Aldeetako batek eskatuz gero epaiketak euskaraz egitearen alde agertu da Europako Kontseilua
Europako Kontseilua Hego Euskal Herrian epaiketak euskaraz egin ahal izatea legez bermatzearen alde agertu da, aldeetako batek hala eskatzen badu. Agintariei eskatu die neurriak har ditzatela, eskubide hori gauzatu daitekeela bermatzeko.
Hizkuntzen Europako Gutunari buruz egindako ebaluazio-txostenean, Europako Kontseiluko adituek, oro har, adierazi dute hizkuntza koofizialen babes-sistema "ondo garatuta" dagoela Espainian, eta 2023tik aurrera erabil daitezkeela Kongresuan eta Senatuan.
Baina oraindik konpondu gabeko gaiak ikusten jarraitzen dituzte hezkuntzan —"oso kezkatuta" daude gaztelaniazko gutxieneko eskolak ezartzen dituzten epaiekin—, Justizian, Estatuko Administrazioan zerbitzu publiko batzuetan eta mugaz gaindiko harremanetan.
Justiziari dagokionez, adierazi dute egungo legediak edo horren irakurketak "ez duela bermatzen" auzitegiek prozedurak hizkuntza koofizialetan egingo dituztenik, eta Estatuan daturik ez dagoela onartu arren, "gauza jakina" dela "ia inoiz ez direla erabiltzen" ez saioetan, ez epaietan, ez agirietan edo aldeekiko komunikazioan.
Halaber, Europako adituek gaineratu dutenes, instantzia judizial gehienek "ez diete erantzuten dokumentazioa euskaraz, katalanez edo galegoz jasotzeko eskaerei".
Euskararen kasu zehatzari dagokionez, Kontseiluak neurriak hartzeko eskatu du, aldeetako batek eskatuta Hego Euskal Herrian epaiketak euskaraz egin ahal izatea bermatzeko, eta euskaraz erabili diren prozedura judizialen erregistroa egiteko eskatu du.
Estatuko Administrazioa
Europako Kontseiluak, era berean, hizkuntza koofiziala duten erkidegoetan Estatuko Administrazioaren egoitzetan dagoen egoera kritikatu du, hizkuntza horrekin lan egin ahal izateko ezagutza duten langileen proportzioa "baxuegia delako eta administrazio-testu eta inprimaki asko gaztelaniaz bakarrik daudelako oraindik eskuragarri".
Izan ere, herritarrek Estatuko Administrazioak Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) eta Nafarroan dituen egoitzekin euskaraz jarduteko aukera izan dezaten neurriak hartzeko eskatu du.
Adituek, halaber, gizarte eta osasun zerbitzuetan euskararen erabilera errazteko lan egitea eskatu dute, eta EAEn dagoen euskarazko irakaskuntza tekniko eta profesionaleko prestakuntza-eskaintza areagotzearen alde agertu dira.
Nafarroako zonifikazioa
Gainera, Nafarroaren kasuan, zonifikazioak euskal hizkuntza Foru Erkidegoan erabiltzeko jartzen dituen "oztopoekin bukatzea" eskatu dute. ETB-3ko programazioa Nafarroako eremu euskaldunean "gutxienez" ikusi ahal izateko neurriak hartzea ere eskatu dute.
Ikus-entzunezko sektorea
Europako adituen ustez, telebista- edo irrati-programen eskaintza hizkuntza koofizialetan "oro har, ona" da, baina ez Estatuko telebista publikoan, TVEn, "eskasa" dela uste baitu.
Azkenik, ikus-entzunezko nazioarteko plataformen agerpenarekin erkidego batzuek jada akordioak egin dituzte filmak eta programak bikoizteko, baina Europako Kontseiluak Espainiako Estatuko agintariei ere ahaleginak egin ditzatela eskatu die.
Albiste gehiago gizartea
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazanako dorrearen barruan dagoen Kanonigoen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza berria bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Bertara bisita gidatua egiteko aukera du nahi duenak.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzagatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.
Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.