Gaixotasunak, desplazamenduak, heriotza eta suntsipena: palestinarren errealitate jasanezina
Israelek Gazako Zerrendaren gainean duela bi aste hasitako setioak ehunka mila herritar palestinarren egunerokoa baldintzatzen du goitik behera. Ia denak dira zibilak, eta milaka eta milaka, haurrak, armadekin, talde armatuekin edo miliziekin zerikusirik ez dutenak.
Edozein gerratan bezala, Palestinan ere, izan Gazan zein Zisjordanian, biztanleria zibila da gerraren ondorioak modurik zuzenean eta gordinenean pairatzen dituena.
Ondoriorik latzena eta, halabeharrez, atzera-bueltarik ez duena, zalantzarik gabe, heriotza da. Urriaren 7tik, 4.385 lagun hil dira Gazan, horietatik 1.756 haurrak, eta Zisjordanian 84 dira hildakoak. Horiek, baina, 1988ko lehen intifadatik Palestinan hil direnen zerrenda luzeari gehitu behar zaizkio. B'Tselem Israelgo gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 11.652 pertsona hil dira Palestinan gatazkaren ondorioz. Denbora tarte berean, 1.766 israeldar hil dira, eta horiei urriaren 7tik milizia palestinarren erasoen ondorioz hil diren 1.400 pertsonak gehitu behar zaizkie.
Gainera, zaurituak 13.561 dira Gazan eta 1.653 Zisjordanian, NBEko Gai Humanitarioak Koordinatzeko Bulegoak igande honetan kaleratutako datuen arabera.
Ondorioz ospitaleak gainezka daude, eta egoera are jasangaitzagoa egiten du argindarrik gabe, urik gabe eta ia sendagairik gabe egoteak, Israelen erasoen etengabeko mehatxupean, gainera. Munduko Osasun Erakundeak salatu du osasun instalazioen aurkako 62 eraso izan direla, besteak beste, asteartean Ahli Arab ospitalearen aurka egindakoa; zazpi ospitale dira jada gelditu behar izan dutenak (lau ziren astearen hasieran). Hainbat mediku eta osasun-langile hil dira erasoetan.
Txostenaren arabera, Israelgo indarrek Gaza hiriko eta Rafahko 17 ospitaleak ebakuatzeko agindua eman dute, baina erietxe horiek ez dute agindua bete, eginez gero gaixo batzuen bizitza arriskuan jarriko luketela iritzita.
Gaixotasunak
Egoera horrek beste albo-kalte batzuk ere baditu, besteak beste, gaixotasunak. Gazako osasun-zerbitzuen arabera, barizela, sarna eta beherako kasuak detektatzen hasi dira, baldintza higieniko txarrek eta ur ez edangarriaren kontsumoak eragindakoak, NBEko Gai Humanitarioak Koordinatzeko Bulegoaren arabera.
Gazako egoerari buruzko eguneroko txostenean zehaztu dutenez, kasu horiek ugaritzeko beldur da NBE, Israelek duela 11 egunetik erabat moztuta duen argindar hornidura berrezarri edo sorgailuak elikatzeko erregai gehiago iritsi ezean.
NBEren hitzetan, palestinar batzuk, beste aukerarik ez dutenez, nekazaritza-erabilerako putzuetako ur gazia kontsumitzen ari dira, eta horrek kolera agerraldiak eragin ditzake, baita osasunerako hainbat arrisku sortu ere, hipertentsio-mailak handitzea, bereziki haurtxoen, haurdun dauden emakumeen eta giltzurrun-arazoak dituzten pertsonen kasuan esaterako.
Txostenean, NBEk txalotu egin du Gazara larunbat honetan sartu den laguntza humanitarioa, baina ohartarazi du laguntza hori Palestinako lurraldera egunero sartu ohi den elikagaien, botiken eta oinarrizko beste hornikuntza batzuen % 4 baino ez dela.
Behartutako desplazamenduak
Gazako Zerrendako Etxebizitza Ministerioaren arabera, Zerrendako 164.000 etxebizitza, lurraldeko guztien % 42, "partzialki edo erabat suntsituta" geratu dira Israelek urriaren 7an bonbardaketak hasi zituenetik.
Israelen erasoek "erabat suntsitu" dituzte 5.635 etxebizitza-eraikin, hau da, 15.100 etxe, guztira. Beste 139.000 etxe partzialki kaltetu dira, eta horietako 10.656 ez daude bertan bizitzeko moduan, Gai Humanitarioak Koordinatzeko Nazio Batuen Bulegoak (OCHA) egindako balantzearen arabera.
NBEren bulego horren hitzetan, Israelen bonbardaketak hasi zirenetik, 1,4 milioi pertsona daude Gaza barruan desplazatuta, eta gutxienez 566.000 errefuxiatu daude Errefuxiatu Palestinarrentzako Nazio Batuen Agentziak (UNRWA) prestatutako eremuetan babestuta.
Albiste gehiago mundua
Hasi da Oktoberfest, munduko garagardo jairik ospetsuena
Hasi da Oktoberfest, munduko garagardo festarik ospetsuena. "Urriko festa" iraila eta urria bitartean egiten da 1810etik Munichen, Bavariako hiriburuan. Jaiak 16 edo 17 egun irauten du, eta batez beste sei milioi bisitari baino gehiago izaten ditu. Oktoberfesten bakarrik zerbitzatzen da 1516ko purutasun legea betetzen duen garagardoa. Gainera, hiriburuko mugen barruan eginikoa izan behar du.
Atzerapenak eta arazoak Europako aireportuetan, zibereraso baten ondorioz
Bruselako aireportuak erregistratzeko eta hegazkinera igotzeko operazioak kontrolatzen dituen hornitzailearen aurkako eraso informatiko bat salatu du, eta Heathrowk "arazo teknikoak" aipatu ditu atzerapenak justifikatzeko. Hain zuzen ere, bertan behera geratu da Loiutik Londresko Heathrow aireportura zihoan hegaldi bat.
EBk Errusiaren "probokazioei” erantzun egingo diela agindu du, hegazkin militarrak Estonian eta Polonian sartu ostean
Poloniak eta Errumaniak antzeko gertakariak salatu zituzten duela egun batzuk. Europar Batasunak Errusiaren aurkako zigor sorta berri bat aurkeztu duen egunean gertatu dira.
Israelek "aurrekaririk gabeko indarra" erabiliko du Gaza hiriaren aurkako erasoaldian
2023ko urriaren 7az geroztik, 65.100 palestinar baino gehiago hil ditu Israelek Gazako Zerrendan burututako erasoaldietan, agintari gazatarren arabera.
Nor da Jimmy Kimmel eta zein dira bere programa bertan behera utzi ondorengo polemikaren gakoak?
Umorista ezagunaren "Jimmy Kimmel Live!" saioa bertan behera utzi izanak areagotu egin du adierazpen-askatasunari eta zentsurari buruzko eztabaida Ameriketako Estatu Batuetan.
Kritikatzen duten kanalei emisio baimenak kentzeko mehatxua egin du Trumpek
"Nonbait irakurri dut kanalak % 97an daudela nire aurka, % 97an negatiboa. Eta, hala ere, erraz irabazi nuen zazpi estatu giltzarrietan (presidentzialetan). % 97 nire aurka badaude, publizitate txarra ematen didate eta lizentzia bat baino ez dute, baimena kendu beharko lieketela esango nuke", esan du Air Force One hegazkinean.
ABCn Jimmy Kimmelen programa bertan behera uztea eragin zuen bakarrizketa
Komiko estatubatuarrak zuzenean kritikatu zuen Etxe Zuriak Charlie Kirken hilketaren aurrean izandako erreakzioa, eta Trumpen adierazpenak erakutsi zituen. Horrek Etxe Zuriaren haserrea eragin zuen.
Ehunka mila lagun kalera atera dira Frantzian, aurrekontu-doikuntza bertan behera uzteko eskatuz
300 pertsona baino gehiago atxilotu dituzte Frantzian, blokeo saiakeretan parte hartzeagatik. Austeritate politiken aurkako aldarria ozen eta argi entzun da Lyon, Marseilla, Lille, Nantes eta Parisen, besteak beste.

Macrontarrek froga zientifikoak aurkeztuko dituzte Brigitte emakumea dela frogatzeko
Frantziako presidenteak eta haren emazte Brigittek dokumentazioa aurkeztuko dute difamazioagatik Candace Owens komentarista kontserbadorearen aurka jarri duten demanda batean, hark Macronen emaztea gizon jaio zela sustatu ondoren.
ABCk bertan behera utzi du Jimmy Kimmelen telebista saioa Charlie Kirki buruz egindako iruzkinengatik
Pasa den asteleheneko saioan, Jimmy Kimmel umoregileak Donald Trump presidentearen bueltako jarraitzaileei leporatu zien Charlie Kirk ekintzaile ultrakontsebardorearen hilketarekin etekin politikoa atera nahi izatea.