Eguzki-eklipse anular batek Amerika zeharkatuko du ipar-mendebaldetik hego-ekialdera
Gaur, urriaren 14a, larunbata, eguzki-eklipse anular bat izango da. AEBko mendebaldean, Erdialdeko Amerika eta Hego Amerikako zenbait tokitan ikusi ahalko da fenomenoa, eta ozta-ozta, mendebaldeko kanariar uharteetan eta Cabo Verden. Guztira, eklipseak 351 minutu iraungo du (6 ordu eskas). Puntu gorena 17:59an izango da (ordu unibertsala) Karibe itsasoan, Punta Gorda (Nikaragua) parean; une horretan, eklipsearen magnitudea (Ilargiak ezkutatzen duen eguzki-diametroaren frakzioa) 0,95 izango da.
Eraztun-eklipsea Amerikan ikusiko da ondoen, ipar-mendebaldetik hego-ekialdera, Mexiko, Belize, Honduras, Nikaragua, Panama, Kolonbia eta Brasil aldean, eta Cabo Verden eta Afrikako mendebaldeko muturrean ere ikusiko da, oso ahul bada ere. Behatoki Astronomiko Nazionalaren arabera, Espainiako Estatuan, ikustekotan, Hierron, La Palman, Gomeran, Tenerifen eta Kanaria Handian ikusi ahalko da, baina fenomenoa ia ez da hautemango, eguzkia sartzearekin batera gertatuko baita.
Eklipse bat gertatzen da objektu astronomiko batek beste bat erabat edo partzialki ezkutatzen duenean. Lurretik, eguzki- eta ilargi-eklipseak ikus ditzakegu. Lehenengo kasuan, Ilargiak eguzki-diskoa ezkutatzen du, eta bigarrenean, Ilargia Lurrak espazioan proiektatzen duen itzalean jartzen da. Honen moduko eklipse batean, Ilargiak ez du Eguzkiaren diskoa estaltzen, nahiz eta bere erdiguneak ondo lerrokatuta egon, eta Ilargiaren diskoa inguratzen duen eraztun laranja distiratsua da horren emaitza.
1912tik ez da eguzki-eklipserik ikusi Iberiar penintsulan. Eklipse eskasia, ordea, laster amaituko da, 2026a eta 2028a bitartean bi eklipse oso eta anular bat izango baitira, eta Iberiar penintsulako lekuren batetik ikusi ahalko dira.
Albiste gehiago gizartea
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.