COP15 Biodibertsitatearen gaineko Konferentzia hasi da, espezieen galeraren aurkako akordio baten bila
196 herrialdetako ordezkariak daude bilduta asteazkenetik Montrealen (Kanada) COP15 Biodibertsitate Biologikoaren gaineko NBEren Konferentzian; NBEk "anbizio handiko" akordio "errealista" espero du adostea bertan, planeta osoan espezieen galerari geldiarazteko, kontuan izanik hori lortzeko denbora "amaitzen" ari dela. COP15ean 20 helburu baino gehiago ari dira negoziatzen, eta tartean 30x30 izenekoa dago; horrek ekarriko luke 2030erako lur masako eta ur masako gutxienez % 30 babestuta egongo litzatekeela.
Hainbat datu argitaratu dituzte zenbait iturrik azaltzeko zergatik den horren beharrezkoa Gobernuek esku hartzea. IPBESek, biodibertsitateko NBEren plataforma zientifikoa bera, kalkulatu du milioi bat espezie baino gehiago desager litezkeela mundu mailan, hamarkada honetan, anbizio handiko neurriak abiatu ezean. Munduko Ingurumenerako Funtsak, baina, berriki emandako datu batean, adierazi du 10 milioi espezie desager litezkeela. 2022an, BirdLife International erakundeak Munduko Hegaztien Egoeraren gaineko Txostena aurkeztu du; horretan, 10.000 espezie hegazti aztertuta, ondorioa da hegazti espezieetako % 12,5 mehatxatuak direla. Espainiar Estatuan, hegazti espezieetako % 25 dira mehatxatuak, SEO/BirdLife erakundeak argitaratutako azken Liburu Gorriaren arabera.
Testuinguru horretan, Antonio Guterres NBEren idazkari nagusiak adierazi du ekosistemek pairatzen duten degradazioak urtero hiru bilioi dolarreko galera ekar lezakeela 2030eko amaierarako, hau da, urtero ia 953.000 milioi euro. Gizarte jarduerak lur masako % 75i eragin dio, eta ozeanoetako % 66ri, eta hezeguneetako % 85 baino gehiago galdu egin da.
Natura babesteko "helburu handiak"
Gauzak horrela, hainbat GKEk egin dute akordiorako deia, COP15 hasi aurretik. Greenpeacek eta SEO/BirdLifek "helburu handiak" galdegin dizkiete herrialdeei , Natura babesteko marko globala ados dezaten.
Greenpeace taldearen iritziz, COP15eko akordioak jaso beharko lituzkete, esplizituki, zeintzuk diren herri indigenen eta tokiko erkidegoen eskubideak eta eginkizunak biodibertsitatea mundu mailan babesteko, aurretiko baimena era emanda. Hori litzateke COP15ek bere helburua lortzeko modu bakarra, eta, gainera, helburuak ezartzeko, bidezko finantzazioa egon beharko litzateke. Herrialde garatuenek, urtero, gutxienez 100.000 milioi dolar eman beharko lizkiekete garapen bidean dauden herrialdeei.
SEO/BirdLifek nabarmendu duenez, helburuak "espezifikoak, neurtzeko eta lortzeko modukoak, garrantzitsuak eta aldi baterakoak" izan behar dira. Horien jomuga emaitzak izan beharko lirateke, eta ekintza izan beharko lukete oinarri.
Negoziatzen ar diren akordioak, besteak beste, eta 30x30 izeneko helburuaz gain, pestizidak gutxiago erabiltzea edo biodibertsitatea kaltetzen duten ekintzarako subsidioak kentzea proposatzen du. Dena dela, akordioaren zirriborroak hainbat paragrafo ditu parentesi artean, eta horrek esan nahi du oraindik ez daudela itxita. Campaign for Nature GKEak, horrez gain, gaitzetsi du Konferentzia hasi aurreko bileretan ez dutela aurrerapen nabarmenik egin.
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.
Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.
Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.