2023a inoizko beroena izango da, Copernicusen arabera
Aurtengo urtarriletik azarorako batez besteko tenperatura inoizko altuena izan da, eta hortaz, erregistroak daudenetik urterik beroena izan daiteke 2023a, Copernicus Europar Batasunaren Lurraren Behaketarako programak ohartarazi duenez.
Tarte horretako batez besteko tenperatura industrializazioaren aurreko garaian (1850-1900) baino 1,46 gradu altuagoa izan da eta 2016an (orain arte, urterik beroena izan dena) baino 0,13 gradu altuagoa, jakinarazi du Bonnen (Alemania) egoitza duen institutuak.
"2023ko sei hilabetetan markak hautsi dira, baita bi urtarotan ere", adierazi du Samantha Burgess Copernicus programaren Klima Aldaketarako Zerbitzuaren (C3S) zuzendariordeak.
"Azaroan izandako aparteko tenperaturak tarteko, inoizko beroa izango da 2023a. Azken hilabetean bi egun egon dira 1850-1900 epean izandako batez besteko tenperatura baino 2 gradu gehiagorekin", nabarmendu du.
Aurtengo udazken boreala —irailetik azarora doan aldiari dagokio— inoizko beroa izan da, 15,3 graduko batezbestekoarekin, batez besteko tenperatura baino 0,88 gradu gehiago.
Era berean, azaroan ere marka guztiak hautsi dira 14,22 graduko batezbestekoarekin, 1991-2020 aldian baino 0,85 gradu gehiagorekin, eta orain arte inoizko beroena izan den azaroan (2020koa) baino 0,32 gradu gehiago. Azken hilabete horretan, I¡itsasoko tenperatura ere inoizko beroena izan da, 2015an baino (orain arteko errekorra) 0,25 gradu gehiago.
"Negutegi efektuko gasek igotzen jarraituz gero, ezin dugu beste daturik espero", ohartarazi du Carlo Buontempo CS3ko zuzendariak. "Tenperaturak gora egiten jarraituko du, baita bero-boladen eta lehorteen eraginek ere. Zero netoa lehenbailehen lortzea da gure helburu klimatikoak lortzeko estrategia eraginkorrena", erantsi du.
Zure interesekoa izan daiteke
Zer protokolo aktibatzen dira ikastetxe batek jazarpen kasu bat egon daitekeela susmatzen duenean?
522 ikasle eskola-jazarpenaren biktima izan ziren joan den ikasturtean EAEn. Zenbaki bakoitzaren atzean istorio desberdin bat dago, beldurra eta isiltasuna protagonista dituena. Ikastetxeetan geroz eta sentsibilizazio handiagoa dago, eta atzemate goiztiarra oso lagungarria da.
Eskola jazarpenagatik iaz aztertutako 2.263 kasuetatik 522 baieztatu ditu Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Adimen Artifiziala, bullyinga egiteko tresna berria: “Hezkuntza digitalean hezi behar ditugu haurrak”
Azken urtean, ziberjazarpena gauzatzeko adimen artifizialaren erabilerak nabarmen egin du gora, hainbat ikerketaren arabera. Gelakideren baten argazki, bideo edo audio bat manipulatuz bideo faltsuak sortzeko erabiltzen da AA, eta sare sozialen bidez zabaltzen dira. Mikel Cerezo gizarte hezitzaile eta adikzioetan adituak adierazi du orain "duela urte batzuk baino askoz bizkorrago" hedatzen direla edukiak, eta ondorioak suntsitzaileak izan daitezkeela.
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariari eman diote Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohorea" dela aitortza hori jasotzea. EITBren parte-hartzea duen Natur Bizia ikus-entzunezko lana ere saritu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.