"Black Friday" iristear da: zeintzuk dira iruzurrik ohikoenak?
Ostiral honetan, azaroaren 26an, Black Friday ("ostiral beltza") eguna ospatuko dute saltoki eta enpresek. Egun horretan, beherapenak eta promozioak eskaintzen dituzte. Herritarrek zentzuz eta arriskurik gabe kontsumitzeko, hainbat elkarte eta konpainiak ostiralean kontuan izan beharreko aholku batzuk kaleratu dituzte.
Euskal Herriko Kontsumitzaileen Batasunak (EHKB), esaterako, Internet bidezko erosketetan transferentziak alde batera utzi eta kreditu-txartelak erabiltzeko gomendioa egin du. Horrez gain, protokolo segurua erabiltzen duten webguneetan erosteko aholkua eman du, hau da, helbidean "https" siglak dituzten webguneak erabiltzeko.
FACUAren arabera, ezer erosi aurretik hiru gauza izan behar dira kontuan: prezioa benetan zentzuzkoa duen, produktua beharrezkoa dugun eta zorpetze-maila gehiegi haztea ekarriko duen edo gastu onargarria den. Hainbat produkturen prezioak igo egiten dira egunotan, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Elkarteak (OCU) ohartarazi duenez. Iaz, esaterako, prezioak batez beste % 2,6 igo zituzten.
Online bidez egiten diren salmentak gero eta gehiago dira, eta, horregatik, ESET zibersegurtasun enpresak Internet bidezko salmentetan izaten diren iruzurrik ohikoenak bildu ditu.
Doako produktuak
Kanpaina hauetan, produktuak dohainik edo prezio oso baxuan eskura ditzakeela esaten diote askotan erabiltzaileari, sare sozialetan gehienbat. Ondorioz, klik bidezko ordainketa egiten amaitu dezake iruzurraren biktimak.
Banaketa enpresak ordeztea
Delitugileen beste praktika bat banaketa enpresak ordeztea da. Horrela, erabiltzaileak mezu elektroniko edo SMS bat jaso dezake, banaketa enpresa baten izenean. Mezu horretako estekaren gainean klik eginez gero, erabiltzen ari den gailua kodifika dezakete, eta hura deskodifikatzeko dirua eska dezakete delitugileek.
2021eko Black Friday eguna iritsi aurretik, banaketa enpresak lanean dira jada.
Idazketa akatsak
Iruzur hau idazteko orduan egiten diren akatsez baliatzen da. Webgune baten helbidea idazten denean, oso antzeko izena duen webgune faltsu batera bideratzen du erabiltzailea. Horrela, iruzurgileek software gaizto bat instala dezakete horren gailuan, dirua zein datuak lapurtzeko.
Beherapen handiegiak
Garrantzitsua da webgune batera sartu aurretik egiaztatzea benetakoa dela, produktu merkeegiak erosten saiatu aurretik. Hori egiteko modu bat saltokiarekin edo markarekin zuzenean harremanetan jartzea da, telefono edo posta elektroniko bidez. Interneteko erabiltzaileek enpresa horren inguruan duten iritzia bilatzea ere gomendatzen dute.
Albiste gehiago gizartea
Bermeoko Madalen Egunetako teilak Palestinaren aldeko elkartasun mezua izango du
Horrekin batera, udalak dei egin die herritarrei Palestinaren aldeko elkartasun sinboloak erabil ditzaten (zapiak, banderak…), “mugak gainditzeko eta konpromiso kolektibo hori ikusarazteko”.
Felix Baumgartner austriarra hil da, 2012an estratosferatik jauzi egiteagatik ezaguna, parapente istripu batean
Muturreko desafioak egiteagatik ezaguna, 2012an mundu mailan egin zen ezaguna estratosferatik salto egiteagatik; munduko hiru errekor ezarri zituen horrela, besteak beste, soinuaren hesia ibilgailurik erabili gabe hautsi zuen lehen pertsona izatea.
Zarautzeko Udalak hondartzan erretzea eta bozgorailuak erabiltzea debekatuko du
Udalbatzak aho batez onartu zuen araudia berria, baina alegazioak aurkezteko epea zabalik egongo da abuztuaren 6ra arte.
Harresi baten aztarnak aurkitu dituzte Gasteizko Antzoki Zaharra birgaitzeko lanetan, besaulki-patioaren azpian
Arkeologoek txosten bat egingo dute aurkikuntza aztertzeko, eta, bitartean, lanek normaltasunez aurrera jarraituko dute antzokiaren gainerako eremuetan.
San Adriango kobazuloan neandertalak bizi izan zirela berretsi du Aranzadik
40.000 urte baino gehiago dituzten piezak berreskuratu dituzte arkeologoek. Aranzadik bi hamarkada daramatza Gipuzkoan, Aizkorri mendilerroan, dagoen tunel horretan indusketak egiten. Historiako garai ugaritako aztarnak aurkitu dituzte.
Euskararen aurkako azken epaia salatzeko elkarretaratzeak deitu ditu UEMAk larunbat honetan, udaletxeen aurrean
Euskarak "justizia" behar duela nabarmendu du Martin Aramendi Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko (UEMA) lehendakaria, eta Auzitegi Gorenetik heldu dena, "ez da justizia, euskara bigarren mailara kondenatzen duen epaia baizik". "Horregatik, aukera guztiak aztertu, eta prest gaude EAEko udal legea dagokion lekuan defendatzeko, baita Europako auzitegietan ere, zerbitzu juridikoek horretarako aukera ikusiz gero", gaineratu du. Halaber, gogoratu du EAEko udal legea "mugarri" izan zela udalerri euskaldunentzat, "elebitasun simetrikoa gainditzeko eta euskara lehenesteko aukera eman zuelako".
Atzerapenarekin bada ere, iritsi dira Saharako haurrak Euskal Herrira
Agiriak tramitatzeko izan dituzten arazoen ondorioz, 15 egun beranduago iritsi dira Euskal Herrira Saharako 213 neska-mutikoak. Orain bertako familietan edota aterpetxeetan igaroko dute uda abuztu bukaera arte. Behar dituzten osasun frogak egiteaz gainera, elikadura hobetzea eta basamortuko 50 graduko tenperaturak ekiditea da Oporrak Bakean ekimenaren helburua.
Izaskun Ellakuriaga Bustintza kazetari bizkaitarra hil da
Hainbat hedabidetan aritu zen lanean, tartean Bizkaia Irratian edota 'Bertsolari' aldizkarian. Horrez gainera, erakunde ugariren komunikazio aholkularia ere izan zen, besteak beste, Gerediaga elkartekoa eta Durangoko Azokakoa.
"Torre Pachecoko migratzaileek ultraeskuinak egoera astindu aurretik zegoen bizikidetza itzultzea besterik ez dute nahi"
Asier Sanchez ETBk Torre Pachecon duen berriemaileak nabarmendu du, bertako meloi zelai batetik, poliziaren presentzia izugarria dela herrian, batez ere San Antonio auzoan. Bertan biltzen da magrebtar biztanleria. Ultraeskuindarrek beste elkarretaratze bat deitu dute gaurko, 20:00etan, baina ez dute horretarako baimenik. Torre Pachecoko bizilagunek atzoko egoera errepikatzea espero dute.
"Kezkatuta eta beldur handiarekin gaude. Nire semeak ez du etxetik irten nahi"
Joan den ostiralean 16 urteko gazte bat jipoitu zuten Torre Pachecon. Duela 23 urte Murtziako herria honetan bizi den emakume ondarroar baten eta marokoar baten semea da gaztea. Domingoren aurkako erasoa salatzeko manifestazio baketsu batera joan zen lagunekin, baina, sareetako bulo baten ondorioz, Domingoren erasotzailearekin nahastu zuten, eta pertsona talde batek lintxatu egin zuen. Amak herrian eta familian bizitzen ari diren amesgaiztoa kontatu digu.