Nolakoa izango da Trumpen bigarren agintaldia? Haren planak, hemen
Donald Trump AEBko presidente hautetsiak neurri zorrotzak promestu ditu bigarren agintaldirako, hala nola inoizko kanporatze handienak, muga-zergak eta inbertsio handiagoak erregaietan.
Hauteskunde kanpainan ez du neurri zehatz askorik azaldu, baina haren adierazpenek kontserbadurismo tradizionala, populismoa eta nazionalismo ekonomiko protekzionista uztartzen dituzte.
Hauek dira haren proposamen nagusiak:
Immigrazioa
2016an Mexikoko mugan harresia eraikitzea promestu zuen bezala, 2024an "inoizko deportazio programa masiboena" iragarri du. Gainera, agiririk ez duten migratzaileak atxilotzeko ahalmena eman nahi die Guardia Nazionalari, sheriffei eta tokiko poliziei.
Zentzu horretan, migrazioa mugatu egin nahi du, bai irregularra, bai erregularra, eta kendu egin nahi du bertan jaiotzeagatik herritartasuna lortzeko eskubidea.
Era berean, ateak itxi nahi dizkie gehiengo musulmaneko zenbait herrialdetako herritarrei, lehen agintaldian egiten saiatu zen bezala.
Abortua
Trump harro agertu da Auzitegi Gorenean abortuaren aldeko zenbait neurri bertan behera utzi zituzten hiru epaile jarri zituelako.
Kanpainako azken hilabetean, abortua herrialde osoan debekatzearen aurka agertu zen, eta estatuei erabakitzen uztearen alde egin du. Hau da, abortua debekatu nahi duten estatuek aukera hori izatea babesten du.
Atzerri politika
Trumpek Ronald Reagan presidente ohiaren esaldi bat erabili ohi du bere atzerri politika deskribatzeko: "Bakea, indarra erabiliz". Isolazionismoren aldekoa da, eta aliatu tradizionaletatik aldendu da. Hots, Europar Batasunetik eta NATOtik urrundu egin da.
Bere esanetan, Ukrainako eta Gazako gerrei azkar emango die amaiera, baina ez du zehaztu nola lortuko duen.
Bestalde, goratu egin izan ditu buruzagi autoritarioak, hala nola Viktor Orban (Hungaria) eta Vladimir Putin (Errusia).
Merkataritza
Presidente hautetsiak % 20ko muga-zergak jarri nahi dizkie atzerriko produktu guztiei, eta % 60koak Txinatik bidalitakoei. Txinarekin, hain justu, merkataritza-gerra gordindu egin nahi du.
Helburu nagusia automobilgintzaren sektorea du, eta ohartarazi du % 200eko zergak jarriko dizkiela Mexikon egindako ibilgailuei, Txinak bertan lantegirik ireki ez dezan.
Zergak
Buruzagi errepublikanoak zergak jaitsi nahi dizkie enpresa handiei, lehen agintaldian ere egin zuen bezala. Gainera, ekoizpen guztia AEBn duten konpainiei % 21etik % 15era jaitsi nahi dizkie.
Politika horrek, baina, handitu egin lezake zorra, Penn Wharton Budget Model taldeak ohartarazi duenez. Egun, 25 bilioi dolarrekoa da herrialdearen zorra.
Ingurumena
Trumpek ukatu egiten du klima aldaketa, eta aurreratu du kendu egingo dituela auto elektrikoak erosteko laguntzak.
Horren ildotik, petrolio eta gas ekoizpena handitzea promestu du. "Zulatu, zulatu, zulatu!" iza da, hain justu, kanpainan gehien errepikatu duen leloetako bat.
Lehen agintaldian, Parisko Akordiotik aldendu zuen AEB.
Osasuna
2015etik, Barack Obama presidentearen osasun erreforma indargabetzea defendatu du, baina ez du alternatibarik proposatu horren aurrean.
Kanpainan, Robert F. Kennedy Jr. (txertoen aurkakoa da) osasun arloko karguren batean jartzea proposatu izan du.
LGTBI+ eskubideak
Agitari hautetsiak mugak jarri nahi dizkio aniztasunari, eta debekatu egingo du "gizonek nesken kiroletan parte hartzea". Pertsona transexualei buruz ari da, noski.
Eta horren guztiaren gainetik, aurreratu du Kongresuari eskatuko diola bi genero (gizona eta emakumea) baino ez aitortzea, genero nortasun ez binarioen aitorpenari muga legalak jartzeko.
Albiste gehiago mundua
Hamasek dio Gurutze Gorriak bahituak artatu ahal izango dituela Israelek Gazan laguntza jasotzeko korridoreak irekitzen baditu
Hamaseko miliziek ukatu egin dute bahituei tratu txarrak eman izana, eta bahituek Gazako herriak jasotzen duen "janari bera" jasotzen dutela esan dute.
Israelgo Segurtasun Nazionaleko ministroak Gaza "erabat okupatzea" eskatu du
Horren aurrean, Benjamin Netanyahuk azpimarratu du statu quo erlijiosoa ez dela aldatuko, eta Hamasek eta Jordaniak "probokazioak" leporatu dizkiote Israeli.
Gazatik beka batekin iritsitako ikasle bat kanporatu du Frantziak, mezu antisemitak zabaltzea egotzita
Nour Attaalahk, 25 urte dituenak, "juduak edonon hiltzeko" deia egin zuen, eta Hamasek 2023ko urriaren 7an bahitutako israeldarren exekuzioen "bereizmen handiko irudiak" hartzeko eskatu zuen.
Bigarren sumendi bat erupzioan hasi da Errusiako ekialdean, 8,8 graduko lurrikararen ostean
Krasheninnikov sumendia, Errusiako Kamtxatka penintsulan kokatua, erupzioan hasi da igande honetan, ehunka urte inolako jarduerarik gabe eman ondoren, eta asteazkenean Richter eskalan 8,8ko indarra izan zuen lurrikararen ostean. Azken 24 orduotan, hamar lurrikara nabarmen baino gehiago izan dira inguru horretan.
Leon XVI .a aita santuak deia egin die gazteei "gauza handiak lortzea " helburu izateko eta kontsumismoa baztertzeko
Erroman eginako Gazteen Jubileua ixteko, aita santuak elkartasuna adierazi die Gazan eta Ukrainan gerra pairatzen ari diren gazteei.
Gizon bat espetxeratu dute Frantzian, emaztea mozkortzea egotzita, beste gizon batzuekin sexu-harremanak izatera behartzeko
62 urteko gizonezkoari emaztearen baimenik gabe topaketak antolatzea leporatzen diote, Gisele Pelicoten kasuaren eskandalua gogorarazten duen kasu batean.
60.000 pertsona inguru manifestatu dira Tel Aviven, Gazan bahituen bideoak zabaldu ostean
Gazako gatibuak Israelera bueltan eramango dituen su-eten akordio bat eskatu dute, ohi baino jende gehiagorekin egindako protesta jendetsuan, horien bideo batzuk zabaldu ostean. Bideo horietan, bahituek muturreko argaltasuna erakusten dute eta akordio bat eskatzen diete agintariei. Israelek 104 pertsona hil ditu azken orduotan Gazako Zerrendan.
Hamasek dio ez dela desarmatuko Estatu palestinar bat ezarri arte
Horrela erantzuten dio Steve Witkoff AEBk Ekialde Hurbilean duen mandatariari, talde islamista armak uzteko prest zegoela esan ondoren.
Gazako haurren heriotzak "aurrekaririk gabe" hazi direla ohartarazi du UNICEFek
Gazatarren aurkako bonbardaketak ez du etenik: gutxienez 22 palestinar hil dira bart Israelen beste eraso batzuetan.
Trumpek bi urpeko nuklear zabaldu ditu Medvedev Errusiako presidente ohiaren "adierazpen probokatzaileen" aurrean
Ukrainako gerra geldiarazteko AEBk Errusiari ezarri zion ultimatuma kritikatu zuen duela gutxi, eta ohartarazi zuen horrek bi herrialdeen arteko gatazka ekar zezakeela.