Bero-boladari aurre egiteko gomendioak: Zer egin daiteke tenperatura altuen ondorioak saihesteko?
Astearte honetan sargoriarekin jarraituko dugu Bizkaian eta Gipuzkoan, eta, hori dela eta, komeni da beroaldietan kontuan hartu beharreko gomendioak gogora ekartzea.
Aholku nagusia beroak ondoeza ez eragiteko prebentzio neurriak hartzea da. "Tenperatura altuen ondorio negatiboak zorabio, ahultasun, neke, goragale edo zorabio moduan ager daitezke", Gurutze Gorritik zabaldu dutenez.
"Intsolazioa tenperatura altuekin ere lotuta dago, eta larruazal gorritua, beroa eta lehorra, pultsu azkarra eta buruko min handia eragin ditzake. Horrelakoetan, intsolazioa jasan duen pertsona leku fresko batera eramatea, burua estaltzea, besapean konpresa bustiak eta hotzak jartzea eta ura gatzarekin eta bikarbonatoarekin edatea" dira bero horri aurre egiteko modurik onena.
Horrela, tenperatura altuei lotutako osasun-arazoak "neurri errazen bidez saihestu daitezke".
Tenperatura altuei aurre egiteko gomendioak:
- Ohi baino likido gehiago edan, ura batez ere, eta ez itxaron egarri izan arte.
- Saihestu kafeina, alkohola edo azukre gehiegi duten edariak.
- Elikadurari dagokionez, otordu arinak egin (entsaladak, gazpatxoa, barazkiak, frutak...).
- Etxean, bero gehien egiten duen orduetan, leihoak itxi eta pertsianak jaitsi, eta etxea aireztatu eta freskatzeko aprobetxatu bero gutxien egiten duenean.
- Arropa lasaia, arina eta kolore argikoa erabili, eta oinetako eroso eta freskoak.
- Bero handiko orduetan, ez kalera atera, eta, atera behar izanez gero, burua estali eta eguzkitako betaurrekoak erabili.
- Bero handiena egiten duen orduetan (12:00etatik 18:00etara) ez egin kirol ariketarik eguzkitan, batez ere, gogorrak badira.
- Kalean jarduerarik egin behar izanez gero, ez ahaztu atseden hartzea, eguzkitik babestea eta freskatzea (likidoak edan, burua freskatu eta abanikoa erabili).
- Bero handia sentituz gero, dutxa edo bainu hotza hartu.
- Ez utzi inor aparkatuta edo itxita dagoen ibilgailu batean, ezta autoa itzalean badago ere.
- Zaindu beroaren aurrean arriskua duten pertsonak, arreta berezia jarri ume txikiei, adinekoei eta beroarekin zein deshidratazioarekin larriagotu daitezkeen pertsonei, bihotzeko gaixotasunak dituztenei.
- Adineko pertsonei dagokienez, gutxienez egunean behin bisitatu, bakarrik bizi direnak edo laguntza behar dutenak bereziki, eta, behar izanez gero, gizarte-zerbitzuen laguntza eskatu, babes-neurriak hartzeko zailtasunak izan baititzakete.
- Osasun-arazoren bat baduzu:
- Galdetu medikuari zer neurri osagarri hartu behar dituzun.
- Botikak hartzen badituzu, jarraitu hartzen, baina ez hartu zeure kabuz, medikuak agindu gabe.
- Gaizki sentitzen bazara, utzi egiten ari zarena egiteari, saiatu leku fresko bat bilatzen eta eskatu laguntza.
Arrisku-taldeak, bereziki zaindu beharrekoak
Bero handiaren ondorioen aurrean bereziki zaurgarriak dira "haurrak (4 urtetik beherakoak eta, batez ere, bularreko haurrak); adinekoak (65 urtetik gorakoak eta, bereziki, 80 urtetik gorakoak); hainbat patologia dituzten gaixo kronikoak (kardiobaskularrak, arnasketakoak, diabetesa, giltzurruneko gutxiegitasun kronikoa, dementzia, obesitate larria) eta tratamenduan daudenak (diuretikoak, neuroleptikoak, antikolinergikoak eta lasaigarriak)".
Azkenik, kalean ariketa bizia egiten dutenek, bai lanean, bai aisialdian, eta gizarte-bazterkeria pairatzen dutenek ere saihestu behar dituzte beroaren ondorio kaltegarriak.
Albiste gehiago gizartea
70 talde feminista baino gehiagok eta LGTBIQ+ taldek Bernedoko udalekuen aurkako "lintxamendu kanpaina" salatu dute
"Ultraeskuinak" eta "puritanismoak" sexu- eta genero-disidentzia adingabeei egindako erasoekin lotu nahi izatea kritikatu dute.
Auto-ilara luzeak sortu dira A-8 autobidean, Malmasinen, Donostiarako noranzkoan
Hiru ibilgailuren arteko istripua izan da tunelaren barruan, eta errei bat itxi dute.
Xabiertxok, 100 urte: "Uste dut gaur egungo hezkuntzak garai hartako ekosistema euskaltzale hori behar duela"
Duela 100 urte argitaratu zuen Ixaka Lopez Mendizabal tolosarrak Xabiertxo, haurrei euskaraz irakurtzen irakasteko liburua. Haritz Azurmendi Jakin Fundazioko kidea aritu da mendeurrenaren ospakizuna prestatzeko lanetan, eta liburuari buruzko bitxikeriak azaltzeaz gain, Xabiertxok Euskal Herriari egin dion ekarpenaren inguruan mintzatu da.
Milaka herritar atera dira kalera Palestinaren alde
Gazarako Mugimendu Globala Euskal Herriak deituta, Iruñean 18:30ean abiatu da manifestazio nagusia Merindadeen plazatik, eta Donostian, Gasteizen eta Bilbon, 19:00etan. Halaber, unibertsitateko ikasleek manifestazioak egin dituzte 12:00etan euskal hiriburuetan.
ES-Alert ohartarazpen sistema probatu du SOS Deiak zerbitzuak Balmasedan
Balmasedan zeuden mugikorrek ohartarazpen mezu bat jaso dute. Sistema honekin jakinaraziko zaio gizarteari hondamendiren baten arriskua. Balmasedan egindako probarekin eraginkortasun-maila ezagutu nahi izan da, behar izanez gero hobetu ahal izateko. Soinua entzun ondoren, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez idatzitako mezu bat jaso dute gailuetan, probaren berri emanez.
Berriro gelditu dira Gatika eta Capbreton arteko interkonexio elektrikoko itsaspeko kablearen obrak, Butroe ibaian isuria izan da eta
URA agentziak zehapen-espedientea ireki du Red Electricaren aurka, eta Gatika inguruan egiten ari ziren zulaketa-lanetako bat geldiaraztera behartu du, Butroe ibaiko erreka batean isurketa izan delako. Toxikotzat hartzen ez den substantzia bat isuri da, bentonita, baina ekosistemari kalte egiten dio.
Hasi da gripearen aurkako txertaketa-kanpaina, eta 75 urtetik gorakoei txerto indartua jarriko diete
"Zu zara funtsezko pieza gripea saihesteko. Jarri txertoa" lelopean, Osakidetzak hitzordua eskatzeko deia egin die pertsona zaurgarriei. Astelehenean hasiko dira txertatzen. Kalteberatzat jo ez dituztenek azarora arte itxaron beharko dute txertoa hartu ahal izateko.
Palestinarekin Elkartasuna plataformak Sumud Flotillaren aurkako erasoa kaleetan salatzeko deia egin die euskal herritarrei
Plataformaren ustez, "ezinbestekoa da Israelen eta mendebaldeko konplizeen aurkako mobilizazioa eta borroka bultzatzen jarraitzea", eta bat egiten du Gazarako Mugimendu Globalak Euskal Herriko hiriburu eta udalerrietan egindako deialdiekin.
Renfek erabat berrezariko du Bilbo eta Santurtzi arteko larunbat eta igandeetako tren-zirkulazioa
Aste barruan, trenak ohiko ordutegiaren % 50eko maiztasunarekin dabiltza, behin-behinean, aldaketarik iragarri bitartean.
Elhuyarrek sei hizkuntzatan automatikoki bikoizteko plataforma sortu du
Elhuyar Fundazioak Euskal Herriko lehenengo bikoizketa automatikoko plataforma sortu eta martxan jarri du. Erreminta honekin ikus-entzunezko eduki bat sei hizkuntzatan (euskara, gaztelania, frantsesa, ingelesa, galiziera eta katalana) bikoiztu daiteke eta jatorrizko ahotsak imitatzeko aukera ematen du. Tresna berria Aditu plataforman integratu da. Horrela, plataforma hau azpitituluak sortzeko plataforma izatetik automatikoki bikoizteko aukera ematera igaro da.