Txilek Konstituzio proiektu berria idatziko duen taldea aukeratuko du igande honetan
Txilen, hauteskunde eguna dute gaur, Konstituzioa idazteko zeregina izango duen Konstituzio Kontseilu berria aukeratzeko bozkatzera deituta baitaude gaur 15,1 milioi txiletar. Augusto Pinochet diktadorearen babesean 1980an onartutakoa ordezkatuko duen Konstituzio berria idatziko duten 25 emakumeak eta 25 gizonezkoak hautatzeko euren botoa (derrigorrezkoa) eman dute txiletarrek 08:00etan hasita (14:00ak Euskal Herrian).
Herritarren interes faltak markatutako hauteskundeak dira, aurreko prozesuan ez bezala. Konstituzio berri baterako lehen saiakerak porrot egin zuen joan den irailaren 4an, txiletarren % 62k plebiszitu batean gehiengo ezkertiarrak idatzitako konstituzio-testuaren lehen proposamena errefusatu zutenean.
Konstituzio berri bat idaztea izan zen Sebastian Piñerak 2021ean presidente zela egin zuen promesa nagusia, eta 'eztanda soziala' deituriko protesta-oldea baretzea lortu zuen hala. Garbiel Boric boterera iritsi zenean, ezkerreko joera izan arren, independenteen gehiengoa zuen Konbentzio Konstituziogile batek lehen saiakerari ekin zion, baina 2022ko irailean atzera bota zuten txiletarrek.
Ofizialismoa banatuta iritsi da hauteskunde hauetara, eta bi zerrendarekin aurkeztu da: bata, Alderdi Sozialistak eta Gobernuko alderdi ezkertiarrenak (Fronte Zabala eta Alderdi Komunista) osatzen dute, eta bestea, zentro-ezkerreko alderdi ofizialistek eta Demokrazia Kristauak osatzen dute, berez oposizio ez dena baina Gobernuan ere ez dagoena.
Eskuina ere hiru zerrendatan banatuta dator: Chileo Vamos (UDI, RN eta Evopoli), Alderdi Errepublikano ultraeskuindarra eta Jendearen Alderdi populista.
Jardunaldiaren gakoetako bat azken bi alderdi horien emaitzak izango dira; izan ere, sortu berriak dira, eta ez zuten duela bi urteko hauteskundeetan parte hartu. Inkestetan asko igo dira, nahiz eta diktaduratik (1973-1990) indarrean dagoen egungo Karta Magna defendatzen duten.
Hiru eskuindarren artean 30 eserleku edo gehiago lortzen badituzte, organo konstituziogilearen erabateko kontrola izango dute, eta negoziatzeko beharrik gabe onartu ahal izango dituzte arauak.
Bozkalekuak 18:00ak arte egongo dira zabalik (gauerdia Euskal Herrian), eta lehenengo emaitzak ordu pare bat geroago izatea espero da.
Zure interesekoa izan daiteke
Ukrainak Errusiarekin hitz egin nahi izatearen "seinale batzuk" jaso dituela azpimarratu du Putinek
Errusia "gatazka bide baketsuan amaitzeko" prest dagoela azpimarratu du, "joan den ekainean Atzerri Ministerioaren aurrean azaldu nituen printzipioetan oinarrituta" eta "gatazka eragin zuten jatorrizko arrazoiak ezabatuz gero".
AEBko Gobernuak Epstein pederastaren artxibo klasifikatuak argitaratuko ditu ostiral honetan, partzialki bada ere
Pasa den azaroan, AEBko Ordezkarien Ganberak Trumpen gobernua Jeffrey Epstein pederastaren artxiboak sekretupetik ateratzea behartzen duen legea onartu zuen. Lege-testuaren arabera, material hori "kontsultatzeko eta deskargatzeko" moduan egon beharko da.
Europar Batasunak 90.000 milioi euroko mailegua emango dio Ukrainari, zor bateratuaren bidez finantzatuta
Momentuz, 27 herrialdeetako agintariek ez dituzte aktibo errusiarrak erabiliko Ukraina finantzatzeko.
EBk akordioa iragarri du asilo-eskatzaileak "hirugarren herrialde seguruetara" deportatzea errazteko
Europako Kontseiluaren eta Europako Parlamentuaren arteko behin-behineko akordioak babes-eskaerak ez onartzeko kasuistikak zabalduko ditu.
Ospea minimoetan duela, Trumpek bere lorpenak puztu ditu nazioari egindako diskurtso batean
Ia egunero egiten dituen agerraldi publikoetan esaten dituen gauza asko errepikatuz hasi du hitzaldia agintariak: etorkinei eta Joe Biden bere aurrekoaren gobernuari eraso egin die, eta hilabete gutxi batzuetan AEBk "okerrenetik onenera" egin dutela ziurtatu du, deportazioak egin dituelako, mugaetako kontrolak zorroztu dituelako eta beste herrialde batzuen aurka muga-zergak ezarri dituelako.
Venezuelak, AEBri: "Ez duzue gure petroliorik izango, ez oparituta, ezta lapurtuta ere"
Etxe Zuriak atzo adierazi zuenez, AEBk sortu zuen Venezuelako petrolio-industria, eta Caracasen 1976an industria hori nazionalizatzea, estatubatuarrei inoiz egindako "lapurretarik handiena" izan zen.
Alemaniak umeei hilean 10 euro ematea onartu du, erretiro-pentsioetan aurrezteko
"Goiz hasteko pentsioa" delakoa Alemaniako Gobernuak abian jarri duen pentsio sistema pribatuaren erreforma sorta zabalago baten parte da.
Frantziako Barne Ministerioaren aurkako zibererasoa egin eta dozenaka artxibo konfidentzial lortu dituzte
Laurent Nuñez Barne ministroak adierazi duenez, aurrekari penalen (TAJ) eta pertsona bilatuen (FPR) fitxategietara sartu dira hackerrak. Pariseko Fiskaltzak ikerketa abiatu du gertaturikoa argitzeko.
Venezuelan sartu eta irteten diren petrolio-ontziak erabat blokeatzeko agindu du Trumpek
AEBko presidenteak nabarmendu duenez, "Maduroren erregimen ez-legitimoa lapurtutako petrolioa erabiltzen ari da narkoterrorismoa, pertsonen trafikoa, hilketak eta bahiketak finantzatzeko, besteak beste".
Bondiko atentatuaren ostean, armen gaineko legeak gogortu egingo dituztela iragarri du Australiak
Australiako Gobernuak erantzun dio igandean Bondi hondartzan izandako erasoari, eta iragarri du aldaketak egingo dituztela armei buruzko legedian, kontrolak indartzeko. Sydneyn 16 pertsona hil zituzten.