Delituak % 3,4 igo dira EAEn, indarkeria matxista ia % 7 eta sexu-askatasunaren aurkako erasoak % 24
Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 138.180 delitu izan ziren 2023an, 2022an baino % 3,48 gehiago; horietatik % 80 aurrez aurre egindakoak izan ziren, eta % 20 teknologia berrien bidez.
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak Euskadiko delinkuentzia-memoria argitaratu du gaur, Ertzaintzaren eta 15.000 biztanletik gorako udalerrietako udaltzaingoen datuekin.
Euskadin egin ziren delitu gehienak, bai aurrez aurre (% 57), bai teknologia berrien bidez (% 93 baino gehiago), ondarearen aurkakoak izan ziren, hau da, lapurretak, indarkeriaz zein larderiaz egindakoak, kalteak eta iruzurrak, besteak beste.
Aldiz, larritasun handieneko arau-hauste penalak, pertsonen aurkakoak (lesioak, indarkeria fisiko eta sexual mota guztiak, hertsapen eta mehatxuak), aurreko urtean delitu presentzialen % 11 eta ziberdelituen % 3,5 izan ziren.
Lapurretak, ohikoenak
Delituen portzentaje handiena lapurretak dira (% 32); ondoren, indarkeriaz egindako lapurretak (% 9,5), kalteak (% 8,7), ondarearen aurkako beste delitu batzuk (% 2,8), indarkeriaz eta larderiaz egindako lapurretak (% 2,5) eta aurrez aurreko iruzurrak (% 1,9).
Bestalde, txostenaren arabera, 6.572 emakumek pairatu zuten indarkeria matxista, aurreko urtean baino ia % 7 gehiagok. Bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako indarkeriarekin lotutako 4.818 delitu eman ziren (+% 6,9); 1.110, senide edo bizikide batek eraginda (-% 0,4); eta 644, sexu-askatasunaren aurkakoak (+%23,8).
Sexu-askatasunaren aurkako delituak % 24 areagotu dira
Sexu-askatasunaren aurkako delituen kasu zehatzean, igoera hain handia izan da, 'bai bakarrik da bai' izeneko legearen arau-aldaketak eta gizarte-kontzientzia handitzeak salaketak areagotzea ekarri dutelako, txostenak azaldu duenez.
Emakumeen aurkako indarkeriak egile ezaguna du gehienetan, eta horregatik, txostenak dioenez, argitze-tasa oso handia da, % 83koa 2023an.
Iaz 45.825 pertsona erruztatu, atxilotu edo ikertu ziren, % 4,56 gehiago. Horietatik 80 homizidioagatik eta haien formengatik izan ziren, 21.009 ondarearen aurkako delituengatik eta 729 sexu-askatasunaren kontrakoengatik.
Guztira, zazpi hilketa izan ziren, aurreko urteko kopuru berbera.
Gero eta ziberiruzur gehiago
Memoriaren ziberdelituen kopurua ezin da 2022koekin hertsiki alderatu, urte horretan Ertzaintzak salatutakoak bakarrik bildu baitziren. 2023an, 27.707 zenbatu ziren, eta horien % 90 ziberiruzurrak izan ziren; ondoren, ziberfaltsifikazioak eta zibermehatxuak, % 6 baino ez.
Gorrotoari dagokienez, txostenak bildutako aurreneko datuak baino ez ditu jasotzen, beherakada adierazten dutenak. Gehienak, % 67,8, arrazakeriagatik edo xenofobiagatik eman dira; ondoren, sexu-nortasunarekin (% 14,1) eta orientazio politikoarekin (% 7,6) lotutakoak datoz.
Zure interesekoa izan daiteke
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.