Kohabitazio arriskua Frantziako hauteskundeetan
Ez litzateke lehen aldia izango presidentearen alderdia eta parlamentuan gehiengoa lortutakoa berbera ez direla. Hiru aldiz gertatu da hori Frantziako historia berrian, eta bakoitzean kohabitazioaren praktika ezberdina izan da.
Lehen kohabitazioa (1986-1988): Errepublikako presidentea François Mitterand sozialista eta lehen ministroa Jacques Chirac kontserbadorea zirelarik gertatu zen. Orduko kohabitazioa agintari bien arteko gorabehera nabarmenekin gertatu zen.
Lehen aldiz, botere exekutibo gehiena lehen ministroaren eskuetan geratu zen. Baina presidenteak Damoklesen espata zeukan eskuetan, edozein momentutan dimititu zezakeelako edo parlamentua desegin.
Bigarren kohabitazioa (1993-1995): Mitterrand presidentea Edouard Balladour kontserbadorea lehen ministro izendatzera behartuta zegoen, honen alderdiak Asanblea Nazionalean gehiengo nagusia lortu baitzuen. Orduan, Alderdi Sozialistak sekulako jipoia hartu zuen, botoen %17 baino ez baitzituen lortu. Horrek eta osasun arazoek estatuburua politika zuhurra egitera behartu zuten. Hala ere, hori ez zen presidentearentzat oztopo izan Gobernuarekiko ezadostasunak agerian jartzeko, giza eskubideak arriskuan ikusten zituenean.
Hirugarren kohabitazioa (1997-2002): Dagoeneko Errepublikako presidentea Jacques Chirac zelarik, Lionel Jospin sozialista lehen ministro izendatu zuen. Kasu honetan, egoera zaila gertatu zen presidentearentzat. Hauteskunde porrota parlamentua desegin eta gero gertatu zenez, urtebeteko epean ezin zuen berriz parlamentua desegin. Edonola ere, Mitterrandek egin zuen bezala, denen interes orokorren zaindari moduan jarri zuen bere burua, epaile papera hartuz, eta Gobernuarekin bat ez zetorrenean, iritzi publikoaren aurrean bere desadostasunak erakutsiz.
Kohabitazioa dagoenean, lehen ministroak Gobernuaren ia botere guztiak bereganatzen ditu. Presidenteak, ostera, oso mugatuak ditu bere eskumenak. Defentsan eta atzerri politikan soilik dauka benetako boterea. Hala ere, estatuburua Ministro Kontseiluko burua ere badenez, bere sinadura beharrezkoa da Gobernuaren dekretuetan. Bere sinadura ukatuz, presidenteak dekretuen onarpena oztopatu dezake, lehen kohabitazioan gertatu zen bezala. Edonola ere, presidentearen boterea oso mugatuta geratzen da kohabitazioan. Egoera hori da, hain zuzen ere, Macron presidenteak saihestu nahi duena igande honetako hauteskundeetan.
FELIPE ETXEBARRIA
Albiste gehiago mundua
Israelek Gazara zihoan Sumud ontzidiaren azken ontzia atzeman du
Itsasontzi militar bat hurbiltzen eta soldadu israeldarrak ontzira igotzen ikusi dituzte, zuzenean, ontziko kameren bidez. Gazako kostaldetik 42,5 itsas miliara zegoen Marinette itsasontzia abordatu dutenean.
Sumud ontzidiko 473 atxilotu Israelgo hegoaldeko espetxe batera eraman dituzte
Oraindik ez dute jakinarazi zenbat pertsona deportatu dituzten jada eta zenbat geratu diren epai zain, atxilotuek bi aukera horiek baitituzte. Italiako Atzerri Ministerioak jakitera eman duenez, flotillako parlamentari eta eurodiputatu italiarrak Tel Aviveko aireportura eraman dituzte, handik Erromarako hegaldi erregular bat hartzeko.
Hamasek "laster" iragarriko du Trumpek Gazarako duen planari emango dion erantzuna, baina "mehatxuak eta presioak" salatu ditu
Akordioak lortzeko konpromisoa berretsi du, "denbora odola baita".
Israelek Sumud Flotillako 443 kide atxilotu eta Beersebako espetxe batera eramango ditu ondorengo orduotan
Aurrena, Asdodeko portura eraman dituzte flotillako kideak, eta handik, Beersebako espetxe batera eramatea da Israelgo Gobernuaren asmoa.
Hiru hildako eta hiru zauritu larri sinagoga baten ondoan izandako eraso batean, Manchesterren
Hildakoetako bat erasotzailea bera da. Poliziak tirokatuta hil da. Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak aitortu du "atsekabetuta" dagoela erasoarekin, eta azpimarratu du gertatutakoa "are lazgarriagoa" dela Yom Kippur egunean egin delako; juduentzako egunik sakratuenean egin baita, alegia.
Jane Goodall primatologo, etologo eta antropologo britainiarra hil da, 91 urte zituela
Primateetan aditua, "Lady Chimpanzee" izenez ezaguna da txinpantzeekin egindako lanagatik. Haren izena daraman Institutuak jakinarazi du berez hil dela, Kalifornian (Ameriketako Estatu Batuak).
Albiste izango dira: Israelek Global Sumud Flotilla geldiarazi du, EITB Focus eta EITB Maratoiaren aurkezpena
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Milaka pertsona irten dira kalera Italian Flotilla atzeman dutela salatzeko
Italiako hiriburuko erdigunean 10.000 pertsona inguru bildu dira manifestazioan, hango hedabideen arabera. Italiako sindikatu nagusiak, CGILek, greba orokorra deitu du ostiralerako, "herritar italiarrak zueden ontzien aurkako erasoa" salatzeko.
Israelgo Armadak Global Sumud Flotillako hainbat ontzi abordatu ditu
Flotillak baieztatu duenez, gutxienez 'Alma' eta 'Sirius' ontziak abordatu dituzte. Azken horretan, Ada Colau Bartzelonako alkate ohia doa. Instagrameko mezu batean adierazi dutenez, tripulatzaileen segurtasuna berresteko lanean ari dira. Italiako Defentsa ministroak adierazi du ontzidia inguratuta dagoela eta Ashdodera (Israel) eramango dutela.
Hamasek Trumpen Gazarako plana aztertzen jarraitzen du, baina Israelek erabat beteko duela bermatzea eskatu du
Negoziazioen berri duten iturrien arabera, Palestinako mugimenduak bermeak eskatzen dizkie bitartekariei; Israelek su-etena urratuko ez duela eta Gazatik aterako dela ziurtatu nahi du.