35 urte bete dira Euskal Herriko uholderik larrienak izan zirenetik
1983ko abuztuaren 26an Euskal Herriko ehunka herri hondamen-eremutzat jo zituzten, etengabeko euriteek eta horiek eragindako uholdeek dena hondatu ostean.
35 urte igaro dira, eta dozenaka hildako (Eusko Jaurlaritzak ez du hildakoen kopuruaren inguruko datu ofizialik eman, baina, garaiko prentsan agertzen denez, horien kopurua 34 eta 43 artekoa izan zen Euskal Herria osoan), 5 desagertu eta 200.000 milioi pezetako (1.200 milioi euro) kalte materialak utzi zituen ezbeharra gogoan dute oraindik askok.
Etenik gabeko euriteek astebete iraun zuten, eta lehenengo uholdeak Gipuzkoan gertatu baziren ere, urak berehala hartu zituen Araba, Nafarroa eta Bizkaia ere. Azken hori izan zen uholdeek gogorren zigortu zuten lurraldea.
NATURAREN INDARRA
Itsasgora euriteekin batu zenean, Ibaizabalen arroak ez zuen askorik behar izan gainezka egiteko, eta Bizkaiko hainbat puntutan bost metroko altuera hartu zuen.
Bilbo Aste Nagusiko festa-giroan murgilduta zegoen, nahiz eta urte horretan euriak ez zuen etenik izan aste osoan zehar. Hala, Bilbon parrandan zebiltzanek bertatik bertara ikusi zuten ura Zazpikaleetako lehenengo pisuetara ailegatzen, eta aurrean topatzen zuen guztia eramaten: zuhaitzak, kotxeak eta inguruko herrietako baserrietako abereak, besteak beste.
Erriberako merkatuak ere nozitu zuen uraren indar suntsitzailea, eta, egun batetik bestera, txikituta geratu zen. Jai-eremuko txosnek ere zori bera izan zuten, eta hondakin asko pilatu ziren bertan. Marijaiak ere Areatzako kioskoan bukatu zuen, urak eramanda.
(Bilboko Aste Nagusiko txosnak burdina nahaspila bat izaten bukatu zuten. Argazkia: 1983 Euskadi urperatuta)
Zazpikaleekin batera, Abusu auzoa izan zen Bizkaiko hiriburuko gunerik hondatuenetakoa. Lokatzak lurperatu egin zuen, eta uholdeek bi hildako utzi zituzten.
Uriarte familiak gogoan du oraindik uholdeak fabrikan ezustean harrapatu zituela. 1983 Euskadi urperatuta dokumentalean, Javier Uriartek kontatu zuenez, ura eraikinean sartu eta bulegora igotzen hasi zenean, teilatuan babestu behar izan zuten. Bi anaiarekin, loba batekin eta bi lankiderekin egon zen bertan.
Jose Ramon Uriarteren emazteak, Maria Lourdes Intxaustik, oso gaizki pasatu zuen: "Noski, bertan senarra, ume txikia, bi koinatu eta jende gehiago zegoen. Gainera, momentu horietan txarrena pentsatzen duzu, eta galdu izan banitu ezingo nukeen inoiz gainditu".
Hala ere, onik irten ziren guztiak, gazte batzuei esker, bost metroko eskailera bat jarri baitzuten fabrika eta haren alboan zegoen zubi bat lotzeko.
(Ibaietako urek inguruko zonalde guztiak urperatu zituzten. Argazkia: 1983 Euskadi urperatuta)Informazio falta kezkagarria izan zen. Inork ez zuen euren senideen berririk, eta horiekin komunikatzeko, irratia erabili zuten askok eta askok.Jendeak oharrak emateko erabili zuen irratia, senideak bilatzeko edota ur edangarria banatzen zuten kamioiak non egongo ziren esateko. Izan ere, hoditeriak ez zuen aguantatu eta eztanda egin zuen; ondorioz, hainbat herri ur-horniketa barik geratu ziren.Maribel Aizarna ETBko kazetariak garbi gogoratzen ditu komunikazioaren arloan lan egiten zutenek nola bizi izan zituen egun horiek:
HERRIAREN ERANTZUNA
Gertakari larrienetan, gizakiak duen onena eta txarrena ematen duela esan ohi da, eta hala izan zen Bilbon ere. Egoera baliatuta, batzuk dendetan eta etxebizitzetan lapurtzen aritu ziren, baina herritar gehienek zuten guztia eman zuten laguntzeko.
Hala, ehunka boluntario kaltetutako inguruetara joan ziren erreskate eta garbiketa lanetan laguntzera, suhiltzaileekin, poliziekin eta soldaduekin batera.
UHOLDEEN ARRISKUA EZ DA DESAGERTU
Adituen ustez, duela 30 urte jazotakoa berriz ere gerta liteke. Margarita Marin meteorologoaren arabera, "ez dago ezer egiterik halako euri-jasa bati eusteko".
Josu Zubiaga Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuordearen esanetan, baina, "gaur egun uholde bat egongo dela aurreikusiko genuke, prebentzio-sistema bat jarriko genuke martxan, eta herritarrak aurretik ohartaraziko genituzke".
Zure interesekoa izan daiteke
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.
Korrika egin, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin atxintxika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behobia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta sasoiz zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.