Jaiotzak % 1,6 jaitsi ziren Euskadin 2023an
2023ko laugarren hiruhilekoan 3.465 jaiotza izan ziren Euskadin, aurreko urteko aldi berean baino % 0,1 gutxiago, Eustaten datuen arabera. Horrela, urteko zenbaketa orokorrean jaiotza kopurua % 1,6 jaitsi zen, azken urteetako beheranzko joerari jarraipena emanez.
Bizkaian izandako jaitsiera nabarmentzen da, 1.645 jaiotza izan baitziren azken hiruhilekoan, hau da, aurreko urtean baino % 5,6 gutxiago. Kontrara, Araban eta Gipuzkoan jaiotzak hazi egin ziren, 593 eta 1.227 jaiotzarekin, hurrenez hurren; hau da, Araban % 7 hazi ziren eta Gipuzkoan % 4,5.
Epe horretan Euskadin ama izan ziren emakumeen % 33,5 atzerritarrak ziren. Araba ehuneko horren gainetik kokatu zen, % 41,9ra iritsi baitzen, eta ondoren Gipuzkoa eta Bizkaia, % 33,5eko eta % 30,5eko ehunekoekin, hurrenez hurren.
Amen ia % 80k 30 urte baino gehiago zituen
Jaiotzak adinaren arabera banatuz gero, 35-39 urteko amen ehunekoa % 33,4 da, 30-34 urteko amen ehunekoaren berdina, eta 25-29 urteko amen ekarpena % 14,7koa izan zen. Bestalde, 40 urtetik gorako amak (% 11,4) 25 urtetik beherakoak (% 7,1) baino gehiago izan ziren.
Amatasunaren adina ere aldatu egiten da nazionalitatea kontuan hartzen bada. Izan ere, atzerriko amen batez besteko adina 30,9 urtekoa izan zen, eta espainiar nazionalitatea dutenena, berriz, 34,6 urtekoa.
Ezkondu gabeko amek izandako haurren ehunekoa % 51,2 izan zen
2023ko laugarren hiruhilekoan, ezkontzaz kanpoko jaiotzak kopuru osoaren % 51,2 izan ziren, 2022ko aldi berean baino 0,3 puntu txikiagoa.
Amek izandako haur kopuruaren arabera, erdiak baino gehiago, 1.780k (% 51,4), lehenengo seme-alaba izan zuten; 1.228k (% 35,4) aurretik beste ume bat izan zuten amak ziren; eta hirugarren eta ondorengo seme-alabak izan zituztenak 457 (% 13,2) izan ziren.
2023ko balantzea
2023. urte osoa kontuan hartuz gero, jaiotzen behin-behineko kopurua 13.421ekoa izan zen, hau da, 215 jaiotza gutxiago izan ziren (% -1,6), 2022ko datuekin alderatuta. Beherakada hori Bizkaian eta Araban eman zen. Bizkaian % 3,1 jaitsi zen (214 jaiotza gutxiago) eta Araban % 2,3 (53 jaiotza gutxiago). Gipuzkoan, aldiz, % 1,2 hazi zen (52 jaiotza gehiago).
Albiste gehiago gizartea
Milaka pertsona atera dira gaur kalera Hego Euskal Herrian, Palestinaren alde
Gasteizen, Bilbon eta Iruñean arratsaldeko zazpietan abiatu dira Palestinaren aldeko Borroka Eguna dela eta antolatutako mobilizazioak. Deialdia Gazarako Mugimendu Globalak eta Global Sumud Flotillak egindako nazioarteko ekimenari erantzunez gauzatu da, “Apur dezagun Gazako blokeoa. Defenda dezagun Global Sumud Flotilla” lelopean. Goizean ere, protesta egin dute Gasteizen, Legebiltzarraren kanpoaldean.
Komunitate palestinarrak genozidioaren aurkako manifestazioa deitu du asteazkenerako Zinemaldian
Palestina-Euskal Herria Elkartasun Batzordeak “The Voice of Hind Rajab” filmaren proiekzioa baliatuko du Israelen erasoa eta horren inguruko isiltasun “konplizea” salatzeko Donostiako kaleetan.
Donostiako masajistak ukatu egin ditu sexu-erasoen akusazioak
Fiskaltzak eta akusazio partikularrek 45 urteko kartzela-zigorra eskatu dute akusatuarentzat.
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".