Iruñean 306 pertsona hil zituzten frankismoaren garaian
Frankismoaren garaian 306 iruindar hil edo gatibualdian hil ziren eta 1.014 lagun kartzelaratu zituzten arrazoi politikoengatik. Hala jasotzen du Gerra Zibilean eta garai frankistan Iruñean bizi ziren herritarrek jasan zituzten giza eskubideen urraketen peritu-txostenak.
Joseba Asiron alkateak eta Frankistaren errepresioari buruzko Oroimen Historikoaren Informazio Bulegoko zuzendari eta Historia Garaikidean doktore Emilio Majuelok prentsaurrekoan aurkeztu dute txosten hori.
Asironek gogora ekarri duenez, ikerketa horren jatorria 2015eko azaroaren 27ko Osoko Bilkuran hartutako erabakian dago, bertan erabaki baitzen Iruñeko Instrukzioko epaitegietan kereila kriminal bat aurkeztea Francoren diktadurak egindako gizateriaren kontrako krimenek Iruñeko biztanleengan izan zuten eragina ikertzeko.
Txosten horretan irakur daitekeenez, guztira 304 gizon eta bi emakume erailak izan ziren, baina horietatik soilik lau epaituak izan ostean hil zituzten. Ildo horretatik, gainontzeko 302ak “desagertutako atxilotutzat” izendatu daitezkeela esan du Majuelok.
“Orain arte ezagutzen genuena baino errepresio handiagoa, zabalagoa eta orokorragoa egon zen frankismoaren garaian”, gaineratu du Majuelok. Horrek, Nafarroako politikan ondorio izugarriak izan zituen 60ko eta 70eko hamarkadetan.
Gainera, arrazoi politikoengatik urte horietan zehar preso egon ziren biztanleei dagokionez, 1.014 kasu (867 gizon eta 147 emakume) egiaztatu ahal izan direla dio txostenak. Atxilotutako pertsona gehienak probintzia-espetxeetan edo presondegian egon ziren (806). Gainontzekoak komisaria edo tokiko kuarteletan egon ziren preso (111) eta besteak erbesteratu zituzten (84).
Alabaina, 1939ko apiriletik 1975eko azarora bitartean, ez dago jasota informazio zehatzik espetxean egondako pertsonei buruz, ezta ihes egin eta Frantziako zein Alemaniako kontzentrazio-esparruetan egondako presoei buruz (salbu eta Gurs esparruan preso egondako iruindarren kasuan).
Albiste gehiago gizartea
Haurren obesitateak pisu txikia gainditzen du lehen aldiz: hamar umetik batek pairatzen du munduan
Unicefek elikagai ultraprozesatuen inpaktuaz eta haurrei zuzendutako publizitate oldarkorraz ohartarazi du; izan ere, ondorio sanitario, sozial eta ekonomiko larriak dituen epidemia globala bultzatzen ari dira.
Israelen aurkako protestek EHUren ikasturte hasierako ekitaldia atzeratu dute
Ikasle Abertzaleak taldeak deitutako elkarretaratzean, hainbat lagun elkartu dira Israeli boikota egiteko eskatuz eta EHUri eta Eusko Jaurlaritzari “genozidioaren konplize” izatea leporatuz.
Ehunka lagunek "Ibaitik Itsasora" martxa hasi dute Tuteran, Palestinari elkartasuna adierazteko
Hamaika etapako ibilbidea Hendaian amaituko da. Martxaren lehen egunean, Bardeako tiro-poligonoan frogatzen dituzten armetan jarri dute arreta kolektiboek. Arma hauek Gazako indarkeriaren arduradun direla adierazi dute.
La Leze gaztandegi arabarrak garaipena errepikatu du Ordizian
Illarduiako gaztandegiak bere hirugarren garaipena lortu du Ordiziako lehiaketan eta Urrezko Kutxa Saria ere eskuratu du. Saria eman ondorengo enkantean, Donostiako Itxaropena jatetxeak 5.200 euro ordaindu ditu Eli Gorrotxategik eta Jose Mari Jauregik egindako gaztaren erdiarengatik.
Palestinari elkartasuna adierazteko minutu bateko isilunearekin abiatu dute EHUko 25-26. ikasturtea
Joxerramon Bengoetxeak errektore bezala izan duen lehen hasiera ekitaldian unibertsitatearen konpromiso soziala eta nazioartekotzea sustatzearen alde egin du. Carlos Garaikoetxea lehendakariak, Nekane Balluerka errektore ohiak eta Jose Angel Iribar futbolari ohiak urrezko dominak jaso dituzte, egindako lanagatik. Guztira, 35.000 ikasletik gora izango dira aurtengo ikasturtean, eta erdiek baino gehiagok euskaraz ikasiko dute.
“Isiltasunak hil zuen nire aita; suizidioa normalizatu behar dugu, gaiaz gehiago hitz egin behar dugu”
Gaur, irailak 10, Suizidioa Prebenitzeko Nazioarteko Eguna da. Maitane Ruizen aitak duela bi urte egin zuen bere buruaz beste. Mungiako gazteak bere istorioa kontatu du, eta suizidioa ikusaraztearen, normalizatzearen eta horri buruz hitz egitearen garrantzia defendatu du.
Ikasle Abertzaleakek deituta, Israelen aurkako protesta batek EHUren ikasturte irekiera atzeratu du
Israeli boikota egiteko eskatu dute manifestariek eta Eusko Jaurlaritzari eta EHUri "genozidioaren konplize" izatea leporatu diete. Pradales lehendakaria iritsi denean oihuak hasi dira eta tentsio uneak ere izan dira. Ondorioz, ekitaldiaren hasiera minutu batzuk atzeratu da. Ekitaldira joan diren erakundeetako eta unibertsitateko ordezkariak isilik egon dira oihuak noiz amaituko zain.
Osakidetzak astelehenean hasiko du haurtxoen bronkiolitis akutuaren aurkako immunizazio kanpaina
Kanpainaren ardatza jaioberri guztiak, haur goiztiarrak eta gaixotasun kronikoa duten bi urtetik beherako haurrak izango dira.
Vueltako 16. etapa 8 kilometro lehenago neutralizatu dute Gazaren aldeko protestengatik
Ehunka pertsona irten dira errepide ertzetara Galiza por Palestina plataformak egindako deialdiari erantzunez, “Ez da gerra, genozidioa da” lelopean, Israel Gazan egiten ari den inbasioa salatzeko. Tentsio uneak ere bizi izan dira Poliziak hainbat pertsona identifikatu eta kargak egin baititu.
Narratiba aldatzea eta gazteei entzutea: suizidioa prebenitzeko eta bizitzak salbatzeko gakoak
"Zaude! Hemen nago” suizidioa prebenitzeko kanpaina entzute aktiborako dei zuzena da, eta ThinkXSocial Navarran saritu dute.