Lurraren barne nukleoaren errotazioa alderantzikatzen egon liteke
Lurraren barne nukleoa, 5.000 kilometro baino gehiagoko sakoneran dagoen burdinazko bola bero eta trinkoa, gure planetako lekurik eskuragaitzena da. Orain, zientzialari talde txinatar batek egiaztatu du balitekeela horren errotazioa duela gutxi gelditu izana eta alderantzikatzen egotea.
Ikerketaren emaitzak, dozenaka lurrikaren analisitik abiatuta, Nature Geoscience aldizkarian argitaratu dira, eta, autoreen arabera, bariazio hori lurrazaleko behaketa geofisikoetan izandako aldaketekin dago lotuta, hala nola eremu magnetikoarekin eta egunaren iraupenarekin.
Lurra hainbat geruzaz osatuta dago: azala, mantua, kanpoko nukleoa eta barneko nukleoa. Azken hau, geruzarik sakonena, Pluton baino handiagoa den burdinazko bola solido bat da, kanpoko nukleo likido batez inguratua dagoena, Lurraren beraren errotazio propioaz bestelako modu batean biratzeko aukera ematen diona.
Barne nukleoaren biraketa kanpoko nukleoan sortutako eremu magnetikoak bultzatzen du, eta mantuaren grabitate efektuek orekatzen dute.
Beren ikerketa egiteko, Pekingo Unibertsitateko Yi Yang eta Xiaodong Song egileek Lurraren barne nukleoa 1960ko hamarkadatik antzeko ibilbideak jarraituz zeharkatu duten lurrikara ia berdinen uhin sismikoak aztertu zituzten.
Horien arabera, 2009az geroztik, gutxi gorabehera, aldaketa gutxi izan dituzte lehen denboran aldaketa esanguratsua erakusten zuten ibilbideek, eta horrek iradokitzen du barne nukleoaren errotazioa gelditu egin dela.
Era berean, egiaztatu zuten horrek zerikusia izan dezakeela barne nukleoaren errotazioaren inbertsioarekin, zazpi hamarkadako oszilazioa dela eta.
Aurkikuntzek Lurreko prozesu sakonek azaleran nola eragiten duten ulertzen lagun dezakete.
Albiste gehiago gizartea
Pertsona bat hil da Trebiñun, bi autoren artean izandako istripuan
Gaueko lehen orduan izan da ezbeharra, Araba 2124 errepidean. Bi ibilgailuk aurrez aurre jo dute eta errepidea itxita geratu da Burgoserako norantzan.
Euriteek arazoak eragin dituzte Montserraten eta bi pertsona desagertu dira Bartzelonan
Lekuko batek larrialdi-zerbitzuei dei egin die arratsaldean, Sant Quinti de Medionan, ibaiko urak auto bat arrastaka zeramala eta barruan bi pertsona zihoazela ohartarazteko. Ordu batzuk geroago, autoa aurkitu dute baina inor ez zegoen barruan.
27 pertsona ebakuatu behar izan dituzte Montserrateko funikularretik, Katalunian, euri jasa gogorrak direla eta
Montserrat funikularraren inguruetan 100 litro bota ditu metro koadroko, eta 27 pertsona ebakuatu dituzte euriteek eragindako luizi baten ondorioz. Katalunia osoa dago abisu laranjan eta euriak gogor jo du, batez ere, Bartzelonan, Gironan eta Tarragonan. Suhiltzaileek 90 bat esku-hartze egin dituzte dagoeneko, eta errepideetan ardura handiz gidatzea eskatu dute. Euriteen ondorioz, gainera, bertan behera gelditu dira zenbait hegaldi, eta Gironan atzerapenak daude tren zerbitzuan, trenbidera eroritako zuhaitz bategatik.
Berrezarrita tren-zirkulazioa Tolosa eta Villabona artean, zutoinen erorketaren ondorengo etenaldia eta gero
Renfek errepide bidez garraio alternatiboa eskaintzeko plan bat jarri du martxan igande goizean, kaltetutako bidaiariak euren azken helmugara edo gutxienez Tolosako geltokira eramateko. Hala ere, zirkulazioa berriro ere martxan jarri da 19:00ak aldera.
Beharrezkoa al da benetan proteina ugariko produktuak kontsumitzea?
Proteinarekiko obsesioa saltokietara iritsi da, baita nutrizionisten kontsultetara ere. Osasungarriak ematen badute ere, etiketak irakurri beharra dago. Adituek formula klasikoa gomendatzen dute: dieta orekatua eta ariketa fisikoa.
Zibererasoak kaltetutako Europako aireportuetan gorabehera gutxi batzuk izaten ari dira oraindik
Aenak larunbatean ziurtatu zuenez, Espainiako aireportuetan ez da ia arazorik izan, baina Europako beste batzuekin lotzen dituzten hegaldietan atzerapenak izan dira, Collins Aerospace sistemarekin lotutako gorabeheren ondorioz.
Gizon bat hil dute gaur goizean Bilbon, eta Ertzaintzak ikerketa abiatu du
Ertzaintzak dispositibo berezia ezarri du Solokoetxe auzoan, eta hainbat gune miatu ditu erasoa ikertzeko.
Ertzaintzak abiadura kontrolatzeko kanpaina bat egingo du datorren astean
2024an, EAEko errepideetan trafiko-istripuetan hildako pertsonen % 32 abiadura desegokiarekin lotutako ezbeharretan zendu ziren.
![(Foto de ARCHIVO)
[Sevilla] [Comunicacion.Csic.Andalucia] Ndp Científicos Del Csic Participan En La Obtención De La Escala De Riesgo Genético De Alzheimer Más Completa
REMITIDA / HANDOUT por CSIC
Fotografía remitida a medios de comunicación exclusivamente para ilustrar la noticia a la que hace referencia la imagen, y citando la procedencia de la imagen en la firma
04/9/2025](https://s7g10.scene7.com/is/image/eitb/alzheimer:eitb-banner?$eitb-banner$&fmt=webp-alpha&qlt=80)
43.700 pertsonak baino gehiagok dute alzheimerra Euskal Herrian: prebentzioa oinarrizkoa duen erronka handia
Adituen arabera, 2050. urterako 120.000 pertsona baino gehiago izan daitezke kaltetuak. Senideen eta zaintzaileen elkarteek gaixoak zaintzen dituztenen eskubideak aitortzearen garrantzia azpimarratu dute, eta ikusezin bihurtu ohi den lan hori nabarmendu dute.
Bi aktibista Kursaaleko zubitik zintzilikatu dira, Palestinaren aldeko manifestazio jendetsuaren ostean
Zinemaldiak eskaintzen duen foku mediatikoa aprobetxatuz, milaka pertsonak manifestazioa egin dute gaur arratsaldean Gipuzkoako hiriburuan. Amaieran, bi ekintzaile Kursaaleko zubitik zintzilikatu dira eta ordubetez baino gehiagoz eten dute trafikoa zubian, bai ibilgailuentzat, bai oinezkoentzat.