Lehia estatubatuarra txertoa ekoizteko: Pfizer vs Moderna
Pfizerren eta Modernaren COVID-19aren aurkako txertoak aurrerapausoak ematen ari dira onarpena eta nazioarteko zabalkundea lortzeko bidean emaitza baikorrak lortu ostean, baina oraindik zalantzak daude kostuaren, eskuragarritasunaren eta onarpenaren inguruan.
Duela astebete, Pfizer izan zen AEBko lehenengo farmazia enpresa COVID-19aren aurkako txertoaren hirugarren faseko proba klinikoen emaitzak publiko egiten, eta astelehen honetan gauza bera egin du Modernak.
3. fasea da txertoaren garapeneko fase aurreratuena, eta bi farmazia enpresak 30.000 boluntariotik gora ari dira erabiltzen probetarako. Batzuei txertoa ematen diete, besteei plazebo bat, eta ondoren erantzun immunologikoa zein den ikusten dute.
Hauek dira bi txertoen ezaugarri nagusiak:
-Teknologia:
RNA mezulariaren teknika berritzailea erabiltzen dute bi txertoek. RNA kateak sartzen dituzte gizakien zelulek deskodetu eta SARS-CoV-2aren aurrean organismoak erantzun immunologikoa emateko proteinak ekoizteko.
- Eraginkortasuna:
Txertoaren eraginkortasuna herritarrak gaixotasunaren aurrean prebenitzeko duen gaitasuna da, txertoa jaso ez dutenek birusaren aurrean ematen duten erantzunaren aldean. Modernaren txertoak % 94,5eko eraginkortasuna dauka une honetan, eta Pfizerrenak, % 90ekoa. Eraginkortasun maila altua da, tetanosaren edo polioaren aurkako txerto eraginkorren parekoa. Gripearen aurkakoaren eraginkortasuna % 45 ingurukoa da, urtearen arabera.
-Segurtasuna:
Modernaren txertoak ez du segurtasun arazo aipagarririk erakutsi, farmazia enpresaren arabera. Albo-ondorio larrienak "neurrizkoak" izan ziren, eta % 2,7ri bakarrik eragin zion mina, % 4,5i buruko mina, eta % 10i neke sentsazioa.
Pfizerren kasuan, "aje gogor bat" deskribatu zuten boluntarioetako batzuek, Fox Newsek egindako elkarrizketen arabera. Farmazia enpresak, hala ere, albo-ondorioak neurrizkoak direla eta egun gutxitan pasatzen direla adierazi du.
Datu horiek oso garrantzitsuak dira txertoaren oniritzia jasotzeko, AEBko arduradunek eta erreguladoreek baldintza guztiak betetzen dituztela badiote ere, txertoa horren azkar sortzeak herritarren artean kezka zabal lezakeelako.
-Kostua:
Bi farmazia enpresak txertoaren bi dosi emanda ari dira erantzun immunologikoa aztertzen. Txerto batetik bestera denbora tarte bat utzi, eta antigorputzen mailaren murrizketa neurtzen dute. Datu horiek erabakigarriak izan daitezke jakiteko COVID-19aren aurkako txertoa urtean behin eman behar den, gripearena bezala, eta zenbateko kostua izango duen. Bai Pfizerrek bai Modernak burtsan kotizatzen dute, eta inbertitzaileak kostuaren eta diru-sarreren zenbatekoak jakiteko irrikaz daude bi enpresek izan ditzaketen etekinak eta horrek akzioen prezioan izango duen eragina jakiteko.
-Kontserbazioa:
Pfizerren txertoak izozkailu aurreratuak behar ditu 0 azpitik 70 graduan edukitzeko, eta Modernarenak ohiko izozkailuetan biltegiratu daitezke.
Ezaugarri hori oso garrantzitsua da garraioa eta biltegiraketa merkatzeko, batez ere garapen bidean dauden herrialdeetan edo irisgarritasun zaileko eremuetan.
-Eskuragarritasuna:
Anthony Faucik, AEBko epidemiologo nagusi eta pandemiaren aurkako borrokaren buruak, NBCn egindako elkarrizketa batean esan du txertoa jasotzen lehenak arrisku taldekoak izango direla: osasun langileak eta adinekoen zentroak.
Alergien eta Gaixotasun Kutsakorren Institutu Nazionaleko zuzendari denak Modernarekin eta beste erakunde batzuekin egiten du lan, eta, horren ustez, abendu amaierarako egongo dira "eskuragarri" txertoaren dosiak "arrisku altuko pertsonentzat".
Andrew Cuomo New Yorkeko gobernadoreak aurre egin dio Donald Trump AEBko presidenteari, Etxe Zuriaren egitasmoak diru kontuak eta diru-sarrera handiko eremuetako banaketak lehenesten dituelako, eta autonomia eskatu du txertoa komunitate zaurgarrienetara iristen dela ziurtatzeko.
Albiste gehiago gizartea

Baso-suteak sortzeko arrisku "handia" eta "oso handia" Nafarroan
Horren aurrean, tenperatura altuak diren bitartean, sua eragin dezakeen edozein jarduera saihesteko gomendatu du SOS Nafarroak.
Gasteizko Udalak "itzalitzat eta erabat kontrolatutzat" jo du LEA fabrikan erregistratutako sutea
Udaleko Larrialdi Plana desaktibatu dute eta oraindik itxita zeuden errepideak zabaldu dituzte dagoeneko.
EITBk aitortza jaso du EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko graduazio ekitaldian
Dozenaka ikaslek jaso dute diploma, eta ekitaldia aprobetxatuz, EITBri saria eman diote gizarteari egiten dion ekarpenagatik. Bertan egon dira Andoni Aldekoa EITBko zuzendari nagusia, Arantza Ruiz Albistegietako zuzendaria eta Lontzo Sainz EITBko Estrategia eta Ikerketa burua.
Gasteizko LEA enpresaren lantegiko sutearen aireko irudiak
Gaur arratsaldean izandako sute handia kontrolatutzat jotzen da, ez baita zabaltzerik espero, baina erabat itzaltzeko "denbora" beharko da. Suteak ez du zauriturik utzi, baina bi auzo konfinatu behar izan dituzte bi orduz, ke handia dela eta. Sutea 13:45 inguruan hasi da, eta litekeena da enpresara produktu kimikoak eramaten ari zen zisterna-kamioi batek eragitea ezbeharra.
"6 edo 7 leherketa izan dira, baina bat oso handia izan da eta eraikin osoa dardarka jarri du"
Abetxuku eta Arriaga auzoetako bizilagunek ez dakite oraindik noiz itzuli ahalko diren etxera. Gasteizko Udalak iragarri du Arriaga Gizarte Etxera eramango dituztela Aramangelu kaleko atarietan, ezbeharraren ingurutik gertu, bizi diren hainbat pertsona.
Sutea piztu da LEA fabrikan, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea
Sute handia piztu da Gasteizko LEA lantegian, eta Arabako hiriburu osotik ikus daiteke kea. Langileak barrutik atera, eta suhiltzaileak bertaratu dira. Sua bertan dagoen oxigeno biltegira ez heltzeko lanean ari dira. Segurtasun Sailak etxeko leihoak itxita izateko gomendatu die inguruko bizilagunei.
LEAko langilea: "Shock egoeran gaude, eta ez dakigu zer gertatuko den gure lanpostuekin"
Ana Esther Condek ia 20 urte daramatza Lascaray-LEA enpresan lanean. EITB Mediari adierazi dionez, 13:30ean suteen aurkako alarma jotzen hasi da, eta alde egin behar izan dute, korrika. "Irtetean, sugarrak ikusi ditugu, eta beldurtu egin gara", gaineratu du.
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzagan
Bizkaiko Foru Aldundiak baso-sute baten simulakroa egin du Arbaltzaga inguruan, Baso-suteetarako larrialdi plana (INFOBI) osatzen duten taldeen prestakuntza, koordinazioa eta erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
Yazan, gazatarra eta paziente onkologikoa Euskadin: "Handitan medikua izango naiz, beste ume batzuk artatzeko"
Gaixotasun onkologikoak dituzten Gazako 5 ume artatzen ari da Osakidetza Gurutzetako Ospitalean eta Donostiakoan. Horietako bat, Yazan, duela bi hilabete dago Donostian, amarekin, tratamendua jasotzen.
Kontrolpean dute Gasteizko LEA fabrikan piztutako sutea
Orduak edo egunak beharko dira oraindik sua erabat itzaltzeko. Ez da inor zauritu, industrialdea jendez hustu dutelako. Abetxuku eta Arriaga auzoak normaltasunera itzuli dira.