Ekonomia zirkularra: ekoizpen eta kontsumo sistema alternatiboa
Gaur egun kontsumitzeko dugun moduak eragin ezkorra du ingurumenean. Ezinbestekoa da modu kontzientean kontsumitzea eta hartzen ditugun erabaki guztiek ingurumenean eragina dutela jakitea. Badago modu jasangarriagoan kontsumitzeko aukerarik, baina ingurumenean oinarrituta egitea da egokiena. Ekonomia zirkularra deitzen zaio horri.
"Ekonomia zirkularra ekoizpen- eta kontsumo-sistema alternatibo bat da", Joan Manuel F. Mendoza Ikerbasque Research Felloweko ikerlari, eta Mondragon Goi Eskola Politeknikoko (Mondragon Unibertsitatea, MU) ikerketa-taldearen buruaren hitzetan. "Bi helburu ditu: batetik, baliabide naturalen kontsumoa ahalik eta gehien gutxitzea, eta, bestetik, baliabide natural horiek kontsumitu behar badira, ekoizpen-sisteman ahalik eta denbora gehien irautea", adierazi du.
Geure buruari egin beharreko lehen galderetako bat da ia posible den etxean kontsumo-eredua aldatzea. Honakoa galdetu digu Mendozak: "Zenbat erabiltzen duzu benetan, zenbatetan? Gutxi erabiltzen duzun hori erosteak merezi izan badu, bigarren eskukoa izan zitekeen?". Kontsumitzeko orduan hori izan beharko litzateke abiapuntua.
Auzi hori produktu tradizionalagoen erabilerara ere eraman daiteke. Garbigailu baten ordez garbitegi publiko bat erabil daiteke. Denbora gehiena aparkatuta ematen duen auto baten ordez leasing sistema bat erabil daiteke. Erabilera bakarreko produktuak baztertu daitezke. Gauza asko egin daitezke.
Erabaki orok du eragina ingurumenean
Mendozaren arabera, garrantzizkoena da jakitea "zure erabaki guztiek eragina dutela ingurumenean. Beraz, beti dago aukera jasangarriago bat".
Horretarako, garrantzitsua da enpresa askok etiketetan ematen duten ingurumen-informazioa eta Interneten, esaterako, eskuragarri dagoena. "Oso gutxi erabiliko duzun produktu bat bada, saiatu ingurumen-inpaktu txikiena duen bat erosten. Asko erabiliko baduzu eta energia behar badu, oso eraginkorra izan dadila".
Hala ere, erabakiak ez dira beti errazak izaten. "Askotan, ikerketa kontraesankorra da; izan ere, energia asko kontsumitzen duen produktu bat izan dezakezu, baina baliteke urte gutxi barru produktu bera modu eraginkorragoan ekoiztea", azaldu du Mendozak. Halakoetan, produktuz aldatzeak merezi duen aztertzea aholkatzen du, epe luzean zure ingurumen-aztarna murriztu ahal izateko.
Ez da ahaztu behar kontsumorik gabe ez dagoela ekoizpenik, eta kontsumitzeko dugun moduak ekoizteko moduan ere eragina duela. "Zure erabakiek ingurumenean eragina dutela jakinda, hori murrizteko moduak bilatzen badituzu, laguntzen ari zara enpresek nolabait zure beharrak ase ditzaten, baina ingurumen-irizpideak betetzen dituzten produktuak eskatu ahal dizkiezu. Eta, azkenean, saldu eta negozioa egin nahi dutenez, enpresak zu asetzen saiatuko dira", azaldu du Mendozak.
Zure interesekoa izan daiteke
Sokonuskoa, kakao mexikarretik eta gozogile bilbotarren eskutik jaiotako turroia
Bizkaiko gozotegiak galtzak bete lan dabiltza Gabonetako gozokirik esanguratsuenetako bat prestatzen: sokonuskoa, 300 urte baino gehiagoko historia duen Bilbon egindako turroia. Mexikoko Santa Ana de Soconusco herritik datorkio izena, XVII. mendean bilbotar batek kalitate bikaineko kakaoa aurkitu zuenean.
Jaurlaritzak ohi baino bentzeno-maila altuagoa antzeman du Muskizen, baina esan du osasunerako "segurutzat" jotzen diren mailak direla
Joan den ostiralean, Petronorrek jakinarazi zuen isuria izan zuela Bizkaiko findegiko gasolina-depositu batean, eta berehala ezarri zituzten beharrezko kontrol-neurriak.
Pertsona bat hil da AP-15 autobidean, Castejonen izandako istripu batean
Horrez gain, autoan zihoan beste pertsona bat zauritu egin da, errepidea bidetik irten eta irauli ostean.
Antonio Aretxabala: "Euskadiko historiako lurrikararik handiena izan da"
Iruña Okan epizentroa duen 4 graduko lurrikara batek Araba astindu du astelehen honetan, abenduaren 8an. Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Antonio Aretxabaleta geologo eta dibulgatzaile zientifikoak adierazi duenez, mugimendu sismikoa Euskadiko historiako handiena izan da. Gainera, lurrikarak agerian utzi du Araban orain arte ezezaguna zen faila bat dagoela. Zientzialariak nabarmendu duenez, ziur aski 1 eta 2 km arteko luzera izango du. Hala ere, oraindik atea irekita utzi behar zaio etorkizuneko ikerketei.
Etxerik gabeko 1.500 lagunek baino gehiagok egiten dute lo egunero kalean Euskadin, 2016an baino bi aldiz gehiagok
Horietako 10etik 7 hiru hiriburuetan bizi dira. Gainera, beste 2.700 etxegabe daude, baina gaueko harrera-zentroetan edo aterpetxeetan lo egiten dute. Gehienak gizonezkoak dira, eta atzerritarrak 10etik 8tan. Erdiak dio dirua edo ondasunak lapurtu dizkiotela, 10etik 4k irainak edo mehatxuak jasan dituela, eta 10etik 3k fisikoki eraso egin dietela.
4 graduko lurrikara batek Araba astindu du, kalterik eta zauriturik eragin gabe
00:10ean izan da lurrikara eta epizentroa Iruña Okan izan du; milaka pertsona esnatu ditu gaur goizaldean Araban. Ez du kalterik eragin eta ez da erreplikarik espero, SOS Deiaken arabera.
Gutxienez hiru pertsona hil dira Tenerife hegoaldean, itsas kolpe baten ondorioz
Hildakoak lau izan litezke, baina oraindik ez dute baieztatu zenbat diren. Gainera, bihotz-biriketako geldialdia izan duen pertsona bat helikopteroz eraman dute ospitalera, eta beste hiru lagun zauritu dira.
Biriatuko ordainlekua itxita egongo da asteartetik asteazkenerako gauean, A-63 errepideko obrak direla eta
Abenduaren 9an itxiko dute, 21:00etan, eta 10ean irekiko dute berriro, 06:00etan. AP-8tik Lapurdirako noranzkoan doazen ibilgailu eta kamioiak Irunen atera beharko dira.
Gizon bat larri zauritu da Iruñeko Aranzadiko komentu abandonatuan, eskailerako zulotik erorita
Iruñeko Udaltzaingoak ingurua hesitu du eta erorikoaren arrazoiak ikertzen ari da.
Ireki dute A-15 errepidea Iruñerako noranzkoan, kamioi baten matxuragatik itxita egon ostean
Villabonan kamioi batek matxura izan du, eta errepidea erabat itxi behar izan dute, kamioia erretiratu arte. Zirkulazioa N-I errepidetik bideratu dute.