Interneten eta sare sozialetan albiste faltsuak antzemateko gida
EiTBk 'InFORMAZIOA' kanpaina jarri berri du abian, albiste faltsuen aurkako informazio eta prestakuntza eskainiz, azken urteetan areagotu ostean, eta gizartean hedatzeko erraztasun handia duela ikusita, bai ohiko sare sozialen bidez (Facebook, Twitter), baita mezuak partekatzeko aplikazioen bidez ere (WhatsApp, Telegram...).
Albiste faltsuak edo fake news-ak agintariek geldiarazten saiatzen ari diren fenomeno dira, gizartean kalte handia sor baitezakete. Batetik, informazio faltsua erabiliz sortzen diren albisteak dira, modu masiboan hedatzen direnak desinformatu edo iruzur egiteko asmoz. Bestetik, albiste faltsuek erabaki pertsonetan eragin eta pertsonen, entitateen edo erakundeen irudiaren alde edo kontra egin dezakete.
EiTBk, abian jarritako kanpainaren bidez, sare sozialetan geroz eta ugariagoak diren gezurrezko berriak ezagutzeko behar diren jarraibideak bildu ditu dekalogo batean. Oinarrizko ildoak dira, baina sarriki ez direnak kontuan hartzen. Edonola ere, une batez gogoeta eginez gero, erraz antzeman daiteke.
Fake news bat identifikatzeko egin behar den lehenengo gauza sinaduran arreta jartzea da, anonimoak izan ohi direlako, ez dituzte iturriak aipatzen eta ez dute datarik zehazten, baina hala eta guztiz ere, mezua hedatzea eskatzen dute. Beste batzuetan konfiantzazko hedabide batek aireratutako informazioa dirudi, baina aurretik ez bazenuen hedabidea ezagutzen, mesfidati izan. Gainera, albiste faltsuak sortzen dituzten webguneek komunikabide ezagunen URL edo web orrialdeen tankera izaten dute.
Gainera, itxuraz sinesgaitzak badira ere, hedabide edo erakunde ofizial baten sinadura edo baldin badauka, testuan jarri behar da arreta. Mota honetako albisteek ortografia zein idazkera akatsak, eta izenburu deigarriak izaten dituzte. Horrez gain, letra larriz idatzita egoten dira, eta gehiegikeriaz jotzen dute harridura marka eta ikur arraroetara, hedabide ofizial batean ez bezala.
Informazio faltsua antzemateko beste zantzu bat edukiaren izaera "esklusiboa" da askotan; albiste garrantzitsua bada, hedabide baten baino gehiagoan agertu beharko litzateke, nahiz eta esklusiba izan.
Azkenik, sen onari kasu egin behar zaio, norberak sinatuko ez lukeen eta egiatzat nekez emango zitekeen informazioa ez litzateke zabaldu behar. Halaber, familiarteko eta lagunek ere huts egiten dezaketela kontuan hartu behar da, baina oinarrizko gogoeta eginda arazo asko saihestu litezke.
Albiste gehiago gizartea
Izkiko Parke Naturalak 'Starlight helmuga' ziurtagiria lortu du, zeru izartuak behatzeko ezaugarri onak izateagatik
Hautagaitzak balioa eman die duela urte batzuetatik hona landu diren ekimenei, hala nola ingurumen-hezkuntzaren eskaintza eta ingurumenaren gaineko ekintza sustatzeko neurriak.
San Fermin Txikito jaiak hasi dira Iruñeko Alde Zaharrean
Zinegotzi txikiek bota dute txupinazoa Nafarroako hiriburuko Alde Zaharreko klaretarren elizako teilatutik. Gaurtik igandera bitartean, jardueraz betetako agenda izango dute herritarrek eta bisitariek.
Eusko Jaurlaritzak Es-Alert sistemaren eraginkortasuna probatuko du urriaren 2an
Balmasedan eta inguruetan egingo da proba. Udalerri horretan kokatutako gailuetan alarma soinu bat entzungo da, eta testu-mezu bat zabalduko da. Mezuak probat bat dela adieraziko du, eta ez benetako arrisku-egoera bat.
Amaitzear da inoiz egin den mahats bilketarik laburrena
Eguraldiak eta mildiu gaitzak baldintzatuta, uzta ez da oparoa izan, baina amaitzear den bilketa labur honetan jasotako mahatsa oso kalitate onekoa omen da.
Zupiriak salaketa jartzeko eskatu die Bernedoko udalekuetako haurren familiei, deliturik dagoela uste badute
PPko legebiltzarkide Ainhoa Domaicak adingabeak babestu ez izana aurpegiratu dio Segurtasun sailburuari, Jaurlaritza "beste alde batera" begira egon dela iritzita.
Sindikatuek lanuzte orokorra deitu dute Palestinaren alde urriaren 15erako Hego Euskal Herrian
Ohar batean, LAB, CCOO, Steilas, Solidari, Etxalde eta Hiru sindikatuek adierazi dute "borroka, mobilizazioa eta langileen batzarrak" izango direla Hego Euskal Herriko lantokietan.
Nolako kontrolak pasa behar dituzte udalekuek?
Bernedoko udalekuen inguruan sortutako polemikaren ostean, horiek bete beharreko baldintzen inguruko eztabaida piztu da.
Arabako Foru Aldundiak adierazi duenez, inoiz ez dute kexarik jaso Bernedoko udalekuen inguruan
Ana Del Val Kultura eta Kirol diputatuak adierazi duenez, Arabako Foru Aldundia datozen egunetan bilduko da familiekin, haien testigantzak bertatik bertara ezagutzeko. Gainera, udaleku horiei buruzko informazio guztia biltzen ari direla esan du, foru erakundeak zer neurri hartuko dituen ikusteko. "Guztiz salagarriak dira gertakari horiek", gaineratu du Del Valek.
Bernedoko udalekuen erabiltzaileak: 'Dutxatzen gintuzten bitartean, monitoreak ere biluzik zeuden'
Duela 16 urte Bernedoko udalekuetan egon ziren bi neskaren testigantzak jaso ditugu. Haien esanetan, euren garaian jada gertatzen ziren salatutako gertakariak.
Gizon batek bikotekide ohia hiru egunez atxiki du Gasteizko etxebizitza batean eta eraso egin dio
Gizona atxilotu egin dute agindu judizial bat urratzea eta bikotekideari lesioak egitea egotzita.