Sidney Poitier hil da, aktore onenaren Oscar saria eskuratu zuen lehenengo protagonista beltza
Sidney Poitier Hollywoodeko lehenengo izar beltza hil da 94 urte zituela, 50 urteko ibilbidea eginda, eta ondare zabala utzita.
1964an, "Lilies of the valey" filmagatik, aktore onenaren Oscar saria eskuratzen zuen lehenengo aktore beltza izan zen, baina horrez gain, eskubide zibilen aldeko mugimenduaren sinbolo bilakatu zen Hollywooden, industriako izar handiena izatearekin batera.
Bahametako Atzerri Ministerioak baieztatu du aktorearen heriotza. 1927an Miamin jaio bazen ere, bertan hazi zen, gurasoak Cat irlakoak baitziren.
Hollywoodeko idolo handia izan zen jatorri bahamarreko aktore, zuzendari, ekintzaile eta diplomazialari estatubatuarra, eta 50 filmetik gorako filmografia osatu zuen, tartean "To sir, with love", "In the heat of the night" eta "Guess who's coming to dinner", 1967ko ekainetik abendura estreinatu zirenak, kaleak beltzen eskubideen alde sutan zeudenean.
AEBetako arrazakeria zuten hizpide Poitierren lanek, eta horrek afroamerikarren eta zurien arteko hesiak gainditzen lagundu zuten, eta industriaren lehenengo izar beltz handiaren sorrera ekarri zuten.
Bere pelikuletan agerian geratzen zen estatubatuarren zatiketa, baina baita borroka alde batera utzi eta elkar hartzeko nahia ere. Erresistentziaren irudia zen Poitier, eta duintasunaren gidaria, zineak berdintasunaren aldeko heroi bat eskatzen zuen garai horretan.
Poitierrek, rol hori hartzeaz gain, kontzientziak mugitzeari ekin zion.
"Ni hasi nintzenean, pelikuletan agertzen ziren beltzek estereotipo txarrak betetzen zituzten: pailazoak, maiordomo txarrak, gizarteratu gabeak… Topiko horien parte ez izatea erabaki nuen. Nire seme-alabek euren burua zineman islatuta ikustea nahi dut", azaldu zuen aktoreak 1967an.
Poitier AEBetan jaio izana zoriaren kontu bat izan zen. Bere gurasoak, bahamarrak eta tomate etxalde baten jabeak, Miamira joan ziren uzta saltzera, eta ama ezustean erditu zen bertan, zegokiona baino lehenago.
Poitier 1927ko otsailaren 20an jaio zen Miamin, baina Cat Islanden hazi zen sei anaiekin batera, Bahametan, 10 urte bete zituen arte. Handik Nassaura joan zen, eta ondoren Floridara, anaia nagusietako batekin bizitzera.
"The last brickmaker in America" telefilmean egin zuen azken aktore lana, 2001ean, eta urtebetera, ohorezko Oscar saria jaso zuen Denzel Washingtonen eskutik, bere oinordekoaren eskutik.
Poitierrek, saria jaso zuenean, hauxe esan zuen: "Nire aurretik, urte zailenetan, borroka egin zuten aktore afroamerikar guztien omenez onartzen dut sari hau".
Azken agerraldi publikoa 2014ko Oscar sarien banaketan egin zuen, Angelina Jolierekin batera sari bat ematen, eta 2016an ohorezko Bafta saria eskuratu zuen.
Zure interesekoa izan daiteke
Jende-oste handi batez inguraturik eraikitako basoan
Gero eta luzeagoak dira filmen bukaerako kredituak, gero eta jende-multzo handiagoa baita ezinbesteko pelikula bat osatzeko. Are, Gaua filmean bezala, fantasiaren mugetan aritzen bagara.
“Lurdes Iriondo, ez gera alferrik pasako” dokumentala zinemetatik pasatuko da
Iruñean, Bilbon, Donostian eta Madrilen izango da ikusgai filma estreinaren egunean, azaroaren 14an, eta herriz herri erakutsiko dute gero: Tolosa, Lasarte, Basauri, Aramaio…
Paul Urkijo: "Euskal izaki mitologikoak modu eder eta epikoenean erakutsi nahi nituen"
Gaua filmean berritzen eta omentzen diren izaki eta kondaira mitologikoez mintzo zaigu Paul Urkijo, EITBrentzat primizian: Gaueko, Inguma, Mateo Txistu, Akerbeltz... Aita Barandiaranek jasotako objektu eta kondairak, sorginkeria uxatzeko erritualak, sorginkeriarekin lotutako esaldi eta elezaharrak... Urkijok euskal tradizioa arakatu du bere hirugarren film luzean. Haien errepasoa egin eta, konjurua oker esan zuen gizona hegaz nola jarri zuen ulertzeko trukoa argitu digu, esate baterako.
Paul Urkijo: “Txikitan jaso nituen gaueko istorio guztien multzo bat da ‘Gaua’”
Gaua pelikula epikoaren zuzendariak azaldu duenez, “Inkisizioak sortu zituen gezurrak hartu, geureganatu, elikatu eta haien kontra jaurtitzeko” egin dute filma. “Bide argitsutik joateko esaten digute, baina batzuetan bide horretatik aldendu behar zara, beldurrak eta iluntasuna zeharkatu, zoriontasunera eta askatasunera iristeko, nahi dugun modukoak izateko”. Arabar zuzendariak eta Iñake Irastorza, Ane Gabarain eta Elena Irureta aktoreek EITBren parte-hartzea duen ekoizpenaren zertzelada batzuk aletu dizkigute bideo esklusibo honetan. Filmatze “gogor eta luzearen” sekretu batzuk eman dizkigu Yune Nogueiras protagonistak ere: “Paulekin lan egiteko ametsa bete dut”.
“Gaua”n ez galtzeko koordenadak: pelikularen materiala primizian
Paul Urkijoren hirugarren film luzea ostiralean, hilak 14, iritsiko da zinema-aretoetara. Lehenago, Urkijok berak pelikularen gako batzuk eman dizkigu primizian, gauean murgiltzeko mapa modura erabil ditzagun.
?fmt=webp-alpha&qlt=80)
"Singular" Alberto Gastesiren filma azaroaren 28an iritsiko da zinema aretoetara
Patricia Lopez Arnaiz eta Javier Rey dira Alberto Gastesi donostiar zinemagilearen (Gelditasuna ekaitzean, Argi gorriak) bigarren film luzearen protagonistak "Adimen artifizialaren mugak eta giza dolua aztertzen dituen zientzia-fikziozko thriller honek EITBren parte-hartzea du, eta azaroaren 28an iritsiko da Hegoaldeko zinema aretoetara, fantasiazko zinemaren Sitgeseko jaialdian estreinatu ondoren. Diana (Lopez Arnaiz) Adimen Artifizialean aditua da, eta udako etxe zaharrera joango da Martin senar ohiarekin elkartzeko, hamabi urtez elkar ikusi gabe egon eta gero. Hasierako giro ona hankaz gora jarriko du, baina, gertakari batek: Andrea batuko zaio bikoteari, bikotearen semea zenarekin antz misteriotsua duen mutikoa.
Omenaldia egin diote Jose Ramon Soroizi Legorretan
Maspalomas pelikula estreinatu dute larunbat honetan Legorretan (Gipuzkoa), eta Jose Ramon Soroiz omendu dute bertan, horren jaioterria baita. Filma ikusteaz gain, herritarrek aktorea aurrez aurre ikusteko eta entzuteko aukera izan dute.
“Deathstalker”ek irabazi du Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteko film luze onenaren saria
Donostiako zinema jaialdiaren 36. edizioaren palmaresa iragarri dute. "Olentzerori eskatu nion" Amaia San Sebastianen pelikulak irabazi du Euskal Film Labur Onenaren EITB Saria.
?fmt=webp-alpha&qlt=80)
“Popel”, nazien biktimen errautsen bila
Oier Plazak František Suchýren eta haren semearen historia bildu du gaurtik aurrera zinemetan ikusi ahalko den dokumentalean: nazien 2.000 biktimaren errautsak ezkutatu zituzten, hildakoon gizatasuna gordetze aldera.
"Subsuelo" zinema aretoetara iritsi da, Seminciko sariaren bermearekin
Fernando Francok zuzendu duen euskal koprodukzioak gidoi onenaren saria jaso zuen Valladolideko zinemaldian, Francok berak eta Begoña Arosteguik idatziz egindako lanari esker.