Nola sortzen dira Pertseidak?
Kometek, Eguzkiaren inguruan orbita marrazten duten heinean, gasak, hautsa eta bestelako materiala (arrokak) askatzen dute, horren orbitaren antzeko bat osatuta. Horrela, kometa bakoitzak eraztun bat sortzen du, bere ibilbidean botatako hondakinekin.
Hala, Sustapen Ministerioaren Geologia Institutu Nazionalak azaltzen duenez, Lurrak, Eguzkiaren inguruan orbita egiten ari denean, eraztun horiekin egiten du topo, aipatutako arroka horietako batzuk grabitazio-eremuak hartzen ditu eta abiadura handian erortzen dira, marra edo trazu argitsuak sortuz.
Atmosferak berak dituen gasek meteoroak erre eta lurrundu egiten dituztenean sortzen da argi distiratsua, segundo bat baino gutxiagoan, izar iheskor izenez ezagutzen duguna azaleratuta. Ez dira, beraz, izarrak, baizik eta gorian dauden hauts partikulak.
Hondakin horrek atmosferan sartzean duen abiadurak baldintzatzen du sortuko duen argiaren altuera. Normalean, gugandik 100 bat kilometrora izaten da, hots, Mesosferan.
Trantsizio horretan, kilo bat baino gutxiagoko meteoroak erabat kiskaltzen dira atmosferan, baina handiagoak direnak (arrokak edo metalak) meteoritoak sortzen dituzte, eta horien hondakinak lurreraino heltzen dira.
Pertseiden, edo 'Done Laurendiren Malkoen' sorreraren infografia (jatorrizkoa gaztelaniaz). Argazkia: EFE
Izar jasa bakoitza kometa bati lotuta dago. Pertseiden edo Done Laurendiren Malkoen kasuan, 'Swift-Tuttle' kometak sortzen ditu. Kometak uzten dituen hauts partikula horiek oso txikiak dira, askok harea-pikor baten tamaina dute
133 urtetik behin hurbiltzen da Eguzkira, eta 1992ko abenduan igaro zen azken aldiz bertatik gertu. Atmosferan sartzen diren hauts partikulak desegin egiten dira eta argi-distirak sortzen dira: meteoroak.
Zure interesekoa izan daiteke
220 ibilgailu eta 384 langile prest daude Nafarroan, neguak errepideetan sor ditzakeen arazoei aurre egiteko
'Neguak ez zaitzala errepidean ustekabean harrapatu' goiburupean, kanpaina abiarazi du Foru Gobernuak, herritarrek ibilgailuak prest izan ditzaten.
Jorge Bermudez: “Adingabeen delituzko portaeraren ondoriozko neurriak gurasoen gain erori daitezke”
Jorge Bermudez Gipuzkoako Fiskaltzako bozeramaileak jakinarazi duenez, 14 urtetik beherakoek adin nagusikoentzat delitutzat hartuko liratekeen egintzak egitea gurasoen zaintza- eta heziketa-eginkizun desegokiaren ondorio izan daiteke. Hori dela eta, halakoetan, izaera zibileko edo administrazioko neurriak har daitezkeela iragarri du, familiei zuzenduta.
Oteizako azpiestazioaren atzean "espekulazio energetikoa" dagoela salatu dute
Tierra Estella No se Vende herri plataformak ziurtatu du azpiegiturak ez diela erantzuten "eskualdeko energia beharrei", eta 66 kVtik 220 kVra jauzi egiteko ze arrazoi dauden justifikatzea eskatu du.
Amaya Zabarteren senarrak uste du Zupiriak ez duela auziari buruz "ezer argitara emango"
Bestalde, jakinarazi du Reala-PSG partidaren atarian Ertzaintzak egindako kargekin lotuta, hirugarren salaketa bat aurkeztuko duela beste pertsona batek.
Euskararen aitortza eta baliabideak eskatu dituzte Baionako Euskal Museoaren aurrean
Baionako Museoan ikusgai den Bernat Etxepareren "Linguae Vasconum primitiae" euskaraz inprimatutako lehen liburua, Parisera itzuliko dute bi hilabete pasatuta. Bere lekua hemen dagoela aldarrikatzearekin batera, euskararentzat aitortza eta baliabideak eskatu dituzte gaur Euskalgintzaren Kontseiluak eta Euskal Konfederazioak. Halaber, abenduaren 27an Bilbon izango den euskararen aldeko ekitaldian parte hartzeko deia egin dute.
Terapiako txakurrek "segurtasuna eta konfiantza" ematen diete sexu-abusuak jasan dituzten adingabeei
Hamar urte dira Bizkaian sexu-abusuen biktima izan diren adingabeek txakurrekin terapia egiteko aukera daukatela. Urtetik urtera, gainera, emaitza hobeak ematen dituela diote adituek. Hala, Euskadin lehen aldiz, epaile batek baimendu du biktima adingabe batek txakur horietako bat alboan zuela deklaratu ahal izatea.
Gizon bat atxilotu dute Angelun bikotekide ohia hiltzen saiatzeagatik
Atxilotuak igandean harrapatu zituen bere ibilgailuarekin emakumea eta haren anaia. Biktimak Baionako ospitalera eraman zituzten.
Ertzaintzak protokoloa bete zuen ikertzeko eskatu du Xuhar Pazosen defentsak
Halaber, lekuko gehiago deitzea galdegin du defentsak, 2024ko otsailean Tolosan izandako gertakarietan gertatutakoa behar bezala argitu dadin.
Plentzian jazarpena salatu duen irakaslearen kasua dela eta, protokoloak aktibatu berri ditu Hezkuntza Sailak
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Politiketako sailburuordeak adierazi duenez, orain arte ikastetxeak berak kudeatu ditu irakasleak aurreko urteetan ere salatutako jazarpen egoerak. Azken gertakarietan ustez inplikatuta dauden ikasleak 12 eta 13 urte bitartekoak direla baieztatu du, eta, beraz, hartu beharreko neurriek "heziketa mailakoak" izan behar dutela. EH Bilduk azalpenak eskatuko dizkio Hezkuntza Sailari, "hartu beharreko mekanismoek" huts egin ote duten jakiteko.
Gidari bat hil da N-104 errepidean, Gasteizen, bi ibilgailuk aurrez aurre talka eginda
Eguna bereziki zaila izaten ari da EAEko errepideetan, euria eta hainbat lekutan izandako istripuak direla eta.