412 atxilotu Parisen, 'txaleko horien' matxinadaren egunik gatazkatsuenean
'Txaleko horien' eta Frantziako Poliziaren arteko istiluek guda-leku bilakatu dute larunbat honetan Paris. Erregaien gaineko zergaren igoeraren aurka sortutako mugimenduko hainbat kidek Frantziako monumenturik ezagunenetakoa den Garaipenaren Arkuaren teilatua okupatu dute arratsaldean, aurreko orduetan poliziarekin enfrentamendu gogorrak izan eta gero.
Eliseoko Zelaien inguruan izan dira istilu larrienak: autoak, edukiontziak, terrazak, autobus markesinak, bide-seinaleak eta kaleko hainbat elementu erre dituzte manifestariek, eta gas negar eragilea bota du, berriz, Poliziak. Inguru hori da botere politikoari lotuen dagoen auzunea, han bizi dira enbaxadore eta diplomatikoak, eta bertan daude erakunde publikoen egoitzak.
'Txaleko horien' matxinada hasi zenetik egunik gatazkatsuena izaten ari da gaurkoa: Barne Ministerioak jakitera eman duenez, 133 pertsona zauritu dira (tartean 17 polizia) eta 412 pertsona atxilotu dituzte.
Goizean 5.500 manifestari bildu dira Parisen, eta 09:30 aldera hasi dira istiluak, manifestariek Poliziaren kontrolak gainditu eta Charles de Gaullle plazara sartu direnean. Garaipenaren Arkuaren ondoan, Frantziako ereserkia abestu, eta Emmanuel Macronen dimisioa eskatu dute. Ondoren, txikizioak eragiten hasi dira hainbat pertsona.
Manifestariak auto bat iraultzen. Argazkia: EFE
"Txaleko horien artean ezkutatuta dabiltzan istilugileei" Grands Boulevards saltoki handiaren zati bati su ematea, LCL banketxearen sukurtsal bati su ematea eta hainbat negozio erretzea leporatu die Barne ministroak. Istiluak zirela eta, Lafayette galeria komertziala hustu behar izan dute, baita Haussman kaleko Chanel lurrindenda ere, eta inguru horretan sakeo ugari gertatu dira.
Gainera, Metroaren 19 geltoki itxi egin behar izan dituzte, tartean Etoile, Eliseoko Zelaiak, Opera eta Bastilla.
Anne Hidalgo Parisko alkateak esan du "saminduta eta triste" dagoela Parisen bihotzean geratu diren "ekintza onartezin horiengatik".
Garaipenaren Arkuaren ondoan izan dira istilu larrienak. Argazkia: EFE
Estatu osoan 75.000 pertsona atera dira protesta egitera
Estatu osoan 75.000 pertsona atera dira protesta egitera gaur.
Nanteseko aireportua itxita egon da tarte batean, manifestariak pistara iritsi eta poliziarekin enfrentamenduak izan ostean.
Tarbesen (Frantzia mendebaldean) eta Le Puy-en-Velayn (Frantzia erdialdean) eraso egin diete hainbat Polizia komisariari, eta istiluak izan dira Charleville Mezieresen ere (ipar-ekialdean).
Hainbat manifestariren indarkeria ikusita, 'txaleko horien' ordezkari batzuk gertatu dena gaitzetsi dute publikoki: "Ze mezu eman nahi dugu gaur txaleko horiek?" "Frantziari su eman nahi diogula edo irtenbideak aurkitu? Indarkeria hau zentzugabea da", esan du Jacline Mouraudek aktibistak komunikabideetan.
Arazoak egun osoan, Iparraldeko mugan
'Txaleko horiak' Biriatuko ordainlekuan, goizean. Argazkia: ETB
Ipar Euskal Herriari dagokionez, arazoak izan dira goizean goizetik A63 errepidean eta ordainlekuetan. Manifestariek erabat blokeatu dute Biriatuko ordainlekua, auto-ilara luzeak izan dira, eta itxita ere egon da muga.
Arratsaldeko lehen orduan DGTk EAEra ez sartzeko gomendatu die kamioi-gidariei, eta Nafarroako Foruzaingoak kamioien zirkulazioa eten du Arren, mugako kaosa zela eta.
17:30 aldera ireki dute berriz Biriatuko muga.
Protestaren arrazoiak
'Txaleko horiak' izenez ezagutzen den mugimendua sare sozialen bidez sortu zen, alderdi zein sindikatuetatik at, baina indar handia lortu du.
Emmanuel Macronen Gobernuak erregaien zergak igotzea erabaki du, "trantsizio energetikoa" bultzatzeko. Energia kutsatzaileen erabilera "oztopatu" nahi du horrela, eta aldaketa klimatikoari aurre egin. Horretarako, diesela 7,6 zentimo igotzea erabaki du eta gasolina 3,9 zentimo. Urtarriletik aurrera, gainera, 6 eta 3 zentimoko tasa gehigarria aplikatuko dute, gainera, hurrenez hurren, bi erregai mota horietan.
Herritarren gehiengoa igoera horien kontra dagoela esan dute 'txaleko horiek' eta herritarren babes osoa dutela. Gaur egun 1,48 eurotan dago, batez beste, erregaiaren prezioa Frantzian.
Protestak protesta, baina, Macronek, momentuz, erregaien zerga ekologikoa ezartzeko erabakia mantenduko duela iragarri du.
Albiste gehiago ekonomia
Industriaren geldialdiak ekonomiaren hazkundea galarazten duela ohartarazi du Adegik
Fakturazioak eta eskariak ez omen dira hazten azken boladan. Enplegua ere gutxiago hazten ari da, eta Gipuzkoako enpresek uste dute laster batean hazkunde hori “zero" izango dela.
Euskadiko Medikuen Sindikatua kalera atera da Estatutu Markoaren zirriborroaren aurka
Lanuzteak bestelako jarraipena izan du EAEko hiru probintzietan: Bizkaian, profesionalen % 30ek egin dute greba; Gipuzkoan, % 26,89k; eta, Araban, % 16,52k, Osakidetzaren arabera. Arratsaldean, parte-hartzea % 10,33ra jaitsi da EAEn.
Jaurlaritzak bertan behera utzi du angula arrantzatzeko 2025-26ko kanpaina, espeziearen egoera "kritikoa" dela eta
Hainbat txostenen arabera, orain arte aplikatutako neurriek ez dute balio izan espeziearen egoera kritikoa lehengoratzeko, eta, horren aurrean, Arrantza Sailak espeziea berreskuratzeko neurriak indartzea erabaki du egoera atzeraezina izan baino lehen.
Medikuak kalera atera dira Estatutu Markoaren zirriborroaren aurka
Lan-baldintzak negoziatzeko mahai propioa exijitzen dute medikuek. "Guk diseinatu eta negoziatu nahi dugu, negoziazio-mahai horretan ordezkaritza ia nulua baitugu", adierazi du Ana Santorcuato Euskadiko Medikuen Sindikatuko ordezkariak.
Medikuak estatutu propioa eskatzeko greba egiten ari dira Estatu osoan
Osasun publikoko medikuek greba eguna dute gaur Estatu osoan. Euskadin, gainera, Euskadiko Medikuen Sindikatuak (SME) elkarretaratzeak deitu ditu hiru hiriburuetako ospitale eta anbulatorioetan.
Gasteizko lorezainak eta Enviser enpresa, akordioa lortzeko bidean
Bilera luzea izan dute ostegun honetan Precon, eta itxaropentsu irten dira. Langileak batzartuko dira eta enpresak dagozkion kontsultak egingo ditu, hurrengo bileran akordioa ixteko helburuarekin.
Lan-eskaintza publikoetan euskara blindatzeko EAJ eta EH Bilduren proposamena izapidetzea ahalbidetu dute
Eusko Legebiltzarrak bi lege proposamen izapidetuko ditu lan-eskaintza publikoetan euskara blindatzeko. EAJk bat aurkeztu du, eta PSE-EE gobernukideak ez, baina EH Bilduk babestu egin du. Koalizio soberanistak beste bat aurkeztu du, eta jeltzaleen abstentzioari esker aurrera atera da.
Irailean, langabezia-tasa % 2,02 jaitsi da EAEn, eta % 0,4, Nafarroan
2024ko iraileko datuen aldean, 1.027 langabe gutxiago (% 0,95) daude EAEn, eta 1.232 gutxiago (% 4,16), Nafarroan. Halaber, abuztutik irailera, Euskadiko Gizarte Segurantzan 11.475 lagun afiliatu dira; Nafarroan, aldiz, 719 pertsona gutxiago daude Gizarte Segurantzan izena emanda.
Alokairuen indizeak 500 euro baino gehiago jaitsi ditu Donostian eskainitako prezioak
Gipuzkoako herri tentsionatuetan, azken bost urteetan alokatuta egon ez diren edo lehen aldiz merkaturatu diren edukitzaile handien eta pisuen kontratu berriei bakarrik aplikatu beharko zaie prezio-tarte berria.
Eusko Jaurlaritzak Indartuz inbertsio funtsa sortuko du, eta 400 milioirekin hornituko du
Gainera, Finkatuz inbertsio funts publikoak estatutuak eguneratuko ditu enpresetan parte hartzeko irizpideak malgutzeko. Esaterako, ez da horretarako baldintza izango enpresak egoitza Euskadin izatea, eta nahikoa izango da lurraldean "eragina" izatea.