Horrela geratzen ari da Donald Trumpen Gobernu taldea
Donald Trump AEBko presidentea dagoeneko hasi da bere lantaldea osatzen, antzeko profila duten hautagaiak aukeratuta: leialtasun osoa erakutsi diote, irmo babestu dituzte haren neurri polemikoenak (pertsona migratzaileen deportazio masiboak, besteak beste) eta presentzia ona dute telebistan.
Senatuak izendapen horietako batzuk berretsi beharko ditu, eta urtarriletik aurrera 53 eserlekuko gehiengoa izango dute errepublikanoek, baina barne zatiketek hausteko arriskua dago. Horren aurrean, Trumpek aurreratu du ganbera hori saihesten eta aldebakarreko izendapenak egiten saiatuko dela.
Orain arte, hauek dira Trumpek aukeratutako pertsonak:
- Susie Wiles, kabineteburua
Historia egingo du kabineteburu kargua hartuko duen lehen emakumea izango baita. Floridako politikan eskarmentu handia izanik, Wilesek zuzendu zuen Trumpen 2016ko kanpaina, eta estrategiaren arduraduna izan du azken hauteskundeetan. Askok uste dute estrategia hori aurrekoetan baino sofistikatuagoa eta hobea izan dela.
- Stephen Miller, Etxe Zuriko politikako zuzendariordea
Familia migratzaileak banatzeko politiken eta gehiengo musulmana duten herrialdeetako pertsonei sarrera debekatzearen arduraduna izan zen Trumpen lehen agintaldian. Deportazio masiboak egiteko asmoaren ideologoa da orain. "Estatu Batuak estatubatuarrentzat eta soilik estatubatuarrentzat" da horren esaldi polemikoetako bat.
- Matt Gaetz, fiskal nagusia
Kongresuko ordezkaririk leialenetakoa du Trumpek. Horren izendapena harrigarrienetakoa da, eta zalantzan dago errepublikanoek agintzen duten Senatu batek babestuko duen. Polemikoa da, adingabe baten sexu-trafikoa leporatu zioten, eta Ordezkarien Ganberako Etika Batzordea ikertzen ari da horregatik, baita drogak erabiltzeagatik ere.
- Marco Rubio, Estatu idazkaria
2011tik Floridako senataria da Marco Rubio, kubatar jatorrikoa, eta atzerri politikan gidaritzat dute: Txina eta Iranen aurkako politika gogorra defendatu du, eta Kubaren, Venezuelaren eta Nikaraguaren kontrako zigorren aldekoa da. Egun Trumpen jarraitzaile leiala da, baina bien arteko lehia bizia izan zen 2016an, errepublikanoen presidentetzarako izendapena lortzeko deman, eta Trumpek irabazi zuen azkenean.
- Elon Musk, Gobernuaren Eraginkortasunerako zuzendaria
SpaceX, Tesla eta X sare sozialaren jabea munduko pertsonarik aberatsena da. Iraganean Trump kritikatu zuzen, baina presidente hautetsiaren emaile handienetakoa izan da kanpainan, eta orain, Vivek Ramaswamy enpresaburuarekin batera, Gobernuaren Eraginkortasunerako erakunde bat zuzenduko du. Aurrekontu federalaren herena murriztuko duela agindu du.
- Tulsi Gabbard, Inteligentzia Nazionaleko zuzendaria
Gabbard Alderdi Demokratako militante aipagarria izan zen hamarkada batez, nahiz eta gero eta polemikoagoa izan. Kongresutik igaro ostean, 2020ko primarioetan lehiatu zen, Kamala Harris presidenteordeari aurre eginez. 2022an, alderdia utzi zuen, eta tesi kontserbadoreak besarkatzen hasi zen, Fox Newsen eskutik Trumpen orbitara iritsi arte.
- John Ratcliffe, CIAko zuzendaria
Trumpen lehen agintaldiko Inteligentzia Nazionaleko zuzendaria, kongresista ohia ere bada. "Borrokalari" gisa definitu du Trumpek. Ratcliffek Txina jarri zuen inteligentziaren jomugan, Asiako erraldoiaren eta Errusia edo Iranen artean espioi estatubatuarren neurketa-makila bikoitza salatuz.
- Elise Stefanik, enbaxadorea NBEn
Kongresura New Yorkeko ordezkari moderatuaren profilarekin iritsi zen, baina Trumpen etorrerarekin erradikalizatu egin zen eta gora egin zuen errepublikanoen artean. Gazan gatazka areagotu ondoren, Stefanik Israelen defendatzaile zorrotz gisa kokatu zen, eta palestinarren aldeko ikasleak eta unibertsitateak estu hartu ditu.
- Pete Hegseth, Pentagonoko burua
Fox Newseko aurkezlea ez da oso aukera konbentzionala munduko Indar Armatu boteretsuenak zuzentzeko. Nazioarteko esperientziarik gabe, Hegseth beteranoa da Irakeko eta Afganistango gerretan, eta berdintasuna eta inklusioa sustatzen duten "woke" programen aurka agertu da.
- Kristi Noem, Segurtasun Nazionaleko idazkaria
Hego Dakotako gobernadorea Trumpen presidenteordea izan zitekeela zabaldu zen, baina bere aukerak zapuztu ziren txakurkume bat tiroz hil zuela aitortu ondoren. Eskuin muturreko ideiak defendatu ditu: trans eskubideen aurkako politikak eta Guardia Nazionaleko tropak Texaseko mugara bidaltzea, esaterako.
- Thomas Homan, immigrazio zuzendaria
Migrazio agentziaren (ICE) buru izan zen Trumpen lehen agintaldian, eta Barack Obamaren Gobernuko deportazioen arduraduna izan zen. Familiak banatzeko politikan ere parte hartu zuen, eta sarekada gehiago agindu ditu lantokietan paperik gabeko pertsonak atxilotzeko, horretarako militarrak erabiltzeari atea irekiz.
- Robert F. Kennedy Jr., Osasun idazkaria
Presidentegai ohia, txertoei buruzko konspirazio teoriengatik ezaguna, Robert F. Kennedy AEBko fiskal nagusi ohiaren semea eta John F. Kennedy presidente ohiaren iloba da, biak 60ko hamarkadan erailak. Kennedy klanaren zati handi batek bizkarra eman zion bere konspirazio teoriengatik.
- Doug Burgum, Barne idazkaria
68 urteko Ipar Dakotako gobernadorea arrisku-kapitalaren inbertitzailea da. AEBko baliabide natural gehienak kudeatzeaz arduratuko den departamentu baten arduraduna izango da, eta, besteak beste, Geologia Zerbitzua eta Parke Nazionalen Zerbitzua gidatuko ditu. Burgumek Etxe Zurirako hautagaitza aurkeztu zuen aurten, AEBko energia ekoizpena askatzeko promesak eta politika klimatikoen aurkako kritikak eginez.
- Steven Cheung, presidentearen aholkularia eta Etxe Zuriko Komunikazio zuzendaria
Trumpen presidentetzarako kanpainako komunikazio zuzendaria izan da. Errepublikanoen Gobernuan (2017-2021), Cheung Erantzun Estrategikoko zuzendaria izan zen.
- Sergio Gor, presidentearen laguntzailea eta presidentearen bulegoko zuzendaria
Winning Team Publishing enpresako zuzendari exekutiboa izan zen, Right For America Trumpen kanpainarako dirua biltzeko batzordea ere zuzentzen zuen bitartean.
Zure interesekoa izan daiteke
Trumpek 1.000 milioi dolarreko salaketa jartzearekin mehatxu egin dio BBCri
Samir Shah BBC kateko presidenteak adierazi duenez, katea edozein eszenatokitarako prest dago. Hala ere, Britainia Handiko parlamentuari barkamena eskatu dio eta dokumentalaren edizioan "irizpide akatsak" izan direla aitortu du.
"Gerra egiten duten gizonak falta" direla nabarmenduz ireki du Lulak ofizialki COP30a
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) adierazi du klimaren auzian ezer ez egiteak geldialdi ekonomikoa eta inflazioa ekarriko dituela, eta erregaiei, finantzaketari eta egokitzapenari buruzko emaitza "argiak" eskatu ditu. 21era arte luzatuko da goi-bilera.
Gutxienez zortzi pertsona hil eta 15 zauritu dira New Delhiko erdigunean izandako leherketa batean
Leherketa Gotorleku Gorriaren aurrean izan da, Indiako hiriburuko erdiguneko gunerik turistikoenetako batean. Oraindik ez da ezagutzen zerk edo nork eragin duen leherketa, baina agintariek eskualdeko eremu gatazkatsuenetan segurtasuna indartu dute.
Fung-wong supertifoiak bi hildako utzi ditu Filipinetan eta Taiwanera bidean da
Gutxienez bi pertsona hil dira eta milioi bat baino gehiago ebakuatu dituzte Filipinetan, 'Fung-wong' supertifoiaren ondorioz. Azken orduetan indarra galdu du eta Hegoaldeko Txinako itsasoan sartu da. Hala ere, adituen ustez, berriro indartu egin daiteke Taiwanera iritsi baino aurretik.
Nicolas Sarkozy aske dago, baldintzapeko neurriekin
Frantziako presidente ohia kartzelatik irtengo da, 20 eguneko espetxealdiaren ostean. Auzitegiak hainbat neurri ezarri dizkio, eta, besteak beste, ezin izango du Frantziatik irten.
Zergatik da garrantzitsua COP30 klima-aldaketari buzurko goi-bilera?
Munduko tenperaturak 1,5 graduko igoeraren langa gainditu zuen 2024an, lehen aldiz, eta geroztik egingo den klimaren inguruko aurreneko goi-bilera da aurtengoa. Azaroaren 10etik 21era egingo da COP30 goi-bilera, Brasilgo Amazonian.
Gobernu federala berriz irekitzeko akordioa lortu dute AEBko Senatuan, bost astez itxita egon ostean
Zortzi senatari demokratak errepublikanoekin bat egin dute neurria desblokeatzeko. Horri esker, 4.000 langile federal baino gehiago itzuliko dira lanera, eta Administrazioa finantzatuko dute 2026ko urtarrilera arte.
Estatu Batuek eta Errusiak gerra hotz nuklearra berpiztu dute: proba nuklearren helburuak eta arma nuklearrak dituzten herrialdeak
Trumpek bezala Putinek ere mehatxu nuklearra hauspotu dute, hiru hamarkada baino gehiagoko barealdiaren ondoren. Errusiak 1990. urtean egin zituen, azkenekoz, proba nuklearrak, eta Ameriketako Estatu Batuek, 1992an.
Zergatik daramatza itxita Estatu Batuetako Gobernuak 40 egun? Itxiera historikoaren gakoak
Estatu Batuetako Gobernu federalaren itxierak 40 eguneko marka historikoa egin du. Ehunka mila langile publiko soldatarik gabe eta oinarrizko zerbitzuak bertan behera utzi ditu, laguntza sozialak ordaindu gabe laga ditu eta aire-trafikoa kolapsatzea eragin du.
BBCko zuzendari nagusiak dimisioa eman du Trumpi buruzko dokumental baten inguruko polemikaren harira
'The Daily Telegraph' egunkariak asteartean argitaratu zituen barne dokumentu batzuen arabera, 'Panorama' izeneko dokumentalak ikusentzuleak engainatu ahal izan zituen Trumpen hitzaldi bat manipulatuz. Aurrez, Gazako genozidioaren inguruko trataeragatik ere jomugan zuen BBCko zuzendaritza Britainia Handiko eskuinak.