Maskara-motak: zeintzuk diren eta zein ezaugarri dituzten
Maskara higienikoak, maskara kirurgikoak eta norbera babesteko ekipamendutzat jotzen diren maskarak daude. Azken horiek partikulen eta aerosol likidoen aurrean iragazki gisa funtzionatzen dute eta hiru motatakoak izan daitezke: FFP1, FFP2 eta FFP3 maskarak dira ohikoenak koronabirusaren pandemiarena bezalako egoeretan eta osasun-langileentzat.
Jarraian, maskara horien guztien ezaugarriak zehaztu ditugu.
MASKARA HIGIENIKOAK
Apirilaren 13az geroztik metro eta aldiriko trenetako geltokietan banatzen dituzten maskarak dira. Espainiako Industria Ministerioaren dokumentu baten arabera (bertan, osasun-erabilerarako maskaren eta banakako babes-ekipoen gida teknikoak daude zehaztuta, horiek fabrikatzeko interesa duten enpresentzat), maskara higienikoak ez daude erabiltzailea arrisku zehatz batengandik babesteko diseinatuta, eta ez dira gomendatzen eragile arriskutsu baten aurrean aritzeko; eta, beraz, ez dira osasun-produktutzat hartzen, ezta banakako babes-ekipotzat ere.
Espainiako Gobernuak adierazi du orain arteko aholkuei gehitu behar zaizkiela maskara higieniko hauek, gehigarri bat direla, alegia. Eta zeintzuk diren oinarrizko neurriak gogorarazi du: eskuak sarri garbitzea, pertsonen artean metro eta erdiko tarteari eustea, eta eskuekin kontaktuan dauden gainazalak ahal bezain ondo garbitzea.
Maskara higienikoak hiru motatakoak izan daitezke:
1-UNE 0064 eta 0065 araudia betetzen dutenak:
Espainiako araudiak ezarritako baldintzak betetzen dituzten maskarak dira. Etiketa begiratuta egiaztatu daiteke.
2- Beste zehaztapen batzuk betetzen dituztenak:
Espainiako arautegiak ezarritako kalitate baldintzak betetzen ez dituzten edo beste arau batzuen arabera egindako maskarak dira. Etiketan jartzen du zein ezaugarri dituen.
3- Zehaztapenik gabeko maskarak:
Probarik eta egiaztatzerik egin ez dizkieten maskarak dira.
Zenbat aldiz erabili daitezke?
- Berrerabilgarriak badira, ekoizleak zehaztuko du zenbat aldiz garbitu daitekeen gehienez. Gomendatutakoa baino gehiagotan erabiliz gero, maskararen eraginkortasuna ez da bermatuta egongo.
- Berrerabilgarria ez bada, erabili ondoren bota egin beharko da.
- Erosotasunagatik eta higiene arrazoiengatik, maskara lau ordutik gora ez erabiltzea gomendatzen da.
- Erabileragatik umelduta edo hondatuta antzemanez gero, beste bategatik aldatzea komeni da.
Non eros daitezke?
- Edozein establezimendutan topatuko dituzu salgai.
MASKARA KIRURGIKOAK
Osakidetzaren arabera, erabiltzailearen edo jantzita daramanaren ingurukoak babesteko balio du, arnasketan sortutako partikulak kanpoaldera iristea galarazten baitu. Era berean, erabiltzailea bera ere pittin bat babesten du, fluido biologikoen zipriztinen aurka, zehazki. Osakidetzak bere profesionalei ezinbesteko tartean erabiltzea gomendatzen die, eta beste gaixo batekin edo jarduera batekin hasi aurretik botatzea.
Bakterioak filtratzeko eraginkortasunaren arabera, maskara kirurgikoak I edo II motakoak izan daitezke. Bigarren horiek odola eta bestelako likido biologikoak jasateko gai dira.
Zenbat aldiz erabili daitezke?
- Ekoizlearen arabera izango da. Produktuaren argibideak irakurri.
- Umel edo zikin badago, aldatu.
- Erosotasunagatik eta higiene arrazoiengatik, maskara lau ordutik gora ez erabiltzea gomendatzen da.
- Posible da iraungitze-data izatea.
Non eros daitezke?
- Edozein establezimendutan, baina paketeetan jarri beharko dira salgai, produktua erabili aurretik kutsatu ez dadin.
- Farmazietan soilik erosi ahalko dira maskarak banaka.
NBE MASKARAK
Norbera Babesteko Ekipamendutzat (NBE) jotzen dira eta osasun arloko profesionalek erabiltzeko prestatuta daude. Izan ere, ingurumenean dauden partikulak eta aerosol likidoak iragazten dituzte, eta, horrela, erabiltzaileek ez dituzte horiek inhalatzen. Iragazpen-eraginkortasunaren arabera, maskara FFP1, FFP2 edo FFP3 motakoa izan daiteke. COVID-19aren aurrean babesteko FFP2 maskarak gomendatzen dituzte.
1- FFP1 maskarak: Farmazia Elkargoen Kontseilu Nagusiak emandako irizpideen arabera, % 78koa dute gutxieneko iragazpen-eraginkortasuna, eta, gehienez, % 22koa da barnealdera sartu daitekeen kopuru edo "ihesaldi" maximoa. Material inerteen partikulekin lan egiteko erabili ohi dira.
2- FFP2 maskarak: iragazpen-eraginkortasuna % 92koa dute. Farmazia Elkargoen Kontseilu Nagusiak zehazten duenez, toxikotasun txiki eta ertaineko aerosolekin lan egiteko erabili ohi dira. Osasun-langileei gelatik kanpo janztea gomendatzen die Osakidetzak, eta gelatik irteterakoan, ontzi itxi batera botatzeko.
3- FFP3 maskarak: iragazpen-eraginkortasuna % 98koa dute, eta toxikotasun handiko aerosolen aurka erabiltzen dira, Farmazia Elkargoen Kontseilu Nagusiak zehaztu duenez. Esposizio-arriskua dagoenean bakarrik erabiltzea gomendatzen du Osakidetzak, eta ez Administrazio osoan.
Zenbat aldiz erabili daitezke?
- Ekoizlearen arabera izango da. Produktuaren argibideak irakurri.
- Umel edo zikin badago, aldatu.
- Erosotasunagatik eta higiene arrazoiengatik, maskara lau ordutik gora ez erabiltzea gomendatzen da.
Non eros daitezke?
- Farmazietan, espezializatutako establezimenduetan eta saltoki handietan daude eskuragarri.
BIDEOA | Nola jantzi eta nola kendu maskara
Albiste gehiago gizartea
EITBk aitortza jaso du EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien fakultateko graduazio ekitaldian
Dozenaka ikaslek jaso dute diploma, eta ekitaldia aprobetxatuz EITBri saria eman diote gizarteari egiten dion ekarpenagatik. Bertan egon da Andoni Aldekoa zuzendari nagusia, Arantza Ruiz albistegietako zuzendaria eta Lontzo Sainz, etxe honetako estrategia eta ikerketa burua.
Gasteizko LEA enpresaren lantegiko sutearen aireko irudiak
Gaur arratsaldean izandako sute handia kontrolatutzat jotzen da, ez baita zabaltzerik espero, baina erabat itzaltzeko "denbora" beharko da. Suteak ez du zauriturik utzi, baina bi auzo konfinatu behar izan dituzte bi orduz, ke handia dela eta. Sutea 13:45 inguruan hasi da, eta litekeena da enpresara produktu kimikoak eramaten ari zen zisterna-kamioi batek eragitea ezbeharra.
"6 edo 7 leherketa izan dira, baina bat oso handia izan da eta eraikin osoa dardarka jarri du"
Abetxuku eta Arriaga auzoetako bizilagunek ez dakite oraindik noiz itzuli ahalko diren etxera. Gasteizko Udalak iragarri du Arriaga Gizarte Etxera eramango dituztela Aramangelu kaleko atarietan, ezbeharraren ingurutik gertu, bizi diren hainbat pertsona.
Sute bat piztu da LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea
Sute handi bat piztu da Gasteizko LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea. Langileak barrutik atera, eta suhiltzaileak bertaratu dira. Sua bertan dagoen oxigeno biltegira ez heltzeko lanean ari dira. Segurtasun Sailak etxeko lehioak itxita izateko gomendatu die inguruko bizilagunei.
LEAko langilea: "Shock egoeran gaude, eta ez dakigu zer gertatuko den gure lanpostuekin"
Ana Esther Condek ia 20 urte daramatza Lascaray-LEA enpresan lanean. EITB Mediari adierazi dionez, 13:30ean suteen aurkako alarma jotzen hasi da, eta alde egin behar izan dute, korrika. "Irtetean, sugarrak ikusi ditugu, eta beldurtu egin gara", gaineratu du.
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzagan
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzaga inguruan, Baso-suteetarako larrialdi plana (INFOBI) osatzen duten taldeen prestakuntza, koordinazioa eta erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
Yazan, gazatarra eta paziente onkologikoa Euskadin: "Handitan medikua izango naiz, beste ume batzuk artatzeko"
Gaixotasun onkologikoak dituzten Gazako 5 ume artatzen ari da Osakidetza Gurutzetako Ospitalean eta Donostiakoan. Horietako bat, Yazan, duela bi hilabete dago Donostian, amarekin, tratamendua jasotzen.
Kontrolpean dute Gasteizko LEA fabrikan piztutako sutea
Oraindik orduak edo egunak beharko dira sua erabat itzaltzeko. Ez da inor zauritu, industrialdea jendez hustu dutelako. Abetxuku eta Arriaga auzoak normaltasunera itzuli dira.
Alkolea pasaiako paumaren habia desagertu da, Donostian
Parkea Bizirik elkarteak parkearen egoera salatu du eta neurriak hartzeko biltzera gonbita egin die udal gobernuari eta oposizioari.
EAJk hautsi egin ditu lan deialdi publikoetan euskara blindatzeko PSE-EEkin abiatutako negoziazioak
Jeltzaleen iturriek aurreratu dute EAJk berak bakarrik egingo duela aurrera eta Enplegu Publikoaren Legea aldatzen saiatuko dela, euskara eskakizunak bermatzeko.