Groenlandiak hauteskundeak ditu gaur, eta Trumpen interesa dela eta, mundu osoa dago hari begira
Astearte honetan Groenlandian egingo diren hauteskundeek mundu osoaren ezohiko arreta bereganatu dute, Donald Trump AEBko presidenteak Danimarkako eskualde autonomo hori, Lurreko uharterik handiena, kontrolatzea nahi duelako.
Subiranotasunaren aldeko aldarrikapenak gero eta handiagoak diren arren, beste une batean hauteskundeek ez lukete lurraldean eta Danimarkan sortutakoa baino arreta handiagoa izango, baina Washingtonnk interesek jomugan jarri dute uhartea.
Trumpek uhartea bereganatu nahi du, zalantzarik gabe, Artikoan duen posizio geoestrategikoagatik eta baliabide naturaletan duen aberastasunagatik.
Soilik 40.000 hautesle inguruk —gehienak, inuitak— botoa emateko eskubidea dute 31 ordezkari aukeratzeko, hein handi batean ia bizitanlerik ez duen uhartean; izan ere, bertako lurraren % 80 beti izotzpean dago.
"Kongresuaren aurrean eman nuen hitzaldian argi utzi nuen bezala, AEBk irmo babesten du Groenlandiako herriak bere etorkizuna erabakitzeko duen eskubidea", idatzi du azken orduetan Trumpek Truth Social bere sare sozialean. Hala ere, groenlandiarren nahiak urrun daude berak beraientzat pentsatuta dituenetatik.
"Milaka milioi dolar inbertitzeko prest gaude lanpostu berriak sortu eta lurraldea aberasteko. Eta, hala nahi baduzue, ongi etorri munduko naziorik handienaren parte izatera: Amerikako Estatu Batuak", gonbidatu ditu handi-mandiak.
Lehen agintaldian Groenlandia erosteko eskaintza aurkeztu zion Trumpek Danimarkari. Oraintsu AEBk uhartearen segurtasuna zaintzen jarraituko duela ziurtatu du estatuburuak. AEBk 50eko hamarkadatik Pituffik espazio-basea du uhartearen ipar-mendebaldean.
'Groenlandia ez dago salgai'
Hala ere, 'Groenlandia ez dago salgai' da Groenlandian eta Danimarkan gehien errepikatu den esaldietako bat, baina arrazoi ezberdinekin, Trumpek irlaren kontrola "era batera edo bestera" hartuko duela iragarri zuenetik.
Mute Egede Groenlandiako lehen ministroak Danimarkako telebista publikoan egindako azken elkarrizketa batean deitoratu duenez, Trump uhartearen kontrola lortzeko tematu ostean, herritarrek ez dute AEBkiko hurbilketa hori nahi, nahiz eta egoera normal batean hori nahiko luketen.
Egede 2021etik Groenlandia gobernatzen duen ezker independentistako koalizioaren buru da, eta kargua berresteko faborito nagusia da, inkesta batzuen arabera. Bere alderdiak, Ataqatigiit inuitek, botoen % 31 lortuko lituzke, Siumut bere gobernukideak baino bederatzi puntu gehiago.
Inkesten arabera, oposizioko alderdiek gora egin dute, besteak beste, Naleraq independentistak, AEBrekin harremanak estutzearen aldekoak, eta oraingoan Qupanuk Olsen influencerra izango du zerrendaburu.
Autogobernuaren alde
Groenlandiarrek autogobernuaren aldeko botoa eman zuten 2009an, independentziarako bidea ere ezarri zuen erreferendum batean.
Groenlandiar gehienak Danimarkatik aldentzearen aldekoak dira, Kopenhagek moneta, defentsa eta kanpo politikan erabakitzen baitu, baina ez dakite nola eta noiz egin, metropoliak Groenlandiako aurrekontuaren erdia baino gehiago jartzen baitu enplegu, osasun eta hezkuntza oinarrizko zerbitzuak emateko.
Zentzu horretan, mugimendu subiranistek espero dute etorkizuneko Estatu baten gastuak ordaintzeko funtsak lortuko dituztela, baliabide naturalen ustiapenaren etekinen bidez, hala nola izotz azpian ezkutatutako lur arraroen bitartez, eta oraindik erabat aprobetxatu gabe dagoen petrolioaren bidez.
Zure interesekoa izan daiteke
80 urte igaro dira Nurenbergeko epaiketetatik, gizakien aurkako gehiegikeriekin amaitzea helburu zuen prozesutik
1945eko azaroaren 20an hasita, Alemaniako nazien 22 goi-kargudun epaitu zituzten Nurenberg hirian. Hamabiri heriotza-zigorra ezarri zieten. Holokaustoaren antzerako izugarrikerien aurrean disuasiorako tresna izatea zuen helburu prozesu hark, baina, 80 urte geroago, adituek argi dute helburua ez duela bete.
Estatu Batuak eta Errusia Ukrainarako bake plan bat negoziatzen ari dira sekretupean
AEBko hainbat hedabidek aurreratu dutenez, 28 puntuko zirriborroa da, besteak beste, Ukrainako bakea, segurtasun bermeak eta Europako segurtasuna jorratzen dituena.
AEBko Senatuak Epsteinen paperak argitaratzeko legea onartu du eta Trumpi bidali dio, sina dezan
Ordezkarien ganberak aldeko 427 botorekin eta kontrako boto bakarrerekin onartu du lege proiektua; horri esker demokratek eskatu ahal izan dute legea prozedura laburtu baten bitartez bideratzea, eta errepublikanoen babesarekin, beste bozketa bat egitea saihestea.
Sanchezek iragarri du 615 milioi bideratuko dituela Ukraina armatzeko, eta 202 milioi, herrialdea berreraikitzeko
Bi aldeek segurtasun-akordioa sinatu zuten iaz. Horretan, Espainiak 2025ean laguntza militarrerako guztira 1.000 milioi euro bideratzeko konpromisoa hartu zuen.
Zelenskyk eta Sanchezek Picassoren "Gernika" ikusi dute, Reina Sofia museoan
Ukrainako presidentea eta Espainiako gobernuko presidentea Picassoren obrari buruz solsatu dira. Zelenskik, hain zuzen ere, Bizkaiko hiribilduaren kontrako bonbardaketa aipatu zuen 2022an Diputatuen Kongresura egindako bisitan.
NBEko Segurtasun Kontseiluak Trumpen Gazako "bake plana" onartu du, nazioarteko indar baten hedapena barne
Hamasek errefusatu egin du ebazpenean aurreikusitako nazioarteko indarra, ohartarazi du nazioarteko misioa ez dela neutrala, palestinarren subiranotasuna urratzen duela eta erresistentzia "eskubide legitimoa" dela. Guterresek dio Gazari buruzko ebazpenak su-etena finkatu behar duela eta zehaztasuna eskatu du.
Zelenskik Espainian egingo du geldialdia, bere gobernua astintzen ari den ustelkeria auziaren erdian
Ukrainako presidentea laguntza militarra eskatzen ari zaie Europako bazkideei, Errusia guda zelaian aurrera egiten ari den honetan. Errusiako Armadak egun gutxi batzuetan hainbat herri hartu ditu Zaporizhiako frontean, Ukraina hego-ekialdean.
Trumpek jarrera aldatu du eta Epsteinen artxiboak sekretupetik ateratzearen alde bozkatzeko eskatu die errepublikanoei
"Ez dugu ezer ezkutatzeko", adierazi du AEBko presidenteak sare sozialetan. Ordezkarien Ganberan astearte honetan egingo da bozketa, baina agiriak publiko aurretik Senatuak onartu eta Trumpek sinatu behar du.
Jara ezkertiarra eta Kast ultraeskuindarra lehiatuko dira bigarren itzulian, Txileko presidente izateko
Hautagai ofizialistak botoen % 26,7 eskuratu ditu lehen itzulian, bigarren gelditu den hautagai ultraeskuindarraren aurretik (% 24,1). Hala ere, abenduaren 14ko bigarren itzuliari begira ezkerrak aukera oso gutxi ditu presidentetza eskuratzeko, izan ere, oso litekeena da eskuineko blokeak eskuin muturreko hautagaia babestea.
Hasi da boto zenbaketa Txileko hauteskunde presidentzialetan
Jeannette Jara egungo presidentearen ministro ohia izango litzateke irabazlea inkesten arabera, baina bigarren itzulira Kast edo Kaiser ultrekin joan beharko luke, eta zaila izango luke gobernatzea eskuindarrek bat eginez gero.