Lehenengoz, Sinn Feinek irabazi ditzake ostegun honetan Ipar Irlandako Asanblearako egingo diren hauteskundeak
Duela 101 urte Irlanda bitan zatitu zenetik lehen aldiz, Sinn Fein alderdi nazionalista lehen indarra izan daiteke Ipar Irlandako Asanblean. Izan ere, alderdi nazionalista da bihar egingo diren hauteskundeak irabazteko faborito nagusia.
Sinn Feinek lehen indarra izatea lortuko balu, Michelle O'Neill proposatuko luke ministro nagusi kargurako. Dena dela, orain arte nagusi izan den Alderdi Demokratiko Unionistak (DUP) bere oniritzia eman beharko lioke izendapen horri, beti ere bigarren alderdi bozkatuena balitz, 1998ko Ostiral Santuko Bake Akordioak jasotzen duen bezala.
Azken inkesten arabera, Sinn Fein alderdi nazionalistak irabaziko ditu hauteskundeak, botoen % 26 ingururekin, orain arte nagusi izan den DUP Alderdi Demokratiko Unionistaren aurretik (% 19).
Datarik aipatu gabe, baina Mary Lou McDonald Sinn Feineko presidenteak iaz iragarri zuen hurrengo hamarkadan Irlanda batzeko erreferendum bat egingo dela.
Ostegun honetako hauteskundeetan 1,2 milioi herritar daude parte hartzera deituta. Zatiketa nagusi den testuingutuan egingo dira bozak Ipar Irlandan, Erresuma Batua Europar Batasunetik atera (brexit) eta otsailean Ipar Irlandako lehen ministroak dimisioa eman ondotik.
Botere partekatua
Ipar Irlandan partekatutako aginte sistema ezarri zuten 1998an izenpetutako Ostiral Santuko Akordioen bidez. Halere, azken urteotan, DUPek izan du, nolabait, aginte makila, eta Ipar Irlanda Erresuma Batuarekin bateatzeren aldeko bideak sustatu ditu.
Beraz, O'Neill lehen ministro kargura iritsiko balitz, garaipena historikoa litzateke, baina praktikan boterea partekatzera behartuta legoke unionistekin. Hori bai, azken horien baitan, 2017ko hauteskundeetan zabaldutako arrakala areagotzea ekarriko luke agertoki berriak.
Stormonteko Asanblea osatzen duten 90 eserlekuak daude jokoan, eta Sinn Fein eta DUP alderdiekin batera, Aliantza Alderdi liberala arituko da lehian. Duela 50 bat urte sortutako taldea da, eta bi bloke handien aurrean alternatiba modura aurkeztu izan da beti. Hirugarren indarra izateko bidean da.
Gauzak horrela, Ipar Irlandan politikak hartuko duen joeraren zipriztinak Londresera iritsiko diren beldur dira bertako agintariak, eta Boris Johnson Erresuma Batuko lehen ministroaren jirakoak kezkaz begiratzen diete gaurko bozei. Sinn Feinek Brexitaren kontrako jarrera nabarmena agertu du, betidanik, eta nazionalisten garaipena beste buruhauste bat gehiago litzateke Johnsonen Gobernuarentzat.
Albiste gehiago mundua
Estatu palestinarra onartzea Hamas "saritzea" dela salatu du Trumpek
Dagoeneko 157 herrialdek aitortzen dute Estatu palestinarra, gehiengo zabala Nazio Batuen Erakundean eserlekua duten 193 herrialdeen artean.
Laku batek gainezka egin eta uholdeak eragin ditu Taiwanen, Ragasa supertifoiak utzitako euriteen ondorioz
Gutxienez 75 pertsona harrapatuta daude, eta bi lagun agertu barik, Guangfu udalerrian, Ragasa supertifoiak eragindako euriteen ondorioz laku natural batek gainezka egin du eta. Urak herriaren erdigunea estali du, eta herritarrak teilatu eta ibilgailuetara igo behar izan dira erreskate-taldeak iritsi arte.
Parazetamola, haurdunaldia eta autismoa: ikerketa askok baztertzen duten korrelazioa
Zientzialarien esanetan, parazetamola beste edozein aukera baino hobea da haurdun dauden emakumeen mina arintzeko. Gainera, seme-alaba autistak dituzten familiak estigmatizatzeko arriskuaz ohartarazi dute, gurasoek eragin duten ustea zabal daitekeelako.
Jimmy Kimmelen programa bueltan da, Charlie Kirken hilketari buruzko iruzkinengatik bertan behera geratu ostean
"Jimmy Kimmel Live!" umorezko late night arrakastatsua ABC katera itzuliko da, saioa kendu izanak Ameriketako Estatu Batuetan sortutako polemikaren ostean.
Beste hamaika herrialdek onartu dute Palestinako Estatua
Frantzia, Belgika, Luxenburgo, Andorra, Malta, Monako eta San Marino izan dira pausoa ematen azkenak, New Yorken bi estatuen konponbidea gauzatzeko pausoak zehazteko asmoz egindako goi bileran.
Trumpek parazetamola autismoarekin lotu du, ebidentzia zientifikorik ez dagoen arren
Donald Trumpen Gobernuak lotura posible bat aurkitu omen du autismoaren eta haurdunaldian parazetamola kontsumitzearen artean. AEBko presidenteak Etxe Zurian iragarri du aurkikuntza, adituek teoria horren sendotasun zientifikoa zalantzan jartzen duten arren.
Albiste izango dira: Nazio Batuen Batzar Nagusia, Zinemaldia eta eguraldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Palestinako Estatuaren aitortza erdigunean dela abiatuko da NBEren 80. Batzar Nagusian
Erresuma Batuak, Kanadak, Australiak, Portugalek eta Frantziak aitortu dute ofizialki Palestinako Estatua, goi-bileraren bezperan. Horren aurrean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak esan du ez dela inolaz ere Palestinako Estaturik egongo, eta Bezalel Smotrich zein Itamar Ben Gvir Israelgo ministroek Zisjordania anexionatzea proposatu dute, Palestinako Estatua aitortzeko erabakiei erantzuteko.
"Ondorio juridikoak baino, garrantzi politikoa du nazioarteak Palestina aitortzeak"
Victor Amado EHUko Historia Garaikideko irakasleak uste du onarpenarekin Palestinak nazioarteko zilegitasuna irabaziko duela, Netanyahuren erregimen gero eta isolatuagoaren aurrean.
NBEk gerra eta gizateriaren aurkako krimenak leporatu dizkio Errusiari, Ukrainan egindako gehiegikeriengatik
Ikertzaileek Ukrainako zibilen aurkako eraso indiskriminatuak salatu dituzte.