Hauteslekuak itxi dituzte Turkian
Azken hauteslekuak itxi dituzte jada Turkian. Sistema presidentzialista ezarri ala ez erabaki dute gaur Turkiak. Lehen ministroaren figura desagertu egingo litzateke eta Erdogan presidenteak kontrol gehiago izango luke.
Bozkatzeko eskubidea duten 55 milio bat turkiar daude bozkatzera deituta, 18 puntuko erreforma konstituzionalari “bai” ala “ez” esateko. Egungo eredu parlamentarioa aldatuko litzateke, Erdogani botere gehiago emango liokeen sistema presidentzialista ezartzeko.
Recep Tayyip Erdogan Turkiako presidentea bere asmo nagusiena lortzeko zorian dago gaur, hau da, Turkian sistema presidentzialista ezarri eta egun dagoen sistema parlamentarioa kentzea. Modu horretan, herrialdeko estatuburu eta gobernuburu buru izango da aldi berean.
Askorentzat galdeketak legezko bihurtuko du Turkian dagoeneko existitzen den errealitatea, zeinetan Erdoganengan zentratzen den ia botere guztia, nahiz eta, Konstituzioaren arabera, ez lukeen horrela izan beharko.
Zertan datza erreforma?
Erreforma konstituzionalak planteatzen duen aldaketa nagusia lehen ministroaren figura kentzea da sistema presidentzialista bat ezartzeko. Sistema berri horretan, presidentea Estatuaren zein Gobernuaren burua izango da aldi berean. Horrez gain, Erdoganek 2029ra arte gobernatzeko aukera izango du; izan ere, Konstituzio berria ez litzateke 2019ra arte aplikatuko eta, horrenbestez, bi agintaldirako aukera izango luke.
Presidente berriak izango lituzkeen eskuduntza berrien artean leudeke, besteak beste, legebiltzarraren oniritzirik jaso behar izan gabe goi karguak izendatu eta kargugabetu ahal izatea, baita hainbat gairi buruz (sozialak, ekonomikoak zein politikoak) lege izaera duten dekretuak igortzea ere.
Zer ondorio izango ditu erreferendumak?
Sitema presidentzialaren alde egiteko Erdoganek eta bere alderdiak (AKP, Justizia eta Garapena Alderdia) azken urteetan erabili duten argudio behinena Turkiak egonkortasuna behar duela izan da, herrialdearen hegoaldean kurduekin duten gatazka aitzakiatzat hartuta.
Alabaina, ez dirudi turkiarren bizimoduan aparteko aldaketarik egongo denik galdeketaren biharamunean, nahiz eta garaipen zabal eskuratuko balu, Turkia kanpotik diktaduratzat hartua izan den orain arte ibilitako bideari eutsi diezaiokeen Erdoganek. Aitzitik, inkestek garaipen estua izango dela aurreikusten dute.
EBrekiko harremanak
Erdoganek egindako adierazpenei erreparatuta, litekeena da Europa Batasunarekiko harremanetan izatea aldaketarik handiena. EBn sartzeko hautagaia da Turkia 2004az geroztik, 1987. urtean eskatu bazuen ere. Dena dela, negoziazioak astiro joan dira, eta bidean hainbat liskar izan dira.
Hartara, Turkiako presidenteak ohartarazi duenez, gaurko erreferendumaren ostean EBrekiko harremana berriro aztertuko dute. Hala eta guztiz ere, Atzerriko Harremanei buruzko Europako Batzordeak ez du uste negoziazioak etengo direnik, Europako Parlamentuak joan den hilabetean horixe bera gomendatu arren.
Zure interesekoa izan daiteke
EBk akordioa iragarri du asilo-eskatzaileak "hirugarren herrialde seguruetara" deportatzea errazteko
Europako Kontseiluaren eta Europako Parlamentuaren arteko behin-behineko akordioak babes-eskaerak ez onartzeko kasuistikak zabalduko ditu.
Ospea minimoetan duela, Trumpek bere lorpenak puztu ditu nazioari egindako diskurtso batean
Ia egunero egiten dituen agerraldi publikoetan esaten dituen gauza asko errepikatuz hasi du hitzaldia agintariak: etorkinei eta Joe Biden bere aurrekoaren gobernuari eraso egin die, eta hilabete gutxi batzuetan AEBk "okerrenetik onenera" egin dutela ziurtatu du, deportazioak egin dituelako, mugaetako kontrolak zorroztu dituelako eta beste herrialde batzuen aurka muga-zergak ezarri dituelako.
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.
Nick Reiner atxilotu dute, Rob Reiner zinemagilearen eta Michele Singerren semea, gurasoen heriotzarekin lotura duelakoan
Senar-emazteak hilda agertu ziren igande honetan Brentwoodeko bien egoitzan, Los Angelesen, Estatu Batuetan.
Nazioarteko Zigor Auzitegiak Palestinako auzia ikertzen jarraituko du, Israelen helegitea baztertu baitu
Israelgo Gobernuak ikerketa bere gain hartu nahi zuen, eskumena zuela argudiatuta. Argudioa errotik ukatu du Zigor Auzitegiak, eta, hala, Fiskaltzak ikertzen jarraitu ahalko du.
EBk asumitu du Ukraina behartuko dutela NATOri uko egitera, eta haren segurtasuna babesteko konpromisoa hartu du
Europako iturriek azaldu dutenez, behin bake-akordioa lortuta, Ukrainaren etorkizuneko segurtasuna bermatzeko neurriak zehazteko lan “serioak” daude abian.