Ziurgabetasuna dakar Trumpen bigarren agintaldiak
Gaur, urtarrilaren 20an, itzuliko da Donald Trump Etxe Zurira, atzerri politikako agenda lepo beteta. Ukrainako eta Ekialde Hurbileko gatazkak izango ditu bigarren agintaldi honetan erronka nagusien artean, "gerra berririk" egongo ez dela hitzeman baitzuen.
Eguerdian egingo du karguaren zina Kapitolioan, eta gauean, lehen dekretuak sinatu ondoren (batzuk Kongresuan eta beste batzuk Etxe Zurian), inaugurazio ekitaldietan hartuko du parte, lehen dama Melania Trumpekin batera.
AEBren historian 58 bider egin den zeremonia errepikatuko da, beraz, bihar, 12:00etan hasita (18:00ak Euskal Herrian), 200.000 pertsonaren aurrean, agintariek aurreratu dutenez.
Kapitolioko prozesioa amaitutakoan hartuko dute kargua presidenteordeak eta presidenteak.
Geroago, Trumpek lehen berbak egingo ditu, presidente gisa, jendaurrean, eta behin agerraldia amaituta, presidente kargua utziko duen Joe Biden, eta Jill emaztea, lehen dama, Kapitoliotik joango dira.
Zeremonian, mundu osoko eskuin-muturreko buruzagiek eta teknologia alorreko enpresa handietako jabeek hartuko dute parte. Trumpek berak aurreratu du "nazioaren batasuna" izango duela bere hitzaldian hizketagai nagusi.
AEBko 47. presidentea izango da Trump, 2024ko azaroaren 5eko hauteskundeetan Kamala Harris egungo presidenteordea garaitu baitzuen.
Hauteskunde-kanpainan, irmo eutsi die lehen agintaldian (2017 eta 2021 artean) heldutako zenbait gairi; Txinako muga zergei eta NATOri egindako kritikei, besteak beste. Gainera, Groenlandia eta Panamako kanala ditu orain jomugan.
Esan bezala, gerra berririk ez sortzeko promesak ere leku garrantzitsua izan zuen kanpainan. Halaber, Ukrainako gerrari irtenbidea bilatzeko konpromisoa ere hartu zuen, berak "Moskuren eta Kieven arteko negoziazioak bideratuta" gatazka hori "24 orduan" amaiarazi dezakeela esanez.
"Deportazio masiboak"
Behin karguan dela, deportazio masiboak egingo dituela promestu du Trumpek. Asteartean bertan, sarekadak egingo dituzte Chicagon. Estrategikoki aukeratu dute hiri hori, bertan migratzaile asko bizi direlako eta gotorleku demokrata delako.
Iragarpen horrek oihartzun handia izan du AEBn nahiz AEBtik kanpo.
"AEB, aurretik"
Testuinguru horretan, Trumpek argi du AEB izan behar dela denetan lehena, alegia, Washingtonen interesak lehenetsiko dituela, "baita atzerri politikaren aurretik ere". Presidente hautatuak Txinan jarri du arreta, bereziki merkataritza arloan.
Nazioartea, bestalde, aiduru dago Trumpen itzuleraren aurrean, bigarren agintaldi honetan gai askotan are zorrotzagoa izango dela iritzita.
Groenlandia, Kanada eta Panamako kanalaren gaineko mehatxuak izan dira atzerri politikan nondik nora joko duen argitzeko arrasto garrantzitsuenak.
Oligarkia berria
Bere agurrean, Bidenek Silicon Valleyko aberats okituen "oligarkiaz" ohartarazi zuen mundua. Alphabet (Google), Amazon, Apple eta Meta (Facebook) konpainien buru diren Sundai Pichar, Jeff Bezos, Tim Cook eta Mark Zuckerberg, esaterako, Trumpen kargu-hartze ekitaldian egongo dira. Kanpainan, bestalde, Elon Musk (munduko gizonik aberatsena eta X sare sozialaren presidentea) babesle leial izan du, eta laguntza ekonomikoa eman dio.
Atzerriko buruzagien partaidetza ez da oso ohikoa izaten horrelako ekitaldietan, baina mundu osoko eskuin-muturreko ordezkarien batasuna aldarrikatze aldera, besteak beste, Argentinako presidente Javier Milei, Italiako lehen ministro Giorgia Meloni eta El Salvadorko presidente Nayib Bukele gonbidatu ditu Trumpek. Viktor Orban Hungariako lehen ministroak, aldiz, uko egin dio gonbidapenari.
Village Peoplek hartuko du parte inaugurazio ekitaldian
Village People talde estatubatuarrak eta Lee Greenwood abeslariak jarriko diete musika asteleheneko ekitaldiei.
Albiste gehiago mundua
Israelek Arakeko ur astunen erreaktorea bonbardatu du, Iranen
Israelen erasoek Iranen azpiegitura militar eta nuklearra murriztu dute, eta 224 lagun hil egin dituzte, persiar Gobernuaren datu ofizialen arabera
Gazako agintariek jaioberriak elikatzeko premiazko laguntza eskatu dute
Horrez gainera, Osasun Ministerioak salatu duenez Gazako erietxeetan soilik hiru egunerako erregaia gelditzen zaie. Bestetik, 25 pertsona hil eta 120 baino gehiago zauritu dira janari zain zeudenean.
Israelek Teherango hainbat auzo eta toki bonbardatu ditu, tartean Ilargi Gorriaren eraikin bat
Joan den ostiral goizaldean Israelek Iranen aurkako erasoa abiatu zuenetik, Teheranek 400 misil balistiko eta ehunka drone jaurti ditu Israelen aurka.
Irango buruak AEBri mehatxu egin, eta adierazi du Israelekin duen gatazkan sartuz gero "ondorio konponezinak" izango direla
Ali Khameneik azpimarratu duenez, Teheranek "irmo jarraituko du inposatutako gerra baten aurrean, inposatutako bake baten aurrean bezala"
Trumpek dio badakitela non dagoen Khamenei, baina "oraingoz" ez omen dute hilko : "Jomuga erraza da"
"Gure pazientzia bukatzear da", azpimarratu du AEBko presidenteak, eta Irani "baldintzarik gabe amore eman" dezala eskatu dio.
Aire erasoek ez dute etenik Israelen eta Iranen artean
Gaur arratsaldean Iranek alarma antiaereoak piztu ditu Israelgo hegoaldean, ostiraletik egindako hamargarren erasoan. Iranen ere, bonbardaketak izan dira berriro Teherango kaleetan.
Zer dakigu Trumpek bere izenarekin martxan jarri nahi duen telefono zerbitzuari buruz?
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak 'Trump' eta 'T1' markak erabiltzea eskatu du telekomunikazio, dispositibo mugikor eta telefono sektoreetan.
Melissa Hortman Minnesotako kongresista demokrataren hilketaren susmagarria atxilotu dute
Hortmanez gain, senarra ere hil zuen Vance Boelter susmagarriak. John Hoffman senatari estatala eta haren emaztea ere zauritu zituen erasoan.
Gutxienez 51 gazatar hil dituzte giza-laguntza banatzeko gune batean, Gaza hegoaldean
Agintariek adierazi dutenez, gainera, 200dik gora zauritu daude, horietatik 20 larri. Israelek berak eta Ameriketako Estatu Batuek babesten dute fundazioa janari-kaxen banaketa egiten hasi zenetik izan den kopururik handiena da.
New York Timesen ikerketa baten arabera, Leon XIV aita santuak Kantabriako sustraiak ditu
Ikerketak azaldu du hamaikagarren belaunaldiko lau herenaitonamonak Isla herriko kapareak zirela XVI. mendean.