Klima-aldaketa aurreikusi baino "azkarragoa eta larriagoa" da
Klima-aldaketaren eragina duela 20 urte aurreikusitakoa baino "azkarragoa, larriagoa eta zabalagoa" da. Klima Aldaketari buruzko Gobernu Arteko Taldeko (Intergovernmental Panel on Climate Change edo IPCC, ingelesez) adituak ondorio horretara iritsi dira berriki argitaratutako txosten batean.
Taldeak ohartarazi du behar-beharrezkoa dela neurriak "orain" hartzea, "arrakasta izateko aukerarik onena" izateko. Hoesung Lee IPCCko presidenteak azaldu duenez, txostenak ohartarazten du klima aldaketa gutxitzeko "motel aritzeak ondorioak" izango dituela. Orain hartzen diren erabaki eta neurriek naturak zehaztuko dute pertsonak nola moldatzen diren eta naturak etorkizunean arrisku klimatiko gero eta larriagoei nola erantzungo dien
Antonio Guterres NBEko idazkari nagusiaren hitzetan, txostena "ezagutzen dugun munduarentzako beste heriotza-sententzia bat da". "Herrialde gutxi batzuk munduko gainerako herrialdeen eskubideak urratzen ari dira. Enpresa gutxi batzuk ari dira ondasun guztiak eskuratzen, behartsuenen eta ahulenen eskubideak alde batera utzita", gehitu du. Guterresek gobernuen lidergo falta "kriminala" ere salatu du.
Larrialdi klimatikoak areagotu egin ditu faunaren, nekazaritzaren eta pertsonen gaitzak. Adituek txostenean azpimarratu dutenaren arabera, ekosistema osasuntsuek eta dibertsitateak "gizakiaren biziraupena bermatzen dute". Zerbait egitea eta joera negatiboa iraultzea beharrezkoa da ekosistemak eta pertsonen ongizatea indartzeko. Horrela, IPCCren ustez, naturak karbonoa xurgatzeko eta biltegiratzeko duen ahalmena balia dezake gizarteak.
Horretarako, IPCCk naturaguneak lehengoratzea eta muturreko aldaketak ezartzea planteatu du, hala nola haragi gutxiago kontsumitzea deforestazioa saihesteko eta CO2 isuriak ez areagotzeko. "Bizikleta gehiago, auto gutxiago, trenez bidaia gehiago eta hegazkinez gutxiago behar ditugu", azaldu du Daniela Jacob txostenaren egileetako batek. Horren esanetan, tenperatura globalaren igoera 1,5 ºC-ra mugatzeak CO2 isuriak % 45 murriztea eskatzen du 2030erako; % 25, 2 ºC-ra mugatzeko.
"Krisi klimatikoa haurren krisia da"
Bestalde, UNICEFek salatu duenez "ez dira aintzat hartzen" larrialdi klimatikoari erantzuteko planetan. "Larrialdi klimatikoa haurren krisia da. Haur gehienek babesik gabe jarraitzen dute, eta ez daude prestatuta klima-aldaketaren eragin gero eta handiagoari aurre egiteko ", gaineratu du. Halaber, UNICEFek dei egin du herrialdeek "konpromisoa" har dezaten krisi honi bizirauten laguntzeko, "itxaroten jarraitu" beharrean.
Albiste gehiago gizartea
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.