Gabonetan "smishing" bidezko iruzurrekin arretaz ibiltzeko ohartarazi du aditu batek
Gabonetan, enpresek eta, bereziki, partikularrek jasotzen dituzten zibererasoak ugariagoak izaten dira, hainbat kanal eta baliabide erabiliz; horien artean, "smishing" izenekoa, SMS mezu baten bidez egiten dena, gero eta ohikoagoa izaten ari da.
Hala azaldu dio EFEri Juan Jose Nombela adituak. Nombelak hainbat urte daramatza zibersegurtasunaren alorrean lanean, eta Errioxako Nazioarteko Unibertsitatean (UNIR) Konputazio Zientzietako zuzendaria da.
Esan duenez, "azken 15 urteotan, hainbat eraso-mota izan dira Interneten, eta ondorengo 30 urteotan ere izango dira, sofistikatuagoak". Nolanahi ere, sofistikazio horretan, jada erabilera txikia zuen tresna bat erabiltzen hasi dira iruzurgile batzuek: "Testu-mezu laburrak, hau da, SMSak".
Hala, erabiltzaile askok enpresa edo banku faltsu batek bidalitako mezu bat jaso dute mugikorrean; mezuan, hainbat datu eskatzen dituzte, edo, gehienetan, esteka baten gainean klik egitea.
"Oso ondo eginda dago, benetakoa dela ematen du, benetako bidaltzaileak bidaliko lukeena oso ondo imitatzen baitu", onartu du Nombelak: "Ez du ematen susmagarria denik, baina ez fidatu; iturri zilegi batek inoiz ez ditu eskatuko datu jakin batzuk".
"Batzuetan, arretaz aztertzen badugu, alde txikia ikusiko dugu, eta horrek pista eman ahal digu", azaldu du.
Dena den, Nombelaren hitzetan, batzuetan zaila da konturatzea, "eta egoera batzuetan errazagoa da biktima izatea"; adibidez, beste zerbait aldi berean egiten ari bagara, edo "erosketen garaian", "Black Friday" garaian, kasu. "Garai batzuk bereziak dira, aproposagoak dira horrelako iruzurrak egiten dituztenentzat, baina urtero ikusten da kontu hau gora egiten ari dela", esan du adituak.
Sare sozialetan ere izaten dira iruzurrak: "Zailagoa da, baina hor ere badaude; ohikoak ez diren kontaktuak baztertu beharko genituzke".
Adituaren iritziz, herritarrei mezu argia bidali beharko litzaieke: "Ez dugu zertan esteka batean klikatu edo SMS susmagarri bati erantzun, eta egin ezean ez da ezer gertatzen; ez dugu jendea zertan ikaratu, kontuan izanik eraso gutxik izaten dutela arrakasta".
Zure interesekoa izan daiteke
Gabonak, inoiz baino garestiago: trikimailuak eta alternatibak, gure menua merkatzeko
Arkumea, bisigua, turroia, ostrak, anana... Gabonetan pairatzen dugun prezioen gorakadaren ondorioz, produktu batzuk gure mahain izatea ia ezinezkoa izaten da. Baina ez etsi, alternatiba goxoak egon badaude gure Gabonetako menua hain garestia ez izateko.
Elkartasun uholde bati esker, EITB Maratoiak 361.665 euro batu ditu zahartze osasuntsuaren aldeko ikerketarako
Beste urte batez, ehunka pertsonak eta erakundek euren onena eman dute zahartze osasungarria ikertzeko dirua biltzeko. Guztira, egun osoan zehar, EITB Maratoiak 361.665 euro batzea lortu du, eta kopuru horrek hazten jarraituko du datozen egunetako dohaintzei esker.
BiomaGUNEk ohartarazi du aspartamoa "kaltegarria" izan daitekeela bihotzerako eta garunerako
Aspartamoa pisua galtzen lagun dezakeen edulkoratzaile artifiziala da, baina azukrea baino 200 aldiz gozoagoa da.
Hego Euskal Herrian premiazko txertaketa baimendu dezala eskatu dio Espainiako Gobernuak Europar Batzordeari, dermatosi nodularrari aurre egiteko
Frantziako estatuarekiko mugatik hurbil dauden eskualdeetan txertatu nahi ditu Espainiako Gobernuak abelburu guztiak, hau da, Euskadin, Nafarroan eta Aragoin. Izan ere, azken orduetan foku gehiago agertu dira Frantziako Estatuan, mugatik hurbil, gainera. Neurri horren helburua da gaixotasunaren hedapena eten eta gainerako erkidegoetara ez iristea.
Osakidetzak markak hautsi ditu: 34 transplante egin dituzte azaroan Gurutzetako Ospitalean
Zentroak 25 giltzurrun-transplante eta 9 gibel-transplante egin ditu hilabetean, eta arlo horretan Estatuan eta nazioartean duen lidergoa sendotu du.
Esquadra Mossoek eta Guardia Zibilak IRTA-CReSA laborategiaren egoitza miatu dute, txerri-izurri afrikarra dela eta
Zero gunetik gertu dagoen eraikinean sartu dira gaur goizean, epailearen aginduz. Inguru hori susmopean dago, txerri-izurri afrikarra zabaltzea eragin omen zuen ihesaldi bat ikertzeko.
Mancisidor hautatu dute ararteko, EAJ, PSE-EE eta PPren babesarekin, eta EH Bilduren oposizioarekin
Haren aurrekoak, Manuel Lezertuak, ekainaren 19an formalizatu zuen karguari uko egin ziola, eta, harrezkero, Ines Ibañez de Maeztu izan da jarduneko arartekoa.
Hiru pertsona zauritu dira BI-637 errepidean, Erandion, hiru ibilgailuk eta autobus batek izandako istripuan
Ezbeharra 07:50 aldera gertatu da, eta ezkerreko eta erdiko erreiak itxi behar izan dituzte. Ondorioz, hiru kilometroko auto-ilarak sortu dira.
Bizkaibusen Mugi txartela erabilita ibili ahal izango da aurrerantzean
Horrela, hiru lurraldeetako edozein garraio-txartel (Bat, Barik eta Mugi) erabilita, erabiltzaileek Bizkaibusean ibiltzeko aukera izango dute, ordainketa-sistema integratu eta homogeneo baten bidez.
Albiste izango dira: EITB Maratoia, Talgo Euskadira itzuli da eta 2026rako aurreikuspen ekonomikoa
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.