Ospetsuak Eskoziako erreferendumaren aurrean: zer bozkatuko dute?
Eskoziaren independentziaren aldeko zein kontrako kanpaina ez da politikarien kontua bakarrik. Pertsonaia ospetsu britainiarrek ere hartu dute parte, babes esplizituak edota dirua emanez.
Twitterren, gainera, ospetsuen jarrerak zehazten dituen profil bat dago: @Celebs4indy.
Eskoziaren independentziaren aurkako kanpainak ospetsu gehiago eta eragin handiagokoak bildu ditu, baina gehienak ingelesak dira eta, beraz, ezingo dute erreferendumean bozkatu.
Hona hemen erreferendumaren aurrean euren jarrera zehaztu duten hainbat ospetsu:
ESKOZIAKO INDEPENDENTZIAREN ALDE
Sean Connery: Aktore eskoziarra, zineman 007 agente sekretuarena egin zuen lehena, independentziaren aldekoen aurpegi ezagunena da. "Independentzia izateko aukera onegia da; ezin dugu galdu", esan zuen martxoan. Dena dela, ezingo du erreferendumean bozkatu, ez baita Eskozian bizi.
Ken Loach: Zinemagile ingelesak honakoa adierazi zuen otsailean: "Eskoziak alde egiten badu, adibide onaren mehatxua gertatuko litzateke, Latinoamerikan esaten duten bezala, Erresuma Batua baino hobea izango litzatekeen herrialde bat lortuko luketelako".
Gerard Butler: 300 filmaren protagonistaren esanetan, Eskozia eta Erresuma Batua herrialde "ezberdinak" dira.
Franz Ferdinand: Musika taldeak (Bilbao BBK Live jaialdiko azken edizioaren izarra) kontzertua eskaini du Edinburgon, independentziaren aldeko kanpaina babesteko.
Alan Cumming: The Good Wife telesaileko aktorea oso aktiboa izan da sare sozialetan, independentziaren alde, eta Hollywoodetik itzuli da Eskoziara, kanpainan parte hartzeko.
Vivienne Westwood: Diseinatzaile ingelesak baietzaren aldeko txapa bat jantzi zuen London Fashion Weekeko desfile batean. "Nire aberriaren aurkakoa naiz, Ingalaterrak porrotera eraman baikaitu", esan zuen.
Beste batzuk: Brian Cox, Annie Lennox, Irvine Welsh, Frankie Boyle, Alasdair Gray, Alan Bissett, Kevin Bridges, Alexander Moffat, Ken Currie eta Robbie Coltrane.
ESKOZIAKO INDEPENDENTZIAREN AURKA
JK Rowling: Harry Potterren liburuen sortzaileak (Ingalaterran jaio zen, baina Eskozian bizi da) milioi bat libera (1,25 milioi euro) eman dizkio Betther Together (Batera, hobe) kanpainari.
Paul McCartney: The Beatles taldeko kide ohia Stay Together adierazpenaren sinatzaileetako bat da. Adierazpen horrek Eskoziak Erresuma Batuan jarraitzea eskatzen du, baina, hori bai, erabakia eskoziarrena baino ez dela aitortuta.
Ewan McGregor: Eskoziako aktore ezagunena (Sean Conneryren ostean, noski) eskoziarra izateaz "harro" agertu da, baina ez dela independentista argitu du.
Mick Jagger: Rolling Stones taldeko buruak ere sinatu du Stay Together adierazpena. Zerrendako ezusteetako bat izan zen.
David Beckham: Unionisten azken fitxaketetako bat izan da. Ingalaterrako futbol selekzioko kapitain ohiak Erresuma Batuaren eta Eskoziaren arteko "lotura historikoa" ez haustea eskatu du.
David Bowie: Abeslariak otsailean, Brit Awards sariak banatzeko ekitaldian, egin zuen independentziaren aurka. "Eskozia, gera zaitez gurekin!", aldarrikatu zuen, Kate Moss modeloak ekitaldi horretan irakurritako gutun batean.
Beste batzuk: Stephen Hawking, Sting, Rod Stewart, Judi Dench, Alex Ferguson, Elena Bonham Carter, Emma Thompson, David Attenborough eta Simon Cowell.
Albiste gehiago mundua
Honakoa da NATOko herrialdeen gastu militarra: AEBena ere ez da % 5era iristen
Herrialde bakar bat ere ez dago BPGren % 5etik gertu. Izan ere, herrialde gehienak ez dira % 3ra ere iristen, eta askok ez dute % 2 gastatzen, Ukrainako gerraren ondoren konpromiso hori hartu bazuten ere.
Jeff Bezos Amazonen jabearen ezkontzako gonbidatuak Veneziara iristen hasi dira, bizilagunen protesta artean
Jeff Bezos handiki estatubatuarraren eta Lauren Sanchez aurkezle ohiaren ezkontzak bizilagunen protestak piztu ditu Venezian. Hiria aberatsen zerbitzura dagoen "luxuzko erakusleiho" bihurtu dela salatzen dute. Bizilagunen (49.313) eta ostatu-plazen (49.176) ia kopuru berarekin, 2017tik biztanleria % 7 murriztu da, bisitarien hazkundearen proportzio berean.
Trumpek Espainiako produktuei ezarritako muga-zergak areagotzeko mehatxua egin du, Defentsarako gastua % 5era igo ezean
AEBko presidenteak ziurtatu du Espainiarekin merkataritza akordio berria negoziatuko duela, Pedro Sanchezek gastu militarra % 5era igotzeari uko egin diolako, NATOko bileran estatu guztiek adostatukoaren kontra.
Sanchezek berretsi du Espainiak ez duela BPGaren % 2,1 baino gehiago Defentsara bideratuko
Mark Rutte NATOren idazkari nagusiak berak onartu du Espainiarekin "ados daudela ados ez daudela esatean" Defentsara bideratutako gastua igotzea dela eta.
Ruttek uste du aliatuek onartuko dutela defentsa gastua % 5era igotzea, eta Espainiak ez duela goi-bilera arriskuan jarriko
Donald Trump AEBko presidenteak NATOko batzarraren mahai gainean jarriko du defentsa gastua handitzeko beharra. Espainiako Gobernua, baina, eztabaidaren erdigunean dago, ohartarazi baitu ez duela gastu militarra igoko.
NATOren afaria, irudi batean: Sanchez eta Trump elkarrengandik urrun eta Zelenski traje beltzez jantzita
Sanchezek eta Trumpek bat egin dute lehen aldiz Herbehereetako errege-erreginek Huis ten Bosch jauregian egindako afarian, defentsarako gastua handitzeak eragindako polemikaren ostean. Afariko beste protagonista Zelenski izan zen, traje beltzez jantzita agertu baitzen.
Suitzako glaziarrak Gruyere gazta baten gisa zulatuta, klima aldaketaren ondorioz
Larrialdi klimatikoaren ondorioz, glaziarrak gero eta bizkorrago ari dira urtzen. Elurra urrituz eta tenperaturak berotuz doaz, eta glaziarrek dinamismoa galtzen dute. Izotz masa handi-handiak gutxiago mugitzen dira, eta, geldirik, urtu egiten dira.
Albiste izango da: Israelen eta Iranen arteko su-etena, NATOren goi-bilera Hagan eta orain.eus-en aurkezpena
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Israelek laguntza jasotzeko zain zeuden beste 49 pertsona hil ditu Gazan
Hala, Israelgo Armadak gutxienez 410 palestinar hil ditu maiatzaren 28tik GHF fundazio polemikoak antolatutako banaketa guneetan, eta beste 93 hil dira NBEk eta gobernuz kanpoko beste erakunde batzuek banatutako laguntza urria eskuratzen saiatzen ari zirenean.
NATOk "Espainiarekin arazo bat" duela esan du Trumpek Hagako goi-bilera hasi baino lehen
Horrela, agintari estatubatuarrak Espainiaren gastu maila kritikatu du. Gainera, Trumpek NATOren 5. artikulua esplizituki babestea saihestu du, kideen elkarrekiko defentsa klausula, hain zuzen ere.