Giza zeluletatik eratorritako "minigarunak" ezarri dizkiete arratoi jaioberriei, jokaerari eraginda
"Organoideak" zelula ametatik eratorritako hiru dimentsioko egitura oso txikiak dira; organoen funtzioa imitatzen dute, eta gakoa izan litezke gaitzak ikertzeko. Orain, zientzialariek lortu dute ezartzea giza ehun zerebral hori arratoi batzuen garunean, aurretiko zenbait muga gaindituta, eta animalien jokaerari eraginda.
Metodo berriaren gaineko deskribapena Nature aldizkarian argitaratu dute. Artikuluan, egileek zehaztuta dute giza zelula ametatik eratorritako ehun zerebrala arratoi jaioberri batzuen garunean integratu ahal izan dutela, jokaerari eraginda. Aurkikuntza horien bidez, giza gaixotasun neuropsikiatrikoen eredu errealista ekoizteko gaitasuna hobe lezakete.
Garuneko organoideak aukerak ematen omen dituzte giza garapena eta gaixotasunak moldatzeko; gorputzetik kanpo sortutako organoideek, baina, ez dute benetako organismoek duten konektibitatea. Horrek zahartzapena murriztu egiten die, eta saihesten die jokaera kontrolatzen duten beste zirkuitu neuronalekin integratzea. Hortaz, mugatu egiten die organoideei ahalmena gaitz neuropsikiatrikoak moldatzeko, baldin eta genetikoki konplexuak eta jokaerak zehaztuta badira.
Aurreko ikerketa batzuetan, saiatu dira garuneko organoideak arratoi helduetan, baina zelulak ez ziren zahartu modu arrakastatsuan. Orain, Stanford Unibertsitateko talde batek (Kalifornian dago) arratoi jaioberriei ezartzea lortu du, garuneko eremu batean; hain zuzen ere, gorputz osoko informazio sentsoriala, ukimena kasu, jaso eta prozesatzen duen gunean.
Albiste gehiago gizartea
Euskadin adingabeei egindako sexu abusuen biktima ia denak (% 92) neskak dira, eta 15 urtetik beherakoak gehienak
Save The Children gobernuz kanpoko erakundeak haurren kontrako sexu abusuen inguruko 88 epai aztertu ditu, 2019tik 2024ra bitartekoak. Halaber, kasu guztietan akusatua gizona zen.
Sindikatuek "propagandatzat" jo dute Osakidetzak Lehen Mailako Arretako 13 zentrotan psikologia zerbitzua eskainiko duela iragarri izana
ELA eta LAB sindikatuek ohartarazi dutenez, psikologo hauek "ez dute espezialitaterik, eta ezin izango dute tratamendurik diagnostikatu edo bideratu". Lehen Mailako Arretako osasun zentroetan psikologia zerbitzua ezarriko duen proiektu pilotua aurkeztu die Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak Osakidetzako sindikatuei. Osasun Sailak iragarri duenez, helburua "anbulatorioetako arreta emozionalaren irisgarritasuna hobetzea" da.
44 urteko gizonezko bat hil da Arrigorriagan, autoarekin BI-3723 errepidetik AP-68ra erorita
Lau metrotan behera erori da ibilgailua. Pertsona bakarra zihoan barruan, eta tokian bertan zendu da.
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan, Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna saritzen dituzte Veneziako Telebista golardoek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta hainbat euskarritan emititzearen alde egindako apustua aitortuta. Glaziarrak agurtzen PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, guztietan egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzak psikologia zerbitzua emango du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente izango dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentala artatzeko zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Behatokiak iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzengatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.