Abiy Ahmed Etiopiako lehen ministroak irabazi du Bakearen Nobel saria
Bakearen Nobel saria jasotzeko kinieletan ageri zen bere izena: Abiy Ahmed Etiopiako lehen ministroak irabazi du aurten saria, bakearen eta nazioarteko lankidetzaren alde egindako lanagatik eta, "batez ere, Eritrearekin mugaren inguruan sortutako gatazka konpontzeko egindako adiskidetze-itunagatik".
Etiopia eta Eritrea bi urtez (1998tik 2000.era) egon ziren gerran, eta 70.000 pertsona hil ziren gatazkaren ondorioz. Ahmed 2018ko apirilean heldu zen boterera, eta haren iritsiera erabakigarria izan zen bi herrialdeak berradiskidetzeko. Alde biek 2018ko irailean sinatu zuten ituna.
Nobelaren batzordeak aitortu duenez, "bakea ez da ekintza aldebakarrekoen bidez lortzen" eta Isaias Afwerki Eritreako presidentearen rola txalotu du, baina Ahmedek aparteko aintzatespena merezi duela uste du. Izan ere, gogorarazi duenez, Ahmed hainbat herrialdeen arteko harremanak hobetzen saiatu da, besteak beste, Eritrea eta Djibuti, Kenya eta Somalia, eta Sudango Gobernuaren eta oposizioaren artean.
Ahmedek Etiopian egin dituen erreformak ere goraipatu ditu Nobelaren epaimahaiak. "Bizitza eta etorkizun hobe baten itxaropena eman die herritar askori", nabarmendu dute. Agintaldiaren lehen 100 egunetan, larrialdi egoera bertan behera utzi zuen, milaka preso politikori amnistia eman zien, zentsura neurri batzuk kendu zituen, oposizioko alderdiak legeztatu zituen, ustelkeriagatik susmagarriak zirenak boteretik kendu zituen, eta emakumeen presentzia "areagotu" zuen aginte postuetan.
Dena dela, Nobelaren epaimahaiak ohartarazi du oraindik badirela "hainbat erronka". Hala nola, gatazka etnikoak —"adibide kezkagarriak ikusi ditugu azken hilabete eta asteetan"—. Horren harira, aitortu du errokak ikusita, baten batentzat goizegi izatea Ahmedi Nobela ematea, baina uste du lehen ministroaren "eginahalek aitortza eta babesa" merezi dutela.
"Etiopia Afrikako bigarren herrialde populatuena da, eta Afrika ekialdeko lehen ekonomia. Etiopia baketsu, egonkor eta arrakastatsu batek inguruko herrialde eta nazioen arteko anaitasuna indartuko du", adierazi dute Nobelaren batzordeko kideek.
Aurtengo 11 saridunak, gizonezkoak
Iaz Denis Mukwege Kongoko medikuak eta Nadia Murad ekintzaile irakiarrak jaso zuten Bakearen Nobel saria.
Aurten Greta Thunberg ingurumen-ekintzaile gazte eta Nobel Alternatiboaren aurtengo sariduna zegoen faboritoen artean, baina azkenean Ahmedek eramango du golardoa.
11 gizonezko saritu dituzte orain arte jakinarazitako bost Nobeletan —Ekonomiakoa falta da—. Emakumezkorik, beraz, ez dago zerrendan (salbuespen bakarra aurten iragarri duten 2018ko Nobel Literatura sariduna da: Olga Tokarczuk).
Zure interesekoa izan daiteke
Greta Thunberg atxilotu dute Londresen, kartzelan dauden Palestine Actioneko kideen aldeko protesta batean
Greta Thunberg atxilotu dute Londresen, palestinar preso batzuk babesteko elkarretaratze batean; alegia, Palestine Actioneko zortzi militante gose greban babesteko kontzentrazioan.
Siriako agintariek eta milizia kurduek elkarri leporatzen diote 2 hildako eta hainbat zauritu utzi dituzten erasoen ardura
Bi aldeek elkarri leporatzen diote indar kurduak Siriako Estatuan sartzeko akordioa hautsi izana. Bitartean, liskarrak gero eta ugariagoak dira.
Errusiako Estatu Nagusiko operazio burua hil dute Moskun, bonba-auto batekin egindako atentatu batean
Hasiera batean, Errusiako Instrukzio Batzordeak Ukrainako inteligentziari egotzi dio erasoa.
IRAren garaitik inoiz izan den gose greba luzeena egiten ari dira Palestina Actioneko kideak Erresuma Batuko kartzeletan
Gose greban denbora gehien daramatenak Amy Gardiner-Gibson eta Qesser Zuhrah dira, 50 egun, eta oso ahul daude. Justizia ministroarekin bilera eskatu dute euren abokatuek baina Gobernuak ezezkoa eman die.
Israelek beste 19 kokaleku legeztatu ditu Zisjordanian
Kolonoguneak legez kanpokoak dira nazioarteko araudiaren arabera, baina Netanyahuren gobernuak urteak daramatza estatus legala ematen; dagoeneko 69 kokaleku legeztatu ditu 2022tik. Hamasek "urrats kolonialtzat" jo du erabakia, eta "Palestinako lurraldea arpilatu" nahi izatea egotzi dio Israeli.
AEBk hirugarren petrolio-ontzi bat atxiki du Venezuelan
Bigarren ontzia abordatu ondoren, Venezuelako Gobernuak "pirateria" ekintzatzat jo du gertaera, eta tripulazioaren "bortxazko desagerpena" ere salatu du. Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak bilera egingo du datorren asteartean, hilaren 23an, egoera aztertzeko.
130.000 pertsona inguru argindarrik gabe geratu dira San Frantziskon
Pacific Gas and Electric (PG & E) konpainiak zabaldu duenez, 130.000 pertsona inguru argindarrik gabe geratu dira San Frantziskon (AEB), eta egoera konpontzeko lanean ari dira. Garraio publikoa eten egin da eta hainbat tokitan semaforoak ez dira martxan egon. Horrek zailtasunak eta atzerapenak eragin ditu trafikoan. Agintariek kaltetutako eremuetara ez joateko eskatu diete herritarrei, eta behar-beharrezkoa denean soilik jotzeko larrialdi zerbitzuetara.
Gutxienez bederatzi pertsona hil eta hamar zauritu dituzte Johannesburgetik gertu egindako eraso batean
Oraingoz, ez dakite zergatik egin duten erasoa, eta polizia-indarrek "beharrezko baliabide guztiak" bideratu dituzte gertatutakoa argitzeko.
Trumpen gobernuak Epstein auziko artxiboen zati bat kaleratu du
Pederastaren biktimek pozez hartu dute argitalpena, baina informazioa eta artxiboak falta direla salatu. Kaleratutako irudiotan, Bill Clinton presidente ohia ageri da jacuzzi batean.
Ukrainak Errusiarekin hitz egin nahi izatearen "seinale batzuk" jaso dituela azpimarratu du Putinek
Errusia "gatazka bide baketsuan amaitzeko" prest dagoela azpimarratu du, "joan den ekainean Atzerri Ministerioaren aurrean azaldu nituen printzipioetan oinarrituta" eta "gatazka eragin zuten jatorrizko arrazoiak ezabatuz gero".