi lan-bajarekin batera (abortu baten ostekoa edo haurdunaldikoa, 39. astetik) sartu da indarrean.
Ekimena aitzindaria da Europan, eta munduan barrena oso leku gutxitan dago jasota legedietan. Bost dira, guztira, halakoak dituzten herrialdeak, eta akaso harrigarria izan badaiteke ere, bakar bat ere ez dago Mendebaldean. Europar Batasuneko kideen artean, Italiak eta Frantziak saiakerak egin dituzte baja hauek aitortzeko, baina ez dira aurrera atera.
Asia, erreferente
Lan-bajak legez jasota dituzten bost herrialdeetako lau Asian daude. Japonia izan zen aurrenekoa onartzen; XX. mendean egin zuen, 1947an. Bertako laneko legediaren arabera, atseden hartzeko tartea onartuko zaie emakumezko langileei, hilekoa dela-eta "euren zeregin profesionala erabat zailduta" izanez gero. Dena dela, beste zenbait gaitzek eragiten dituzten bajetan ez bezala, enpresak ez daude ordaintzera derrigortuta. Hori bai, lan-baja ukatzen dituzten enpresentzat isunak aurreikusten ditu legeak (300.000 yen inguru, 2.000 bat euro).
Hego Korean, 1953an arautu zuten lehen aldiz hileko mingarriengatiko baja, baina XXI. mendearen hastapenera arte ez zuten guztiz garatu. Andrazkoek urtean hiru egunetan har dezakete osasun-baimena arrazoi horrengatik. Indonesian, 2003an jaso zuten bajen eskubidea lan-araudian, eta hilean bi egunez har daiteke. Taiwanen, hilean egun bat dute aurreikusita.
Azkenik, agian harrigarria izan daitekeen arren, Zambian, Afrika hegoaldean, hilean egun bat dute hileko minez ezgaituta geratzen diren emakumezkoek. "Emakumearen eguna" deitzen diote.
Mexiko eta Kolonbia, legeak izapidetzen
Latinoamerikan, bi herrialdek abian dute lan-baja horiek arautzeko prozesua. Mexiko Hiriko Kongresuak martxoan onartu zuen min ezgaitzaileengatik hilean bi egun izateko ekimena. Mexikoko Kongresuak onestea falta da. Kolonbian, antzeko lege-proiektua ari dira izapidetzen; kasu honetan, hilean egun bat aurreikusten da.
Legeak egonagatik ere, hileko mingarrien ondoriozko lan-bajek ez dute zertan normalizatuta egon, ezta estigmatik libre ere. Aitzitik, lanean berdintasuna izatetik urrun daude oraindik herrialde askotan.
Asiako herrialdeek hamarkadak daramatzate politika horiekin, eta, datuen arabera, baja eskatzen duten emakumeen kopuruak behera egin du denborak aurrera egin ahala. Japonian, esaterako, emakumeen % 20k eskatu zituzten 1960an; 2017an, aldiz, % 1era ere ez zen heldu kopuru hori. Munduko Osasun Erakundearen arabera, andrazkoen % 10ek pairatzen dituzte hileko ezgaitzaileak.
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango dira: Andre Maria Zuriaren jaiak, abisu horia beroagatik eta enpleguari buruzko datuak
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Jaialdiak amaiera borobila eman dio Boisen, sei egun zirraragarriren ostean
Ekitaldiak zortzigarren edizioa itxi du, 1987an sortu zenetik izandako arrakastatsuenetako eta jendetsuenetako bat bezala.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak euskal hiriburuetako jaietan mobilizatzeko deia egin du
Plataformak "hipokrisia" leporatu die gobernuei eta hedabideei, eta manifestazioak deitu ditu Gasteizen (abuztuaren 6an), Donostian (abuztuaren 10ean), Bilbon (abuztuaren 15ean) eta manifestazio nazionala Iruñean (urriaren 4an).
Bilboko kale-saltzaileen aurkako sarekadak areagotu direla salatu dute
Udaltzainenganako errespetua eskatu du Bilboko Udalak. Manteroek diote euren egoera legeztatzea ezinbestekoa da bestelako lanetarako aukera izateko. Sarekadak salatzeko protesta deitu du biharko Bizkaiko Manteroen Elkarteak.
Bi atxilotu Gasteizen, gizon bati indarkeriaz lapurtzea leporatuta
04:15 aldera jazo da lapurreta, hiriburuko parke baten inguruan. 31 eta 29 urteko atxilotuak epailearen esku utziko dituzte, beharrezko izapideak amaitutakoan.
Atxilotu bat Ordizian kokaina, 10.000 euro eta kontrabandoko tabakoa zeramala
Gidaria atxilotu dute substantzia estupefazienteen trafikoko ustezko delitua egotzita, eta deklaratu gabeko tabakoa edukitzeagatik.
Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian
Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.
20.000 sinadura, txosnak Euskal Herriko ondare inmaterial izendatzeko
Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako txosnen batzordeek adierazi dute jaigune horiek "arriskuan" daudela, eta ondare inmaterial izendatzeko eskaera sinatzen eta zabaltzen jarraitzeko deia egin dute.
Zeledonek prest ditu aterkia eta ardo-zahatoa, kanpandorretik jaitsi eta Andre Maria Zuriaren jaiei hasiera emateko
Zuzeneko musikak, kalejirek, ekintza herrikoiek eta familia guztientzako proposamenek beteko dituzte Gasteizko kaleak abuztuaren 4tik 9ra, sei eguneko jai giroan.
Karabela portugaldarrak topatu dituzte Bakioko hondartzan beste egun batez uda honetan
Goizean, marmokak ikusi dituzte Bizkaiko zazpi hondartzatan, eta, atzo arratsaldean, Zurriolako hondartzan bainua hartzea debekatu behar izan zuten, karabela portugaldarrek eragindako "ziztada ugari" zenbatu baitzituzten, horietako batzuk nahiko larriak.