COP15 Biodibertsitatearen gaineko Konferentzia hasi da, espezieen galeraren aurkako akordio baten bila

196 herrialdetako ordezkariak daude bilduta asteazkenetik Montrealen (Kanada) COP15 Biodibertsitate Biologikoaren gaineko NBEren Konferentzian; NBEk "anbizio handiko" akordio "errealista" espero du adostea bertan, planeta osoan espezieen galerari geldiarazteko, kontuan izanik hori lortzeko denbora "amaitzen" ari dela. COP15ean 20 helburu baino gehiago ari dira negoziatzen, eta tartean 30x30 izenekoa dago; horrek ekarriko luke 2030erako lur masako eta ur masako gutxienez % 30 babestuta egongo litzatekeela.
Hainbat datu argitaratu dituzte zenbait iturrik azaltzeko zergatik den horren beharrezkoa Gobernuek esku hartzea. IPBESek, biodibertsitateko NBEren plataforma zientifikoa bera, kalkulatu du milioi bat espezie baino gehiago desager litezkeela mundu mailan, hamarkada honetan, anbizio handiko neurriak abiatu ezean. Munduko Ingurumenerako Funtsak, baina, berriki emandako datu batean, adierazi du 10 milioi espezie desager litezkeela. 2022an, BirdLife International erakundeak Munduko Hegaztien Egoeraren gaineko Txostena aurkeztu du; horretan, 10.000 espezie hegazti aztertuta, ondorioa da hegazti espezieetako % 12,5 mehatxatuak direla. Espainiar Estatuan, hegazti espezieetako % 25 dira mehatxatuak, SEO/BirdLife erakundeak argitaratutako azken Liburu Gorriaren arabera.
Testuinguru horretan, Antonio Guterres NBEren idazkari nagusiak adierazi du ekosistemek pairatzen duten degradazioak urtero hiru bilioi dolarreko galera ekar lezakeela 2030eko amaierarako, hau da, urtero ia 953.000 milioi euro. Gizarte jarduerak lur masako % 75i eragin dio, eta ozeanoetako % 66ri, eta hezeguneetako % 85 baino gehiago galdu egin da.
Natura babesteko "helburu handiak"
Gauzak horrela, hainbat GKEk egin dute akordiorako deia, COP15 hasi aurretik. Greenpeacek eta SEO/BirdLifek "helburu handiak" galdegin dizkiete herrialdeei , Natura babesteko marko globala ados dezaten.
Greenpeace taldearen iritziz, COP15eko akordioak jaso beharko lituzkete, esplizituki, zeintzuk diren herri indigenen eta tokiko erkidegoen eskubideak eta eginkizunak biodibertsitatea mundu mailan babesteko, aurretiko baimena era emanda. Hori litzateke COP15ek bere helburua lortzeko modu bakarra, eta, gainera, helburuak ezartzeko, bidezko finantzazioa egon beharko litzateke. Herrialde garatuenek, urtero, gutxienez 100.000 milioi dolar eman beharko lizkiekete garapen bidean dauden herrialdeei.
SEO/BirdLifek nabarmendu duenez, helburuak "espezifikoak, neurtzeko eta lortzeko modukoak, garrantzitsuak eta aldi baterakoak" izan behar dira. Horien jomuga emaitzak izan beharko lirateke, eta ekintza izan beharko lukete oinarri.
Negoziatzen ar diren akordioak, besteak beste, eta 30x30 izeneko helburuaz gain, pestizidak gutxiago erabiltzea edo biodibertsitatea kaltetzen duten ekintzarako subsidioak kentzea proposatzen du. Dena dela, akordioaren zirriborroak hainbat paragrafo ditu parentesi artean, eta horrek esan nahi du oraindik ez daudela itxita. Campaign for Nature GKEak, horrez gain, gaitzetsi du Konferentzia hasi aurreko bileretan ez dutela aurrerapen nabarmenik egin.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.