Jean-Marie Le Pen hil da, Frantziako Fronte Nazionalaren sortzailea, 96 urterekin
Jean-Marie Le Pen, Fronte Nazionala (FN) eskuin muturreko alderdiaren sortzailea, 96 urte zituela hil da. Bere jarrera ultraeskuindarrek, egindako iruzkin polemikoek eta Frantziako panorama politikoa hamarkada askotan markatu duen ondare polarizatzaileak markatu dute haren ibilbide politikoa.
Le Penek 1972an sortu zuen FN, Frantziako eskuin muturreko indar nagusia bihurtu zen alderdia. Hala ere, FNrekin zuen harremana 2015ean hautsi zen, egindako adierazpen antisemitak eta ukatzaileak egin zituelako kanporatu zuten eta. Baieztapen horiek, egindako beste hamaika iruzkin eztabaidagarrirekin batera, hala nola nazien krimenen minimizazioa eta arraza-desberdintasunaren defentsa, hainbat zigor ekarri zizkion.
Kolonialismoaren, immigrazioaren aurkako borrokaren eta Vichyko gobernu kolaborazionistaren defendatzaile sutsua, Le Penek ere aurre egin zion bere familiari. Bere alaba, Marine Le Pen, kritikatu zuen, egungo Bilgune Nazionala (FNren ondorengoa) zuzentzen duena, "sistemari men egiteagatik" eta alderdia jarrera erradikalenetatik urruntzeagatik.
Frantziako Presidentetzarako hautagai bost aldiz izan zen arren, Le Pen ez zen inoiz boterera iritsi. Hala ere, 2002an, ezustean, presidentetzarako bigarren itzulia lortu zuen, baina Jacques Chirac kontserbadoreak erabat garaitu zuen, "osasun-kordoia" deiturikoari esker.
Bere ibilbide politikoa Europako Parlamentuan eserleku batekin amaitu zuen, 2019ra arte bete zuena.
Urtebete lehenago, 2018an, bere memoriak argitaratu zituen, eta figura polemiko eta polarizatzaile gisa jokatu zuela aldarrikatu zuen. Bere testuan, bizitza publikoan zehar ondu zuen "ospe txarraz" pozten zen.
Jordan Bardella Bilgune Nazionalaren egungo presidenteak doluminak eman ditu sare sozialen bidez, eta azpimarratu du Le Pen "beti Frantziaren alde" aritu dela, "bere nortasuna eta subiranotasuna defendatuz". Era berean, doluminak bidali dizkio familiari, Marine Le Peni, bereziki.
Bestalde, Eliseoak ohar bat argitaratu du hildakoaren figura politikoari buruzko hausnarketa egiteko, eta adierazi du "eskuin muturraren figura historikoa" izan zela, "gure herrialdeko bizitza publikoan hirurogeita hamar urte inguru eman zituena eta orain Historiaren epaiketaren mende dagoena".
Albiste gehiago mundua
Estatu palestinarra onartzea Hamas "saritzea" dela salatu du Trumpek
Dagoeneko 157 herrialdek aitortzen dute Estatu palestinarra, gehiengo zabala Nazio Batuen Erakundean eserlekua duten 193 herrialdeen artean.
Laku batek gainezka egin eta uholdeak eragin ditu Taiwanen, Ragasa supertifoiak utzitako euriteen ondorioz
Gutxienez 75 pertsona harrapatuta daude, eta bi lagun agertu barik, Guangfu udalerrian, Ragasa supertifoiak eragindako euriteen ondorioz laku natural batek gainezka egin du eta. Urak herriaren erdigunea estali du, eta herritarrak teilatu eta ibilgailuetara igo behar izan dira erreskate-taldeak iritsi arte.
Parazetamola, haurdunaldia eta autismoa: ikerketa askok baztertzen duten korrelazioa
Zientzialarien esanetan, parazetamola beste edozein aukera baino hobea da haurdun dauden emakumeen mina arintzeko. Gainera, seme-alaba autistak dituzten familiak estigmatizatzeko arriskuaz ohartarazi dute, gurasoek eragin duten ustea zabal daitekeelako.
Jimmy Kimmelen programa bueltan da, Charlie Kirken hilketari buruzko iruzkinengatik bertan behera geratu ostean
"Jimmy Kimmel Live!" umorezko late night arrakastatsua ABC katera itzuliko da, saioa kendu izanak Ameriketako Estatu Batuetan sortutako polemikaren ostean.
Beste hamaika herrialdek onartu dute Palestinako Estatua
Frantzia, Belgika, Luxenburgo, Andorra, Malta, Monako eta San Marino izan dira pausoa ematen azkenak, New Yorken bi estatuen konponbidea gauzatzeko pausoak zehazteko asmoz egindako goi bileran.
Trumpek parazetamola autismoarekin lotu du, ebidentzia zientifikorik ez dagoen arren
Donald Trumpen Gobernuak lotura posible bat aurkitu omen du autismoaren eta haurdunaldian parazetamola kontsumitzearen artean. AEBko presidenteak Etxe Zurian iragarri du aurkikuntza, adituek teoria horren sendotasun zientifikoa zalantzan jartzen duten arren.
Albiste izango dira: Nazio Batuen Batzar Nagusia, Zinemaldia eta eguraldia
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Palestinako Estatuaren aitortza erdigunean dela abiatuko da NBEren 80. Batzar Nagusian
Erresuma Batuak, Kanadak, Australiak, Portugalek eta Frantziak aitortu dute ofizialki Palestinako Estatua, goi-bileraren bezperan. Horren aurrean, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak esan du ez dela inolaz ere Palestinako Estaturik egongo, eta Bezalel Smotrich zein Itamar Ben Gvir Israelgo ministroek Zisjordania anexionatzea proposatu dute, Palestinako Estatua aitortzeko erabakiei erantzuteko.
"Ondorio juridikoak baino, garrantzi politikoa du nazioarteak Palestina aitortzeak"
Victor Amado EHUko Historia Garaikideko irakasleak uste du onarpenarekin Palestinak nazioarteko zilegitasuna irabaziko duela, Netanyahuren erregimen gero eta isolatuagoaren aurrean.
NBEk gerra eta gizateriaren aurkako krimenak leporatu dizkio Errusiari, Ukrainan egindako gehiegikeriengatik
Ikertzaileek Ukrainako zibilen aurkako eraso indiskriminatuak salatu dituzte.