Covid-19ak eragindako heriotzen kopuruak % 90,5 egin du behera Euskadin
Guztira 74 pertsona hil dira Euskadin covid-19aren ondorioz urteko lehen hiruhilekoan, guztiak baieztatutako koronabirusagatik, 2022ko epe berdinean baino % 90,5 gutxiago. Gainera, beste 24 heriotzatan, covid-19a ziurtatutako heriotza-kausen artean egon zen, baina funtsezko arrazoia izan gabe.
Lurraldeka, zendutakoen kopururik handiena Bizkaiari dagokio (47), ondoren Gipuzkoari (23) eta Arabari (4). Adinaren arabera, 80 urtetik gorako 57 pertsona hil ziren covide-19aren eraginez, eta 60-79 urteko 16.
2023ko lehen hiruhilekoan 6.207 pertsona hil ziren Euskal Autonomia Erkidegoan, aurreko urteko aldi berean baino % 3,6 gutxiago, Euskal Estatistika Erakundeak (Eustat) jakinarazi duenez.
Hala, urteko lehen hiruhileko honetan heriotza-kopurua 2022an (6.439) eta 2020an (6.522) baino txikiagoa izan zen, baina 2021ean (5.994), 2019an (6.011) eta 2010-2019 aldiko batez bestekoa (5.813) baino handiagoa.
Hildakoek behera egin zuten hiru lurralde historikoetan, batez ere Bizkaian, % 4,8ko jaitsiera izan baitzen, 3.281 hildakorekin. Araban 800 pertsona zendu ziren, % 3,8 gutxiago; eta Gipuzkoan 2.126, % 1,6 gutxiago.
Heriotza arrazoi nagusiak tumoreak eta zirkulazio-sistemako gaixotasunak izan ziren, 1.621 eta 1.594 heriotza eragin baitzituzten, hurrenez hurren, eta, ondorioz, bien artean heriotzen % 51,8 izan ziren. Hirugarren heriotza kausa arnas sistemaren arazoak izan ziren, 543 kasurekin (% 8,7).
Nerbio-sistemaren ondoriozko heriotzak laugarren heriotza arrazoia izan ziren EAEn, 404 heriotzarekin (% 6,5). Digestio-sistemako gaixotasunengatiko heriotzak 303 izan ziren (% 4,9).
Gauzak horrela, Euskal Autonomia Erkidegoak biztanleria galdu zuen 2023ko lehen hiruhilekoan, 3.094 pertsonako jaitsierarekin. Hiru lurraldeetan galdu dira biztanleak: Bizkaian 1.701, Gipuzkoan 1.084 eta Araban 309.
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.