Hodeiek gaur gaueko Superilargi urdinaz gozatzen utziko dute
Gaur gauean, astronomia zaleek gehien espero duten ikuskizun astronomiko batez gozatu ahal izango dugu: Superilargi urdina, toki batzuetan Esturioiaren superilargia ere deiturikoa.
Ilargia gaur 20:26an iritsiko da fase betera eta Lurretik beste batzuetan baino handiago, distiratsuago eta argitsuago ikusiko dugu. Ilargia beteta dagoenean eta orbita Lurretik gertuen dagoenean gertatzen da fenomeno hori.
Ilargiaren orbitak elipse forma du eta, beraz, astroa gugandik hurbildu eta urrundu egiten da bira osoa betetzen duen bitartean. Urrutien dagoenean (apogeoa) 405.500 kilometrora iristen da gutxi gorabehera, eta hurbilen dagoenean (perigeoa), berriz, 363.300 kilometro inguruko distantziara izaten dugu.
Superilargi kontzeptua 1979an hasi zen erabiltzen Lurreko satelite naturala perigeotik oso gertu dagoen eta, aldi berean, beteta dagoen une hori izendatzeko; gaur gauean biziko duguna, alegia.
Zergatik urdina?
Lurraren inguruan biraka dabilen satelitea ez dugu inoiz urdin kolorekoa ikusten. Orduan, zergatik hartzen duzu izen hori?
Munduan hainbat tradizio daude ilargi urdinen inguruan. Alde batetik, egutegi gregorianoko (Mendebaldean erabiltzen dena) hilabete batean gertatzen den bigarren ilbeteari horrela deitzen zaio.
Hala ere, 2024ko abuztuan ez du horregatik izen hori hartu. Oraingoan, hiru izan beharrean, lau ilargi bete egongo dira urtaro berean -alegia, ekaineko solstizioaren eta iraileko ekinozioaren artean- eta horrek eman dio "urdina" izena.
Beste izen batzuk
Planetako hainbat lekutan, Amerikako Estatu Batuetan, esaterako, ilargi beteei izena jartzeko ohitura dago. Abuztuko ilargi beteari Esturioaren ilargia ere esaten diote, bertako indigenentzat espezie hori arrantzatzeko garaia baita. Marrubi-ilargia, oreinaren ilargia edo elurraren ilargia ere badituzte.
Euskalmeten iragarpenaren arabera, zerua garbi egongo da gauean, nahiz eta ipar isurialdean hodei gutxi batzuk azaldu daitezkeen. Beraz, litekeena da ia lurralde osoan ilargi beteaz gozatu ahal izatea.
Albiste gehiago gizartea
Pertsona bat hil da Donostiako apartamentu batean piztutako sutean
Beste bi pertsona ospitalera eraman behar izan dituzte kea arnasteagatik. Sua goizeko seiak aldera itzali dute.
Getxoko Areetako hondartzan aurkitutako lehergailua segurtasunez kendu dute Armadako urpekariek
Pertsona batek "objektu herdoildu bat" aurkitu du itsasertzean, 10:30ean, eta abisua eman du.
8 km-ko auto-ilarak A-8an, Muskiz parean, Kantabriarako noranzkoan, sei ibilgailuk elkar jo ostean
Istripua 17:45ean gertatu da, eta hiru erreietako bi itxi behar izan dituzte.
Karrantzako gazte bat atxilotu dute gasolindegietan 950 mila euroko iruzurra egiteagatik
Atxilotuak erregaia banatzen duen empresa bateko saltzaile gisa aukezten zuen bere burua eta prezio lehiakorrak eskaintzen zituen. Ikerketan zehar enpresa eta nortasun faltsuen sare bat aurkitu du Guardia Zibilak.
Oinezko bat hil da Biarritzen, auto batek harrapatuta
Gaur goizean hil da oinezkoa, Biarritzeko Beaurivage auzoan, auto batek harrapatuta.
Martxan da atun gorriak Getarian hazteko proiektuaren azken fasea
Getarian duela bi hilabete jarri zuten martxan atun gorrien haztegi bat itsasoan. Berrogeita hamar ale inguru sartu zituzten eta arrain urdina emanez gizentzen ari dira proiektu pilotu batean. Proiektuaren bideragarritasun ekonomikoa egiaztatzeko urrian kaioletatik aterako dituzte atunak.
Gizon bat atxilotu dute Donostian emakume bati sexu-erasoa egiteagatik
Biktimak atzo aurkeztu zuen salaketa Gipuzkoako hiriburuko polizia-etxean. Aitortu zuenez, sexu-erasoa egiteaz gain, gizonak zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuela, eta bere lagunak ikustea debekatzen zion.
Gurutz Linazasoro neurologoak Alzheimerraren aurkako sendagai iraultzaile berrien iritsiera iragarri du
Gaixotasunaren jatorrian jarduten duten sendagaiak direla nabarmendu du, gaixotasunaren bilakaera "geldoagoa eta onberagoa" eragiten dutenak. Amerikako Estatu Batuetan eta Ingalaterran jada merkaturatzen dira.
Fiskaltzak zazpi urteko tratamendu psikiatrikoa eta inhabilitazioa eskatu du Kabiezeseko erizainarentzat
Alberto Martinez Osasun sailburuak ziurtatu duenez, Osakidetzak pertsona bat jarri zuen Santurtziko Kabiezes osasun zentroan txertaketak simulatzea egotzita epaitu duten erizaina "zaintzen", gertatzen ari zenaren berri izan bezain laster, lehen kexak jaso ondoren.
Robert Treviñok auzitara eraman du Euskadiko Orkestra, kaleratzeagatik
Euskadiko Orkestraren Administrazio Kontseiluak urtarrilean erabaki zuen Treviño zuzendari artistikoaren eta Roch orkestraren zuzendari nagusiaren zikloari amaiera ematea.